Thủ Thiêm, tên gọi của bi kịch

Sáng 19 tháng 6, ba đại biểu do dân chúng quận 2, quận 9 và quận Thủ Đức bầu vào Quốc hội khóa 14 đã gặp cử tri, báo cáo về kết quả Kỳ họp Quốc hội thứ bảy (đã diễn ra từ ngày 20 tháng 5 đến ngày 14 tháng 6). Giống như những lần tiếp xúc với cử tri trước đây, ba đại biểu của khu vực bầu cử số 7 thuộc TP.HCM: Nguyễn Thị Quyết Tâm, Phan Nguyễn Như Khuê (cùng là Phó Đoàn đại biểu của TP.HCM tại Quốc hội), Trịnh Ngọc Thúy (Phó Chánh án Tòa án TP.HCM) lại phơi mặt để nghe dân chửi…

***

Người sử dụng mạng xã hội Việt ngữ đang chuyển cho nhau xem một video clip, ghi lại tám phút phát biểu của cô Nguyễn Thị Thùy Dương (1) – cử tri khu vực bầu cử số 7, năm ngoái từng bị phạt 750.000 đồng vì ném dép vào mặt bà Nguyễn Thị Quyết Tâm. Xin lược ghi những phát biểu này…

Cô Dương đã dẫn trường hợp bà Nguyễn Thị Tiếu, phường Cát Lái: Thu hồi đất là UBND quận 2 và UBND TP.HCM. Đối tượng nhận tiền đền bù là người nhà của cán bộ – và đặt vấn đề: Có phải người dân là nạn một vụ cướp với phía chủ mưu là Thành ủy TP.HCM và UBND TP.HCM, vừa là chủ đầu tư, vừa thu hồi đất và đối tượng nhận tiền đền bù là người nhà của cán bộ?

Cô Dương cho biết, khiếu nại của bà Tiếu đã được gửi cho UBND TP.HCM, nơi này chuyển cho UBND quận 2. Ông Nguyễn Phước Hưng – đại diện cho UBND quận 2 hẹn gặp gỡ đương sự để trao đổi vào đầu tháng 5, bây giờ đã gần cuối tháng 6 nhưng vẫn chưa thấy ông Hưng xuất đầu lộ diện để tiếp công dân!

Đối với trường hợp Khu Đô thị mới (KĐTM) Thủ Thiêm. Cô Dương nhận định, quy hoạch KĐTM Thủ Thiêm vốn nhân đạo (cho người dân bị thu hồi đất được tái định cư ngay tại chỗ để được thụ hưởng các phúc lợi về giáo dục, y tế, văn hóa và cả kinh tế khi KĐTM này hình thành). Chính hy vọng đó khiến họ chấp nhận di dời, giao đất nhưng cuối cùng, UBND TP.HCM – chủ đầu tư và cũng là phía thực hiện việc thu hồi đất, quyết định giá đền bù – nơi thay vì quản lý, điều hành lại tham gia “làm kinh tế” đã không cho người dân gì cả.

Theo cô Dương, muốn hay không nhà nước cũng nên thừa nhận đây là một cú lừa lịch sử mà nhà nước dành cho chính nhân dân của mình, dành cho chủ thể của đất nước này. Cô thắc mắc: Chủ trương của nhà nước có phải là bần cùng hóa nhân dân hay không? Tại sao lại đẩy nhân dân vào con đường bần cùng?

Cô Dương bảo rằng: Nhân dân không dám xem quan chức như đầy tớ vì không có đầy tớ nào lại ở biệt thự, dùng siêu xe, thừa tiền cho con du học trong khi chủ nhân phải chạy cơm từng bữa. Bảo quan chức là cha mẹ cũng không đúng bởi chẳng có cha mẹ nào đập nhà con cái rồi cho con đi ở trọ. Cho nên chúng tôi muốn các vị xác nhận, các vị là gì của chúng tôi? Quan chức thật ra là gì của nhân dân?

Cử tri Nguyễn Thị Thùy Dương cho rằng, quy hoạch KĐTM Thủ Thiêm xét cho cùng là một cuộc mua bán giữa quan chức và các nhóm lợi ích. Dân chúng bị lừa, không có lợi ích nào liên quan đến quốc gia hết – nên yêu cầu: Các vị có trách nhiệm phải lập ra một chính sách bồi thường mới cho 15.000 gia đình ở khu vực này, đồng thời phải trả lời rõ ràng về 160 héc ta mà theo quy hoạch là cho việc tái định cư.

Kết thúc một buổi tiếp xúc cử tri nữa, những thắc mắc của cô Dương và cũng là thắc mắc từ lâu của vài chục ngàn nạn nhân: Tại sao dùng Quyết định thu hồi đất ở Thủ Thiêm để thu hồi đất ở phường An Phú, phường Cát Lái, phường Thạnh Mỹ Lợi nhưng cuối cùng cũng bán hết? Gọi là sửa sai nhưng lại tạo ra một cái sai khác và chung cuộc vì lòng tham, sai chồng sai. Xét về bản chất, các quan chức đã khiến những người được tái định cư, tái định cư trái pháp luật bởi theo các quyết định đã ban hành, họ không có quyền tái định cư ở đó. UBD TP.HCM sẽ sửa sai như thế nào? – vẫn không có câu trả lời

Đã đến lúc “tức nước, vỡ bờ”, cô Dương chất vấn: Đảng là cơ quan có quyền lực cao nhất trong việc dẫn dắt dân tộc này. Đảng là tấm khiên bảo vệ người dân, tại sao chỉ có đảng viên mới làm tổn thương nhân dân? Khi các cơ quan quyền lực, (từ Thành ủy, UBND TP.HCM, đến Sở Xây dựng) “làm kinh tế”, vừa nắm giữ quyền lực, vừa chăm chăm kiếm tiền thì giữa vòng xoáy vận hành quyền lực và nỗ lực kiếm tiền đó, làm sao nhân dân sống nổi? Các công ty nắm giữ đất liên tục được cổ phẩn hóa, giá đất càng ngày càng cao, cơ hội làm chủ một căn nhà của người dân càng ngày càng khó.

