Biến cố Đồng Tâm: Hãy giữ đúng cam kết đối ngoại!

Nguyễn Đăng Quang

27-7-2017

Sáng 20/4/2017, trả lời câu hỏi về biến cố Đồng Tâm sau khi người dân bắt 38 quan chức Đảng, Chính quyền và CSCĐ làm con tin khi lực lượng này được phái đến để cưỡng chế, giải tỏa phần đất đang tranh chấp giữa người dân với Tập đoàn Viettel, nhằm đòi chính quyền phải thả 5 người dân bị các cơ quan chức năng đánh đập dã man và bắt đưa đi trái phép, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam tuyên bố, “các cơ quan chức năng của Hà Nội đang giải quyết tình hình theo đúng quy định của pháp luật và bảo đảm quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan”!

Đây là lần đầu tiên từ khi ĐCSVN cầm quyền, Bộ Ngoại giao Việt Nam, thông qua Người phát ngôn đối ngoại của mình, tuyên bố lập trường giải quyết một vấn đề thuần túy về mặt đối nội trong một cuộc họp báo quốc tế thường kỳ của Bộ Ngoại giao!

Người viết bài này cho rằng Người phát ngôn Bộ Ngoại giao không thể ngẫu hứng tuyên bố về cách thức giải quyết một vấn đề nội trị thuần túy nếu không có chỉ thị của lãnh đạo cấp cao. Và cũng không phải vô cớ lãnh đạo cấp cao lại lệnh cho Bộ Ngoại giao chỉ đạo Người phát ngôn tuyên bố như vậy cả. Tất cả đều có nguyên nhân và lý do sâu xa của nó. Và như có sự phối hợp rất nhịp nhàng, chiều tối cùng ngày (tức rạng sáng ngày 20/4/2017 giờ Hoa Kỳ), Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung đột ngột về Huyện Mỹ Đức mời người dân Đồng Tâm lên gặp để “đối thoại”.

Nhưng người dân “không dám” đến, cuộc đối thoại bất thành! Song người đứng đầu Hà Nội vẫn tuyên bố: “Chính quyền không sử dụng vũ lực tấn công vào thôn Hoành để giải cứu con tin!”. Hai việc trên tưởng như không có sự liên quan nào cả, nhưng thực ra đây là những động thái để đáp ứng một đòi hỏi đối ngoại. Người viết bài này được biết, một cường quốc rất quan trọng với Việt Nam đã dùng ảnh hưởng của họ khéo léo và tế nhị tác động qua con đường ngoại giao nhằm tìm cách tháo ngòi nổ, tránh cho bạo lực không xảy ra đối với người dân Đồng Tâm.

Rồi ngay sau đó, như mọi người đều rõ, sáng 20/4/2017 tại Washington (giờ VN là tối 20/4/2017), Phó Thủ tướng kiêm Ngoại trưởng Phạm Bình Minh đã có buổi gặp với Cố vấn ANQG Hoa Kỳ H.R. McMaster và Ngoại trưởng Rex Tillerson “theo đúng lịch trình đã dự kiến”! Trong buổi gặp này, Ngoại trưởng Phạm Bình Minh trao thư của Chủ tịch nước Trần Đại Quang mời Tổng thống Donald Trump thăm Việt Nam và dự Hội nghị APEC vào tháng 11/2017 ở Đà Nẵng. Ngược lại phía Mỹ chuyển lời mời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sang thăm Hoa Kỳ. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã sớm thực hiện chuyến thăm này và gặp Tổng thống Donald Trump 30 phút tại Nhà Trắng vào ngày 31/5/2017.

Ngay sau khi chân ướt chân ráo từ Mỹ về, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc lại tiến hành chuyến thăm chính thức Nhật Bản vào đầu tháng 6/2017! Nhiều nhà quan sát nói, nếu Việt Nam dùng vũ lực giải quyết biến cố Đồng Tâm, thì chắc chắn không có cuộc gặp giữa Phó Thủ tướng kiêm Ngoại trưởng Phạm Bình Minh với 2 quan chức hàng đầu của Chính phủ Mỹ hôm 20/4/2017, đồng thời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng không thể tiến hành chuyến thăm Hoa Kỳ vào hôm 31/5/2017 được.

