Về vụ án Hồ Duy Hải

Tôi không hiểu trong 4 tháng các vị nghiên cứu hồ sơ vụ án thế nào, chớ mụ vợ tôi chỉ nghiên cứu có 2 đêm 1 ngày thôi – qua 1 số tài liệu chính thức mà cơ quan tố tụng đã đúc kết và Ủy ban Tư pháp giám sát đưa ra – mụ ấy đã nhặt nhạnh ra mấy thứ dưới đây.

Với bằng này, những cái mâu thuẫn mà mụ vợ tôi nhặt nhạnh chỉ ra ấy mà, tôi thiển nghĩ, người có mắt sáng (dù phải mang kính) như tôi, khi chiếu theo BLTTHS 2015 thì, dù có cho vàng bạc châu báu gia tài giang san gì, tôi cũng không dám đưa tay biểu quyết để rồi có phán quyết như đã biết.
Tôi thật!

***

Đây, những thứ mà mụ vợ yêu dấu Khiết Bông Trần của tôi nhặt nhạnh ra đây:

Về vụ Hồ Duy Hải

Mình dân ngoại đạo, cũng không tham gia xử lý tin bài liên quan vụ này, nhưng tò mò nên cũng đọc lõm bõm vài tài liệu trong vụ án đặc biệt nghiêm trọng, liên quan đến ít nhất 3 mạng người (cáo trạng, biên bản khám nghiệm tử thi, giám định pháp y, bản án sơ, phúc thẩm, kháng nghị của VKSNDTC 2019, báo cáo kết quả nghiên cứu hồ sơ vụ án của Ủy ban tư pháp QH năm 2015, Quyết định giám đốc thẩm 2020 và một số tài liệu, bài báo liên quan vụ việc từ năm 2008…).

Những người quan tâm vụ án này, ít nhất chia làm 3 phe:

1. Phe khẳng định Hải bị oan: Hải có nhiều bằng chứng ngoại phạm, các lời khai nhận tội phù hợp với hiện trường là do nghe bạn là công an xã kể lại, do bị ép cung, mớm cung, nhục hình; Hải liên tục kêu oan chứ không phải chỉ xin giảm án…

2. Phe tin Hải là thủ phạm: Nếu Hải không phải là hung thủ thì không thể biết một số tình tiết để khai ra như vậy (ví dụ con dao gây án giấu sau tấm bảng, dịch nhầy trong âm đạo nạn nhân H, đống tro đốt quần áo phi tang sau vườn nhà bà dì, địa điểm bán vàng, điện thoại cướp của nạn nhân…)

3. Phe băn khoăn: Không khẳng định Hải oan hay không oan, nhưng cho rằng với những sai sót nghiêm trọng trong quá trình điều tra, truy tố như vậy thì phải hủy án để điều tra, xét xử lại, để đảm bảo kết quả vụ án thực sự công tâm, khách quan, tuân thủ nguyên tắc suy đoán vô tội…

Về vụ án này, có mấy điều mình thấy không thể lý giải nổi nếu kết tội Hải.

I. Một là động cơ gây án:

Theo các bản án và quyết định giám đốc thẩm 2020 thì động cơ gây án của Hải là vì muốn quan hệ với nạn nhân H nên (1) điều V đi mua trái cây để thực hiện (2) nhưng không được, nên nổi điên giết H, sau đó giết V để bịt đầu mối.

Động cơ gây án là yếu tố đặc biệt quan trọng trong các vụ án giết người, vì phải có động cơ mãnh liệt như thế nào mới đẩy một người đến chỗ trở thành sát nhân. Ở vụ này, động cơ của nghi can không hợp lý theo diễn biến tâm lý một người bình thường. Nếu à ơi, tưởng nàng bật đèn xanh và dấn tới nhưng nếu dấn tới không được (nàng cự tuyệt) thì thôi chứ sao phải quyết giết (trong khi bất cứ lúc nào cô bạn V đi mua trái cây cũng có thể về và bắt gặp)…

