Về tù nhân lương tâm Trần Huỳnh Duy Thức (phần 1)

FB Ngô Ngọc Trai

16-5-2018

Thưa toàn thể mọi người.

Công ty luật TNHH Công chính nhận lời mời từ gia đình ông Trần Huỳnh Duy Thức, mời tư vấn pháp lý trong việc đề nghị đặc xá trả tự do cho ông Trần Huỳnh Duy Thức, là người đang chấp hành án về “Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân” theo Điều 79 Bộ luật hình sự năm 1999.

Ông Thức bị Cơ quan An ninh điều tra Bộ công an bắt giam ngày 24/5/2009, sau đó bị Tòa án nhân dân (TAND) thành phố Hồ Chí Minh xét xử sơ thẩm tuyên mức án 16 năm tù giam và 05 năm quản chế tại địa phương, tới nay ông Thức đã thụ án được gần tròn 9 năm tù.

Mới đây, bắt đầu từ ngày 01/01/2018 Bộ luật hình sự mới ban hành năm 2015 có hiệu lực, trong đó ‘Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân’ đã có điểm mới thay đổi so với trước. Bổ sung nội dung quy định về chuẩn bị phạm tội với mức hình phạt nhẹ hơn rất nhiều so với hành vi phạm tội.

Nhận thấy điểm mới này phản ánh đúng việc làm và có lợi cho ông Trần Huỳnh Duy Thức, cho nên chúng tôi dựa vào các quy định pháp luật đang có hiệu lực, đề nghị các cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét giải quyết đặc xá trả tự do cho ông Trần Huỳnh Duy Thức, theo đúng nội dung tinh thần các điều luật đang có hiệu lực.

Từ hôm nay tôi sẽ lần lượt đăng tải các phần khác nhau của văn bản đã được gửi đi các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, đăng tải lên đây để đông đảo mọi người cùng tham khảo và quan tâm theo dõi.

I/ ĐIỂM MỚI CỦA TỘI HOẠT ĐỘNG NHẰM LẬT ĐỔ CHÍNH QUYỀN NHÂN DÂN

Bộ luật hình sự cũ năm 1999 quy định như sau:

Điều 79. Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân 

Người nào hoạt động thành lập hoặc tham gia tổ chức nhằm lật đổ chính quyền nhân dân, thì bị phạt như sau:

1. Người tổ chức, người xúi giục, người hoạt động đắc lực hoặc gây hậu quả nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình;

2. Người đồng phạm khác thì bị phạt tù từ năm năm đến mười lăm năm.

Bộ luật hình sự mới ban hành năm 2015 quy định như sau:

Điều 109. Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân

Người nào hoạt động thành lập hoặc tham gia tổ chức nhằm lật đổ chính quyền nhân dân, thì bị phạt như sau:

1. Người tổ chức, người xúi giục, người hoạt động đắc lực hoặc gây hậu quả nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình;

2. Người đồng phạm khác, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm;

3. Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

Như vậy, luật mới đã bổ sung khoản 3, phân biệt hành vi chuẩn bị phạm tội với hành vi phạm tội, theo đó người chuẩn bị phạm tội chỉ bị hình phạt nhẹ hơn chỉ từ 01 năm đến 05 năm tù. Đây là một điểm mới có lợi, cần đối chiếu soi xét với những trường hợp bị xử án trước đây, để giảm án cho họ nếu hành vi thuộc trường hợp chuẩn bị phạm tội.

Việc đặt vấn đề giảm án này là có cơ sở đúng luật vì tại khoản 3 Điều 7 Bộ luật hình sự mới năm 2015 quy định về Hiệu lực của Bộ luật hình sự về thời gian, quy định như sau:

“3. Điều luật xóa bỏ một tội phạm, một hình phạt, một tình tiết tăng nặng, quy định một hình phạt nhẹ hơn, một tình tiết giảm nhẹ mới hoặc mở rộng phạm vi áp dụng án treo, miễn trách nhiệm hình sự, loại trừ trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, giảm hình phạt, tha tù trước thời hạn có điều kiện, xóa án tích và quy định khác có lợi cho người phạm tội, thì được áp dụng đối với hành vi phạm tội đã thực hiện trước khi điều luật đó có hiệu lực thi hành.”

Và điểm b, Khoản 1, Điều 2 Nghị quyết số 41/2017/QH14 ngày 20/06/2017 của Quốc hội về việc thi hành BLHS 2015, cũng nhắc lại việc áp dụng các điều khoản luật có lợi cho các bị can, bị cáo và người thi hành như sau:

“Các điều khoản của Bộ luật Hình sự năm 2015 xóa bỏ một tội phạm, một hình phạt, một tình tiết tăng nặng; quy định hình phạt nhẹ hơn, tình tiết giảm nhẹ mới; miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, giảm hình phạt, xóa án tích và các quy định khác có lợi cho người phạm tội thì được áp dụng đối với cả những hành vi phạm tội xảy ra trước 0 giờ 00 phút ngày 01/01/2018 mà sau thời điểm đó mới bị phát hiện, đang bị điều tra, truy tố, xét xử hoặc đối với người đang được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt, xóa án tích.”

Do vậy, căn cứ vào điểm mới của Bộ luật hình sự năm 2015 về tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; căn cứ vào các quy định hướng dẫn thi hành, chúng tôi phân tích đối chiếu với hành vi của ông Trần Huỳnh Duy Thức để chỉ ra cho thấy hành vi của ông Thức thuộc trường hợp chuẩn bị, và do vậy thuộc trường hợp được xét giảm thời hạn chấp hành án.