Biến cố Đồng Tâm đã qua đi hơn 3 tháng rồi, mọi người hy vọng và mong muốn sự việc sẽ được giải quyết yêm thắm, có tình có lý, “đúng theo quy định của pháp luật, và đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan” như Người phát ngôn Bộ Ngoại giao tuyên bố. Nhưng thật đáng tiếc, mọi việc xảy ra không hoàn toàn đúng như các bên mong đợi! Người viết bài này thấy, chỉ có một nửa (50%) sự việc diễn ra là theo đúng lời cam kết khi người ta không dám sử dụng “phương thức bạo lực cực đoan” quen thuộc để giải quyết mâu thuẫn giữa người dân và chính quyền, cụ thể là trong trường hợp biến cố Đồng Tâm này.

Nếu đây là giải pháp nhằm đáp ứng đòi hỏi đối ngoại của ai đó thì tôi cho đấy là một diễn biến tích cực. Nhưng tôi thấy các cam kết liên quan khác, người ta bỏ qua, không thực thi. Nội dung bản kết luận chính thức của Thanh tra Hà Nội công bố hôm qua (25/7/2017) đã nói rất rõ điều đó. Pháp luật bị chà đạp, chỉ có lợi ích nhà nước và nhà đầu tư là được bảo vệ, tất cả mọi quyền lợi hợp pháp của người dân không được tôn trọng, mà đều bị bỏ qua.

Trong bài viết “Hà Nội công bố chính thức kết luận thanh tra” đăng tải trên mạng xã hội hôm nay, tác giả Nguyễn Anh Tuấn đánh giá: “Vô cùng lươn lẹo, vô cùng bất lương. Họ lươn lẹo và ác độc như những con thú”!

Thanh tra Hà Nội chỉ nhìn thấy lợi ích cục bộ trước mắt khi đưa ra kết luận 49 hoặc 59 ha đất nông nghiệp của Đồng Tâm là đất quốc phòng rồi giao cho Tập đoàn Viettel (cứ cho là lô đất này trị giá khoảng 490 hoặc 590 tỷ VNĐ, chưa đề cập đến việc Viettel có “lại quả” hay không) mà bỏ qua lợi ích to lớn là quyền lợi và thể diện quốc gia, đặc biệt là việc người dân mất hết lòng tin vào chính quyền, và nguy cơ không chỉ người dân Đồng Tâm mà người dân toàn quốc sẽ không còn ai tin vào luật pháp nữa? Hãy cứ đặt lên bàn cân và thử hỏi cái nào lớn hơn, quý hơn và quan trọng hơn?

Thanh tra Hà Nội chỉ thấy cây mà không thấy rừng. Thắng dân bằng quyền lực không có gì là vinh quang và vẻ vang cả. Đừng nghĩ là cứ “cả vú lấp miệng em” là chính nghĩa, là huy hoàng đâu! Tôi còn thấy Thanh tra Hà Nội đã dồn Chính phủ và Bộ Ngoại giao vào một tình thế rất xấu và bất lợi trước con mắt của cộng đồng quốc tế, vì Thanh tra Tp. Hà Nội đang làm ngược hoàn toàn với tuyên bố của Người phát ngôn Bộ Ngoại giao hôm 20/4/2017: “Các cơ quan chức năng Tp. Hà Nội đang giải quyết tình hình theo đúng quy định của pháp luật, và đảm bảo lợi ích hợp pháp của các bên liên quan”.

Có ai thấy họ đang giải quyết tình hình theo đúng quy định của pháp luật và đảm bảo lợi ích hợp pháp của các bên liên quan không, hay họ bất chấp luật pháp và chỉ đảm bảo lợi ích phi pháp của một bên thôi? Câu nói “Một sự bất tín, vạn sự bất tin” luôn luôn đúng trong mọi thời đại và mọi hoàn cảnh, cho dù đó là cá nhân đơn lẻ hay một quốc gia hùng mạnh. Cụ Lê Đình Kình khẳng khái tuyên bố: “Cho dù có bị chặt đầu, cụ vẫn khẳng định 59ha đất ở Cánh đồng Sênh là đất nông nghiệp. Việc Thanh tra Hà Nội kết luận đấy là đất quốc phòng là một điều vô lý và phi lý, đổi trắng tay đen, phủ nhận thực tế lịch sử và không dựa trên cơ sở pháp lý nào”!

Nay Thanh tra Hà Nội vẫn giữ nguyên kết luận như vậy, điều đó nói lên một thực tế phũ phàng là chẳng có ai làm xói mòn lợi ích đất nước và làm mất thể diện quốc gia như mấy ông bà ở Thanh tra Tp. Hà Nội.