26-7-2017
Với bất kỳ một lý lẽ nào, trong các phiên toà xét xử các tội danh liên quan đến an ninh quốc gia, không có chuyện thắng thua trước tình cảnh bị cáo bị cáo buộc chống lại một nhà nước với đầy đủ mọi thứ trong tay. Ở đó chỉ có việc, tồn tại hay không tồn tại một bản án đúng luật, mà việc chứng minh tội phảm phải trở thành hợp pháp.
Luật sư trong những vụ án ấy, bảo vệ những gì luật pháp cho phép và tạo nên. Và khi một chu trình kết tội một con người trở nên bất hợp pháp, thì nhà nước đó thua, vì Hiến pháp và pháp luật đều khẳng định giá trị của việc kết tội chỉ có hiệu lực khi bản án của toà có hiệu lực và thông qua việc chứng minh bằng một trình tự hợp pháp.
Nên khi đứng trước các cáo buộc từ các cơ quan tiến hành tố tụng, việc chứng minh tội phạm không thể thông qua những chứng cứ và bằng một trình tự chuẩn tắc theo luật định mà vẫn kết tội, thì bên kết tội mới là bên thua cuộc, vì lúc đó luật pháp trở nên vô dụng và không phải là tấm khiên bảo vệ thân phận con người. Và như vậy thì ai cũng có thể dễ dàng trở thành tội phạm trước một chu trình chứng minh tội phạm mà có thể sẵn sàng vi phạm pháp luật để đi đến bước cuối cùng bằng việc tạo nên sự đầy đủ của một bản án.
Bất cứ ai không được kết tội hợp pháp, thì mọi bản án đều là sự thua cuộc. Và việc nhà nước muốn kết tội một người đang chống lại mình mà với tất cả quyền lực hùng hậu, nhân lực, phương tiện hữu dụng, mà còn không thể kết tội họ bằng một chu trình hợp pháp thông qua những chứng cứ hợp pháp và hữu lý, thì nó là sự thật bại của một nền tư pháp và sự bế tắc của quyền lực nhà nước.
Và trong những vụ án mà được diễn tiến không phải ở một nền tố tụng tranh tụng mà là thẩm vấn, không có luật sư tham gia từ giai đoạn điều tra và việc kết tội dựa trên hồ sơ thì giá trị của luật sư chỉ đơn giản là đứng cạnh bị cáo và cho tất cả thấy được một phiên toà xét xử một con người đã diễn ra như thế nào. Việc kết tội hoàn toàn không thuộc quyền của luật sư, luật sư chỉ có vai trò gỡ tội, và chỉ cần chỉ ra việc kết tội con người là thiếu căn cứ và bất hợp pháp là đã thực hiện đầy đủ vai trò của họ theo luật pháp, cả về mặt thực thi lẫn đi tìm công lý.
