9-12-2017
Bộ Luật Hình Sự (BLHS) 2015 lẽ ra có hiệu lực từ 1/7/2016. BLHS này bỏ điều 165 của BLHS cũ, quy định về “tội cố ý làm trái quy định Nhà nước về quản lý kinh tế, gây hậu quả nghiêm trọng”. Theo nghị quyết của Quốc hội hướng dẫn BLHS 2015: Đối với hành vi cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng quy định tại Điều 165 của Bộ luật hình sự năm 1999 xảy ra trước 0 giờ 00 ngày 01 tháng 7 năm 2016 mà sau thời điểm đó vụ án đang trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử thì tiếp tục áp dụng quy định của Bộ luật hình sự năm 1999 để xử lý;…nếu sau thời điểm 0 giờ 00 ngày 01 tháng 7 năm 2016 mới bị phát hiện thì không khởi tố, điều tra, truy tố về tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng quy định tại Điều 165 của Bộ luật hình sự năm 1999 mà áp dụng quy định của Bộ luật hình sự năm 2015 để khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử theo tội danh tương ứng.
BLHS năm 2015 thay thế tội cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng quy định tại Điều 165 BLHS năm 1999 bằng 09 tội danh mới bao gồm: tội vi phạm quy định về cạnh tranh (Điều 217); tội vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản (Điều 218); tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí (Điều 219); tội vi phạm qui định của Nhà nước về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 220); tội vi phạm quy định của Nhà nước về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 221); tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 222); tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 223); tội vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 224); tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất (Điều 230).
Tuy nhiên do BLHS 2015 có quá nhiều sai sót, nên ngay trước ngày luật này lẽ ra có hiệu lực, Quốc hội đã thông qua bằng văn bản (không qua kỳ họp) hoãn hiệu lực thi hành BLHS 2015 và tiếp tục để BLHS cũ có hiệu lực sau ngày 1/7/2016. Đến năm 2017, Quốc hội khoá 13 mới ban hành Luật sửa đổi bổ sung BLHS 2015 và ra Nghị quyết mới về việc thi hành BLHS 2015 và Luật sửa đổi bổ sung này. Theo đó, các hành vi cố ý làm trái sau ngày 1/1/2018 (thời điểm BLHS mới có hiệu lực) mới phát hiện cho dù xảy ra trước đó thì không áp dụng điều 165 BLHS cũ mà áp dụng các điều khoản tưng ứng của BLHS mới, trong khi các hành vi cố ý làm trái đang bị điều tra, truy tố, xét xử vẫn áp dụng điều 165 BLHS cũ.
Giải thích dài dòng vậy để các bạn hiểu, ông Đinh La Thăng số đen. Theo thông tin báo chí, chiều hôm qua, ông Thăng bị khởi tố bị can và bắt giam theo điều 165 BLHS cũ về tội cố ý làm trái gây hậu quả nghiêm trọng, cụ thể về hành vi gây thiệt hại do quyết định để Tập đoàn Dầu Khí góp vốn 800 tỷ đồng vào Oceanbank tương ứng 20% vốn của ngân hàng này, vượt trần góp vốn (15%) của một cổ đông là tổ chức theo quy định của Luật các Tổ chức tín dụng. Nếu BLHS 2015 có hiệu lực đúng ngày 1/7/2016, ông đã thoát tội cố ý làm trái này, vì hành vi để góp vượt trần không nằm trong nhóm 9 tội danh mới của BLHS 2015 thay thế điều 165 BLHS cũ. Đen hơn nữa, nếu chậm 24 ngày nữa, ông Đinh La Thăng cũng thoát tội này cho dù BLHS2015 có bị hoãn sau ngày 1/1/206, vì ngày 1/1/2018 là ngày chính thức có hiệu lực của BLHS 2015 cùng Luật sửa đổi bổ sung BLHS 2015.
Lưu ý thêm, ông Thăng còn là đại biểu Quốc hội bấm nút khi thông qua BLHS 2015 vào năm 2015, ký đồng ý hoãn hiệu lực BLHS 2015 vào cuối tháng 6/2016 và bấm nút khi thông qua Luật sửa đổi bổ sung BLHS 2015. Không biết khi bấm nút hay ký, ông có nghĩ số phận ông hẩm hiu thế không?