Động cơ giết để cướp tài sản (do lúc đó Hải đang thua độ đá banh 20 triệu) thì chính cơ quan điều tra đã loại trừ, việc lấy tài sản sau khi giết chỉ là tiện thể chứ không phải là mục tiêu ra tay ban đầu của Hải. Và chắc cũng chẳng có thằng điên nào đi giết 2 mạng người để có tiền trả 20 triệu cá độ bóng đá…

II. Hai là thời điểm Hải có mặt ở hiện trường vụ án:

+ Lời khai của nhân chứng Bình: Đến bưu điện lúc hơn 19 giờ, nhìn thấy 1 thanh niên đang nói chuyện với H, khoảng 19g30 lấy xe về vẫn thấy người thanh niên đó ngồi nói chuyện với H.

+ Lời khai của nhân chứng Thường: Lúc đến bưu điện nhìn thấy 1 thanh niên đang ngồi nói chuyện với H (sau này xác định được chính xác thời điểm anh Thường gọi điện thoại ở bưu điện là 19g39 phút).

+ Lời khai của Hải (và chứng minh trích xuất được theo điện thoại) về thời gian liên quan: Lúc 19g13 phút Hải còn đang ở tiệm cầm đồ, sau đó còn làm tùm lum việc nữa…

+ VKS cho rằng với các hoạt động của Hải và đoạn đường thực tế thì Hải không thể có mặt ở bưu điện trước 19g39 phút được (là lúc mà nhân chứng Thường nhìn thấy 1 thanh niên sau này cơ quan điều tra xác định là Hải).

+ Tòa giám đốc thẩm chứng minh tùm lum tùm la và kết luận là Hải đủ thời gian vật chất để có mặt lúc 19g34 phút ở bưu điện Cầu Voi (và thể hiện trong bản quyết định giám đốc thẩm cho tròn trịa là KHOẢNG 19G30). Trên cơ sở đó HĐTP GĐT bác nội dung kháng nghị này của VKSTC.

Nhưng HĐTP và VKSTC quên mất nhân chứng Bình: Anh này khai (lời khai sau khi xảy ra vụ án vài ngày và TRƯỚC khi Hải bị bắt): Đến bưu điện lúc hơn 19 giờ và NHÌN THẤY 1 THANH NIÊN. Nếu thanh niên này không là Hải thì là ai và người thanh niên anh Bình nhìn thấy có phải cũng là người thanh niên anh Thường nhìn thấy hay không?

HĐTP cho rằng, người thanh niên mà anh Bình, anh Thường nhìn thấy là một và chính là Hải. Trích quyết định giám đốc thẩm 2020: “… thời gian Hải có mặt tại Bưu điện Cầu Voi khoảng 19 giờ 34 phút 09 giây. Điều này phù hợp với lời khai của Hải khai, khi đến bưu điện khoảng trên 19 giờ 30 phút (Bl 97) và phù hợp với lời khai của anh Bình và anh Thường là nhìn thấy 01 thanh niên ngồi trên ghế salon ở Bưu điện Cầu Voi“. => Các ông bà ơi, như vậy đâu có phù hợp với lời khai của anh Bình? (anh Bình khai đến bưu điện lúc hơn 19 giờ đã thấy 1 thanh niên rồi chứ không phải đến khi ra về 19g30 mới thấy).

III. Thời gian chết của hai nạn nhân:

+ Trong vụ án đặc biệt nghiêm trọng này, thời gian chết của nạn nhân có ý nghĩa cực kỳ quan trọng để xác định (1) thời điểm diễn ra tội phạm và (2) từ đó xác định chứng cứ ngoại phạm của các nghi can.

Chính vì xác định thời gian xảy ra việc giết người là khoảng 20g30 nên một nghi can quan trọng là N.V.N đã được loại ra khỏi vòng nghi vấn vì anh này chứng minh được vào thời điểm đó đang uống cà phê ở quán (có nhiều người chứng kiến). Còn Hải thì không.

