Báo chí và Sun Group

FB Lê Trọng Vũ

22-6-2018

Lại một “đặc khu kinh tế” nữa. Lần này không phải nơi thâm sơn cùng cốc hay khỉ ho cò gáy. Lần này là ngay trung tâm thành phố, trước tuyến đường du lịch sầm uất nhất Đà Nẵng và lại là một cái tên quen thuộc đến mức nhàm chán: Sun Group.

Năm 2008, trong quá trình triển khai dự án khu nghỉ dưỡng cao cấp Sunrise (nay là Premier Village) ngay sát bãi tắm công cộng Bắc Mỹ An, Sun Group được chính quyền TP giao 8104 m2 không thu tiền sử dụng đất để chỉnh trang, làm đẹp lối xuống biển, nhưng khi hoàn thành, thay vì bàn giao cho cộng đồng xung quanh lối xuống bãi tắm công cộng có từ trước năm 1975 thì tập đoàn này lại ngang nhiên xây dựng tháp đồng hồ giữa đường và đặt barie chiếm luôn làm bãi đỗ xe và lối đi nội bộ, thu lợi cho riêng mình từ đó đến nay. Đáng nói hơn là thái độ ưu đãi “nhất bên trọng, nhất bên khinh” trong xử lý sai phạm. Trong khi một số dự án khác có mức độ sai phạm nhẹ hơn, như việc chắn lối xuống biển Nam Ô của Tập đoàn Trung Thủy hoặc thay đổi công năng chung cư của Tập đoàn Mường Thanh, đã được chính quyền nhanh chóng vào cuộc và kiên quyết xử lý, lập lại trật tự kỷ cương pháp luật, thì sai phạm của Sun Group, mặc dù nghiêm trọng hơn rất nhiều, lại xảy ra rành rành, ngay trước mắt trong nhiều năm liền, nhưng chính quyền TP vẫn đang rất lúng túng trong việc xử lý, đến mức mà mới đây ông Chủ tịch TP phải thốt lên là… rất khó.

Đây không phải là dự án đầu tiên mà Sun Group gây ảnh hưởng xấu đến cộng đồng xung quanh mà hầu như các dự án liên quan đến tập đoàn này đều vướng tai tiếng, không đục phá thiên nhiên thì cũng chiếm hữu tài sản công với giá rẻ mạt. Đây là ví dụ điển hình của quá trình hình thành và cách thức kinh doanh của các nhóm lợi ích ở VN – một dạng tư bản thân hữu phát triển chủ yếu dựa vào sự cấu kết với giới chóp bu trong chính quyền địa phương. Và một khi đã len lỏi mọi ngóc ngách, bám rễ sâu trong bộ máy công quyền, nó ngang nhiên thách thức cả công luận và đẩy cả chính quyền vào thế phải đối đầu với công chúng.

Trước những vấn đề nghiêm trọng như vậy, song thật kỳ lạ, gần như không có dòng nào trên báo chí đả động đến Sun Group, không việc làm sai trái nào của tập đoàn này bị phơi bày ra ánh sáng. Còn những tiếng nói phản biện ngay thẳng, nếu có thì thường lẻ loi và luôn bị hạ xuống bằng lỗi 404 quen thuộc, chỉ sau một thời gian rất ngắn. Sun Group, vì vậy gần như là một từ cấm kị của cả nền “báo chí cách mạng”.

Trước những bức xúc của công luận và sự lớn mạnh ngày càng nguy hiểm của các nhóm tư bản thân hữu thì nhà báo, điểm tựa của công chúng trước bất công xã hội, các anh chị đang ở đâu? Khoan nói đến việc báo chí cần cổ xuý cho tự do và các giá trị cao đẹp khác, việc báo chí đứng quá gần các cỗ máy quyền lực đã xem như vi phạm các nguyên tắc căn bản của nghề nghiệp. Và một nền báo chí chỉ chăm chăm đi ca tụng chế độ mà tảng lờ các vấn đề nhức nhối của xã hội đồng nghĩa với việc quay lưng với bạn đọc và từ chối phụng sự lý tưởng của mình thì nền báo chí ấy, có gì mà phải tự hào?