Cô Dương cũng là cử tri yêu cầu trả lời: Trách nhiệm của ông Lê Tấn Hùng, em trai ông Lê Thanh Hải như thế nào đối với 160 héc ta đất ở bán đảo Bình Lợi trở thành tài sản của Công ty cổ phần Thạnh Mỹ Lợi?.. Đồng thời đề nghị HĐND TP.HCM phải rà soát để làm rõ những sai phạm đó, mặt khác phải soạn chính sách bồi thường mới cho những người dân bị mất đất ở Thủ Thiêm, những người dân ở Cát Lái bị thu hồi đất để giao cho người nhà cán bộ. Kết quả phải được công khai chứ không lén lút soạn – gửi những báo cáo một chiều. Cô cũng yêu cầu: HĐND TP.HCM làm rõ cả trường hợp Công ty Tân Cảng Sài Gòn vội vã thu hồi phần đất mà trên danh nghĩa dành cho Khu Công nghiệp Cát Lái, vội vã chuyển đổi công năng và vội vã thu hồi đất bù cho quân đội.

Cô nhấn mạnh: Tôi chỉ biết trách nhiệm của Bộ Quốc phòng là bảo vệ đất nước, giờ, sao lại dọa dân cướp đất?

***

Thủ Thiêm là tên một bi kịch tròm trèm hai thập niên, thấm đẫm nước mắt và máu. Máu của những người chọn cái chết, chịu đánh đập với hy vọng sẽ có ai đó, nơi nào đó thấu được oan khiên. Hai thập niên, chính quyền “của dân, do dân, vì dân” chỉ mới tiến được một bước, đó là thôi xem các nạn dân là “kẻ xấu”, bị các “thế lực thù địch” kích động chống lại “đường lối, chủ trương”, chịu gọi họ là “cô bác”, cính thức xin lỗi “bà con” nhưng vẫn chưa làm gì cả.

Những kẻ thủ ác, đẩy hàng chục ngàn công dân vào tuyệt lộ, sống vạ vật như súc vật, tuyệt vọng vì không thấy tương lai đã được chỉ mặt, gọi tên nhưng… trong thực tế, chẳng hạn đồng chí Lê Tấn Hùng mà cô Dương đề cập chỉ bị “khiển trách”, sau đó do hình thức kỷ luật này gây trở ngại cho việc thu phục sự tin yêu của nhân dân, mức kỷ luật được nâng lên thành… “cảnh cáo”. Mới đây, do sai phạm của đồng chí Lê Tấn Hùng nhung nhúc như giun sán trong… lòng đảng, thi nhau trườn ra giữa thanh thiên, bạch nhật, chính quyền “của dân, do dân, vì dân” quyết định “hạ bậc lương” như một cách xử lý các sai phạm nghiêm trọng mới được xác định, rồi… “đình chỉ công tác”.

Hệ thống công quyền như thế chính là hậu quả của một hệ thống chính trị “ưu việt” hơn phần còn lại của nhân loại. Dưới sự lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối của đảng, ba đại biểu của Quốc hội đại diện cho cơ quan đại diện “ý chí, nguyện vọng của toàn dân” chỉ làm được một chuyện: Mỗi năm vài lần, trước và sau các kỳ họp Quốc hội phơi mặt để dân chủi như một cách giúp họ hạ hỏa, đồng thời cũng là để xiển dương thể chế “dân chủ gấp vạn lần thiên hạ”. Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) – tập hợp các tổ chức chính trị đại diện cho tất cả các giới, các thành phần khác nhau trong xã hội – cũng thế và cũng vì thế, mới bị cô Dương tố cáo: Cử tri muốn tiếp xúc với đại diện của mình tại Quốc hội phải… đăng ký với MTTQ và nỗ lực duy nhất của MTTQ là… ngăn cản.

Cô Dương phát biểu chỉ tám phút nhưng bị đại diện MTTQ chặn họng ba lần vì… phát biểu ngoài nội dung đã đăng ký, vì… nói quá thời gian quy định và vì… dám thắc mắc: Trách nhiệm của MTTQ là gì? Chẳng lẽ là bóp miệng không cho dân nói? Cô Dương bị đại diện MTTQ chỉ trích là không tôn trọng MTTQ. Đó là giọt nước tràn ly, cả khán phòng bừng bừng phẫn nộ. Không chỉ cô Dương, nhiều cử tri bừng bùng phẫn nộ: Các viên chức có tôn trọng họ không mà đòi được tôn trọng? Không có viên chức hữu trách nào, từ đại biểu của cử tri khu vực bầu cử số 7 thuộc TP.HCM tại Quốc hội đến các thành viên MTTQ thèm trả lời, chỉ có một người mặc thường phục bước tới chỗ cô Dương thu lại micro. Chỉ thế mà thôi!

______

Chú thích

(1) https://www.facebook.com/hongquang.nguyen.14473/videos/483383749072780/