Tuy nhiên, có nhiều thông tin cho rằng thời gian chết của hai nạn nhân phải xảy ra sau 20g30.

Cụ thể, biên bản khám nghiệm tử thi ghi nhận “Bụng… dạ dày có chứa thức ăn đã nhuyễn, lượng ít…” (Bl 60). Theo trình bày của Giám định viên tại phiên tòa giám đốc thẩm thì trong trường hợp trên chỉ giám định xác định được nạn nhân chết trong khoảng thời gian bao lâu kể từ bữa ăn cuối (tùy thức ăn mà thời gian tiêu hóa có thể 3-5 tiếng-NV) mà không giám định được thời điểm chết của nạn nhân.

Có nhiều thông tin có thể cho ta xác định được thời điểm bữa ăn cuối của nạn nhân.

(1) Nhân chứng Hiếu khai, khi cô ra về (17g) thì chén dĩa ăn bữa trưa đã rửa sạch.

(2) Hiện trường vụ án có ly chén dĩa chưa rửa, có hạt cơm khô dính trên ghế, có cả mì tôm rơi vãi… tức là các nạn nhân có ăn tối.

(3) Nếu tính từ lúc 17 giờ đến lúc có đồ ăn tối mất khoảng 1 giờ thì các cô ăn tối lúc 6 giờ và nếu bị giết lúc 20g30 thì không thể “Bụng… dạ dày có chứa thức ăn đã nhuyễn, lượng ít…” được…

Đại loại như thế, chưa kể còn các yếu tố khác có thể chứng minh được thời điểm chết như vết máu chưa khô, vẫn còn nhỏ giọt… Tuy nhiên, Hội đồng giám đốc thẩm đã không đồng ý cho điều tra lại để làm rõ nội dung quan trọng trong vụ án này.

IV. Diễn biến gây tội ác:

Theo các bản án và quyết định giám đốc thẩm thì Hải thực hiện hành vi sát nhân như sau:

Giết H xong, ra nhà vệ sinh rửa sạch tay, dao (30x3cm) => dắt dao đã rửa sạch vào lưng quần phía trước bụng đi vào nhà => thủ sẵn ghế inox đuổi theo chị V, đập đầu nạn nhân bất tỉnh => cầm ghế để ở chân cầu thang => kéo nạn nhân V đến chỗ xác chị H ở gần chân cầu thang => lấy dao dắt ở bụng ra cắt… => đi vào nhà vệ sinh rửa sạch tay chân, dao, giấu dao vào sau tấm bảng.

Liệu rằng một người có sạch sẽ đến múc sau mỗi lần gây án lại đi rửa dao, rồi nếu dắt dao trước bụng như vậy thì có làm được liên tiếp nhiều động tác với nạn nhân V. như nêu trên hay không? =>Cần thực nghiệm hiện trường lại để làm rõ vấn đề này.

V. Về đống tàn tro đốt quần áo gây án:

– Kháng nghị của VKSTC 2019 cho rằng: Hồ sơ vụ án thể hiện lúc 18g30 phút ngày 21-3-2008 khi cơ quan điều tra đến khám xét nhà của Hải thì phát hiện và thu giữ đống tro này. Còn việc hỏi cung Hải lần đầu tiên diễn ra sau đó lúc 19g30 cùng ngày. “Nghĩa là lời khai của Hải (về việc đốt quần áo phi tang-NV) diễn ra sau khi thu giữ đống tro chứ không phải do Hải khai ra mà cơ quan điều tra thu giữ được”, theo Kháng nghị của VKSTC 2019.

– Nội dung này được HĐTP GĐT bác bỏ như sau (nguyên văn): “Tại phiên tòa giám đốc thẩm, Cơ quan điều tra giải trình: việc tiến hành khám xét nhà Hải và lấy lời khai của Hải được tiến hành bởi hai Điều tra viên khác nhau; khi Hải khai về việc đốt quần áo mặc khi gây án thì Điều tra viên ghi lời khai Hải đã thông tin cho Điều tra viên chủ trì khám xét tiến hành khám xét mở rộng, phát hiện, thu giữ 02 đống tro trên.

