5-1-2018
Tôi chia sẻ vài dòng ngắn (hi vọng mọi người vận dụng được) nếu không may vướng vòng lao lý. Chia hai trường hợp.
1) Khi bị mời/triệu tập nhưng chưa có quyết định khởi tố vụ án/khởi tố bị can. Đây là trường hợp mà một bên “lợi dụng” uy quyền của công an để “đe doạ”, thường rơi vào các giao dịch dân sự/kinh tế thuần tuý.
Nếu rơi vào trường hợp này, tốt nhất bạn đến gặp luật sư và trình bày sự việc để luật sư xem xét nội dung vụ việc, tư vấn cách trả lời. Có những trường hợp, luật sư có kinh nghiệm họ sẽ xem xét và xác định đây chỉ là giao dịch dân sự thuần tuý sẽ dự liệu các câu hỏi mà công an đưa ra, luật sư chỉ dặn bạn trả lời như thế nào. Sau đó hãy đến và tự tin trả lời như thế.
Câu hỏi đặt ra, nếu đến mà công an hỏi những câu nằm ngoài dự liệu, phải trả lời ra sao. Lúc này im lặng và tiếp tục tìm đến luật sư để tư vấn. Nếu có bị “đe doạ, đập bàn, đập ghế…” cứ bình tĩnh, không sợ mà im lặng. Nếu căng quá có thể nói câu “tôi muốn gặp sếp anh…”. Giai đoạn này, việc xét hỏi/lấy thông tin công khai ở phòng làm việc không phải phòng hỏi cung nên cứ an tâm.
2) Khi bị khởi tố vụ án/khởi tố bị can.
Trường hợp này, nghĩa là bạn đang bị điều tra về một hành vi mà CQĐT cho rằng đó là “phạm tội”. Nếu gặp những câu hỏi mà bạn không biết và không chắc chắn điều mình nói là bất lợi hay có lợi lúc này hãy im lặng.
Ngoài ra, trường hợp bạn cho rằng mình không làm/mình bị oan hoặc mình nghĩ rằng, hành vi của mình không vi phạm pháp luật nhưng nếu nói ra có khi “chết” thì im lặng.
Gặp những câu hỏi kiểu mớm cung như “Bị can, tối hôm qua…bị can dùng gậy đánh vào đầu, phía sau gáy….”. Đây là dạng câu hỏi mớm cung thì im lặng.
3) Lúc nào nên khai.
Dù quyền im lặng đã được hiến định nhưng nếu “vận dụng thái quá và cứng khắc” không phải là phương án tốt nhất bởi sẽ gây sự “không thiện cảm” cho Điều tra viên…và bạn sẽ đối diện những “bất lợi phiền toái” không đáng có.
Nếu câu hỏi của Điều tra viên rõ ràng, rõ ý và bạn cảm thấy đúng sự thật thì nên khai. Tuy nhiên, điều lưu ý bạn phải đọc kỹ bản khai trước khi ký, nếu thấy không đúng lời mình khai thì nhẹ nhàng bảo điều tra viên sửa, nếu không sửa không ký. Trên thực tế, bạn khai ý “X” nhưng khi ghi vào bản cung lại là “Y”, điều đó có thể Điều tra viên “vô ý” hoặc “cố ý”. Nếu điều tra viên tôn trọng sự thật khách quan thì không ngại gì sửa cả. Nếu điều tra viên nói “có gì đâu, lời khai không phải là chứng cứ duy nhất…” và yêu cầu ký mà bạn ký là coi chừng.
4) Hôm qua tôi có viết một status nói “Vũ Nhôm hãy im lặng đến khi có luật sư…” nhiều người nghĩ tôi nói đùa nhưng đó là sai lầm vì, Vũ Nhôm bị khởi tố tội “làm lộ bí mật nhà nước…”, giai đoạn điều tra, luật sư sẽ không được phép tham gia trừ trường hợp Cơ quan điều tra đồng ý, trên thực tế, án về an ninh, CQĐT sẽ không đồng ý.
Tôi đánh giá chủ quan rằng, Vũ Nhôm chỉ bị khởi tố tội “làm lộ bị mật…” và khi kết thúc điều tra, luật sư vào sẽ được gặp, đọc toàn bộ hồ sơ và đưa ra ý kiến tư vấn, ra toà chỉ khai bấy nhiêu đó. Lúc này, nếu bị kết tội, có thể chỉ duy nhất tội “Làm lộ bí mật…” còn nếu giai đoạn điều tra khai nhưng không hiểu hoặc sơ ý, Vũ Nhôm có thể bị khởi tố thêm tội danh khác. Đó là yếu tố then chốt không phải ai cũng nhận ra.
5) Tôi vừa nhận lời bảo vệ cho một cô gái ở Miền Trung, cô làm trong một doanh nghiệp, được sự uỷ quyền của Giám đốc, cô ký và thực hiện các giao dịch dân sự thuần tuý, không nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản nhưng Giám đốc tố cô gái ra công an, hơn 1 năm nay, công an “mời lên làm việc”. Và bạn biết rồi đó, cô gái chịu sức ép kinh khủng từ “đe doạ có”, “vuốt ve có” nhưng may mắn cô không chịu ký nhận theo hướng dẫn.
Cô gọi điện cho tôi với thái độ khủng hoảng và khóc lóc. Tôi sẽ thông tin và chia sẻ vụ việc này sau. Tôi chia sẻ vài dòng tin nhắn cô gái gửi cho tôi (cô đã đồng ý công khai để cảnh báo cho người khác).
P/S: Bài viết này không thể nói chi tiết ra trường hợp nào nên im lặng, nên khai vì mỗi vụ án sẽ có phương thức khác nhau. Nhiều lần tôi đề cập đến tầm quan trọng đặc biệt của giai đoạn điều tra phải có luật sư vì quá trình hỏi cung “luật sư sẽ ở bên bạn” nhận diện được lúc nào lên tiếng bảo vệ nếu quá trình lấy lời khai vi phạm pháp luật. Bạn là một người không am hiểu về luật thì tôi tin chắc rằng, bạn không bao giờ nhận ra được những thủ thuật “tinh vi” và điều đó ra toà sẽ giết chết chính bạn.
