Một chuyện tế nhị

Đặng Sơn Duân

1-9-2020

Trong vụ Trung Quốc phóng tên lửa ra Biển Đông vào tuần trước, báo Tuổi Trẻ có vẽ một đồ họa cho bài viết “Biển Đông dậy sóng: tên lửa và trừng phạt” vào ngày 28.8.

Nhìn qua là tôi biết một số thông tin trong hình này lấy từ của tôi, nhưng ghi nguồn khác.

Tôi cũng cười trừ, dù sao cũng còn đỡ hơn báo Hồng Kông “xào” hình của tôi bằng cách vẽ chồng lên.

Nói chung, đối với báo tiếng Việt, ngoài phê bình báo Nhân Dân và BBC Tiếng Việt ra, tôi hiếm khi nào nhắc đến những tờ khác hay đồng nghiệp.

Bản thân tôi vốn cũng không thích sa đà vào mấy chuyện vụn vặt. Nhưng sau một chầu nhậu túy lúy cuối tuần qua, đầu óc tôi chợt sáng ra: Ơ, như vậy đâu có được?

Tôi lỡ ba hoa mình xác định đầu tiên, mất hai tiếng đồng hồ để giải đồ. Giờ báo Tuổi Trẻ ghi như vậy người khác không hiểu lại nói tôi ba hoa thật, rằng nguồn đó là nguồn của “Dự án Missile Threat của CSIS” tôi lấy về, đã nhận vơ của mình rồi mà khoác lác nữa thì sao?

Cái này là ảnh hưởng đến uy tín của cá nhân rồi nên phải làm rõ! (Xin lỗi các bạn của tôi ở báo Tuổi Trẻ vì tôi đã lỡ ba hoa trước đó!)

Tôi biết cái mà báo Tuổi Trẻ dẫn nguồn: “Dự án Missile Threat của CSIS” thực ra chỉ dành cho 2 chi tiết: Tầm bắn của DF-26B: Từ 3.000 – 4.000 km và tầm bắn của DF-21D: 2.000 km.

Tôi biết chắc một số chi tiết là từ tôi chẳng hạn, tên lửa phóng đi từ Đại Sài Đán, ở Thanh Hải và từ Ninh Ba ở Chiết Giang. Chúng chỉ mới là giả thiết của tôi ngay sau khi vụ phóng diễn ra (chỉ là giả thiết vì làm gì có xác nhận chính thức).

Và sau khi tôi đăng thông tin này trên Twitter cũng như gửi qua Newsletter vào sáng ngày 26.8 thì đến buổi chiều chỉ có tờ South China Morning Post nói tên lửa DF-26B phóng đi từ tỉnh Thanh Hải và DF-21D phóng đi từ tỉnh Chiết Giang.

Không hề có vị trí cụ thể hơn như Đại Sài Đán hoặc Ninh Ba. Những chi tiết như 1.800 dặm và 1.000 dặm cũng là của tôi vì tôi tự tay đo. Đừng cãi! Vì là sản phẩm của tôi nên tôi biết nó bị lỗi ở chỗ nào, mặc dù lỗi này không ảnh hưởng gì!

Lẽ ra báo có thể chỉ sử dụng hai thông tin của South China Morning Post là tên lửa DF-26B phóng đi từ Thanh Hải và DF-21D phóng đi từ Chiết Giang và dẫn nguồn là tờ này là đủ.

Đằng này báo lại dẫn thêm những thông tin của tôi và đi dẫn một nguồn chả liên quan là “Dự án Missile Threat của CSIS”, đặt tôi vào tình huống trái khoáy phải lên tiếng như thế.

Lại nữa, chỉ một chi tiết mang tính tư liệu như tầm bắn thì lại dẫn nguồn rất đầy đủ trong khi những thông tin có giá trị cao hơn như địa điểm phóng thì lại lờ đi.

Thật đáng tiếc!