Hồ sơ vụ án thể hiện, Biên bản ghi lời khai của Hồ Duy Hải lần đầu tiên bắt đầu từ 19 giờ 30 phút, kết thúc hồi 20 giờ 30 phút ngày 21/3/2008 do Điều tra viên Nguyễn Văn Minh tiến hành, Hải khai đốt quần áo, thắt lưng mặc khi gây án… ở vườn sau nhà của Hải và nhà của dì út Len (Bl 83).

Căn cứ Biên bản khám xét nhà Hải ngày 21/3/2008 do Điều tra viên Lê Thành Trung thực hiện, bắt đầu hồi 18 giờ 30 phút, kết thúc hồi 21 giờ 30 phút, thể hiện có việc khám xét mở rộng ở nền đất phía sau nhà bà Nguyễn Thị Loan (mẹ của Hải) và nhà bà Nguyễn Thị Len (dì của Hải), phát hiện phía sau nhà bà Nguyễn Thị Len có hai đống tro bị đốt cháy còn nằm kết dính trên nền đất, Cơ quan điều tra đã tiến hành thu hai đống tro này, cho vào hộp niêm phong (Bl 323-324).

Như vậy, có căn cứ kết luận sau khi Hải khai về tình tiết này, Cơ quan điều tra mới tiến hành khám xét mở rộng vì việc đốt quần áo ở một hiện trường khác, hiện trường này không thuộc phạm vi khám xét ban đầu, nếu không có lời khai của Hải thì Cơ quan điều tra không thể phát hiện được“. => Bạn tin Tòa (+ cơ quan điều tra) hay Viện và đâu là sự thật?

***

Rõ ràng là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, tuyên kết án tử một con người, hai nạn nhân chết oan, nhưng lại có quá nhiều vấn đề gây băn khoăn cho dư luận. Liệu những thiếu sót đó có khắc phục được không nếu điều tra lại? Điều tra lại, với những chứng cứ, tài liệu hiện có thì có thể xác định rõ hơn thời điểm chết của nạn nhân hay không (từ đó rà lại chứng cứ ngoại phạm của các nghi can)? Điều tra lại có xác định được rõ hơn thời điểm được cho là Hải có mặt tại bưu điện Cầu Voi hay không? Điều tra lại để thực nghiệm hiện trường lại để xác định rõ là với điều kiện giắt con dao sắc bén ở trước bụng như vậy thì có thể thực hiện một loạt những hành động mạnh mẽ dứt khoát như vậy được hay không?…

Dĩ nhiên, phía những người tin Hải có tội và phán quyết GĐT là chuẩn mực, công lý thì họ cũng có những lý lẽ, lập luận để được thuyết phục: Nếu không phải thủ phạm sao lại nhận tội? Nếu không giết sao kể vanh vách từng chi tiết phù hợp hiện trường đến từng milimet mà chỉ có người trong cuộc mới biết được? Nếu không phạm tội sao không kêu oan (ở những thời điểm quan trọng) mà lại chỉ xin giảm án? Nếu không phạm tội sao phải quanh co gian dối về mối quan hệ với nạn nhân và hành tung đêm 13-1?…

Còn mình, sau vụ ông Nguyễn Thanh Chấn “tôi bị bắt tập cầm dao, bê xác” thì trong vụ án này, mình sẽ trừ hết những lời khai nhận tội của Hải, để trả hồ sơ điều tra lại từ đầu, với một đội điều tra mới, nghiệp vụ cao cường, khách quan toàn diện. Để nếu cuối cùng Hải có bị kết tội cũng không gây quá nhiều sự chia rẽ trong xã hội, như lúc này.

Cầu mong cho linh hồn các nạn nhân sớm được an yên. Cầu mong thủ phạm thực sự của vụ án sớm phải trả giá trước pháp luật và lương tâm. Cầu mong…