Nguyễn Đức Thắng
21-8-2017
Tuần vừa rồi cả đất nước nóng lên vì sự bất bình của người dân và lái xe đối với các trạm thu phí của các dự án giao thông BOT vì 2 lý do chính (i) Không đi vào đường BOT mà vẫn phải nộp phí. (ii) Phí quá cao, không hợp lý.
Nhiều lái xe đã đem tiền lẻ ra thanh toán, ùn tắc giao thông đã xẩy ra. Trên Facebook của mình, Trương Huy San (nhà báo Huy Đức) đã chỉ ra tính chất Mafia ở VỊ TRÍ ĐẶT TRẠM, như những cái NƠM, RỌ để hút tiền, lái xe dù không đi vào đường BOT vẫn phải nộp phí. Vị trí đặt rọ oái ăm và béo bở này dành cho chủ đầu tư BOT là sự “ưu ái” của quan chức Bộ GTVT cho chủ đầu tư. Người dân mất quyền tự do đi lại nếu như không trả phí cho trạm BOT mặc dù không đi vào đường BOT.
Để dễ hiểu về đầu óc Mafia cho vị trí đặt trạm, tôi mạn phép mô tả vui như sau: Có hai bờ môi của cái mồm để một đàn kiến có thể bò từ mép nọ sang mép kia và ngược lại. Một môi được tô son hồng cho đẹp, môi còn lại là để mộc, sẵn có. Trạm thu phí BOT lại không đặt trên môi tô son hồng mà đặt tại 1 đầu mép bất kỳ, nơi giao nhau của hai bờ môi. Đàn kiến có bò trên môi mộc, từ đầu mép bên này sang đầu mép bên kia vẫn phải chui qua trạm BOT mới thoát ra được. Ngược lại, từ đầu mép bên kia, đàn kiến bắt buộc phải chui qua trạm BOT, sau đó tùy thích muốn bò theo bờ môi son hồng hay môi mộc cũng được để sang đầu mép bên này. Môi mộc ở đây là quốc lộ hay tỉnh lộ đã có.
Tất nhiên cũng có nhiều lái xe chịu vất vả, tìm cách đi vào huyện lộ hay xã lộ thì thoát được trạm thu phí BOT. Hậu quả là các đường nhỏ, chịu tải thấp sẽ sớm bị tàn phá.
Ở những nơi không có đường ngang, ngõ tắt nhỏ hẹp giúp tránh vòng qua trạm thu phí BOT, thì lái xe hết cách. Vì đã phải trả tiền nên chẳng con kiến nào dại mà không bò trên bờ môi son hồng cho sướng. Đường quốc lộ cũ được ngân sách nhà nước đầu tư, còn đi được thành ra lại thừa, lãng phí, không sử dụng. Có nghĩa là vị trí Mafia trạm thu phí BOT đã đắp chăn, phủ chiếu những đoạn đường quốc lộ đã có; dẫn đến tình trạng thừa đường chứ không phải thiếu đường.
Theo Thanh tra Chính phủ công bố kết quả thanh tra toàn diện các dự án BOT. Đến tháng 9/2015, Bộ GTVT đã triển khai 78 dự án đầu tư theo hình thức BT và BOT với chiều dài khoảng 2.200 km, tổng mức đầu tư khoảng gần 219.000 tỷ đồng (trong đó trên 202.000 tỷ đồng là các dự án BOT). Bình quân 99,55 tỷ đồng/km (tương đương 4,6 triệu USD/km, nếu tạm lấy tỷ giá năm 2015, 1 USD = 21.500 đồng). 100% số dự án là chỉ định thầu, dưới sự lãnh đạo của một Tổng tư lệnh quyết đoán là Đinh La Thăng. Nhờ vậy, anh được BCH Trung ương bầu vào BCT.
Đúng là Bộ GTVT là một ĐẠI NHÓM LỢI ÍCH.
