Lời ai điếu cho thị trường thương mại điện tử ở Việt Nam

Mai Bá Kiếm

25-10-2024

Hôm rày, tôi định viết bài “Vắng hàng Việt Nam trong các chợ Việt tại Úc” (Footscray, Inala), trong khi đó chợ Campuchia ở Úc có nhiều hàng Miên! Hôm nay, các báo Việt Nam đồng viết bài: “Temu đại náo (thao túng) thị trường Việt Nam khi chưa có phép“.

 Riêng, Tạp chí Công thương “kể công” cho bộ cùng tên bằng tựa “Sau phản ánh, Temu xin cấp phép hoạt động ở Việt Nam“, ý nói: Chiều 23/10, trong cuộc họp báo thường kỳ, thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết “Temu chưa đăng ký hoạt động tại Việt Nam, và Bộ giao cho Cục thương mại điện tử và kinh tế số (TMĐT&KTS) và Tổng cục Quản lý Thị trường đánh giá tác động của Temu”. Chỉ nửa ngày sau (24/10), Temu vội vàng đăng ký với Bộ!

Tôi xin viết lời ai điếu cho các doanh nghiệp sản xuất hàng “ma-de in Việt Nam”, xin coi lại năng lực “tiên liệu và ứng phó của Bộ Công thương với ‘cơn sóng thần TMĐT’ nhấn chìm hàng hóa trong nước như thế nào?”

Về hình thức, Bộ Công thương thành lập rất sớm và kịp thời các cục: Xúc tiến thương mại, Phòng vệ thương mại, TMĐT&KTS; các Vụ: Chính sách thương mại đa biên, Thị trường trong nước và bốn châu Á, Âu, Mỹ, Phi; Thương vụ Việt Nam tại 47 nước, và UB Cạnh tranh quốc gia. Bao nhiêu cơ quan đó mà thiếu hàng Việt Nam tại chợ Việt Nam ở nước ngoài, còn sàn thương mại điện tử (TMĐT) trong nước thì bán toàn hàng nước bạn!

Riêng, “chợ” TMĐT có trách nhiệm liên đới của Bộ TT&TT, mà Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng là nhà chuyên môn cao về công nghệ số. Ngày 8/11/2019, Bộ trưởng Hùng tuyên bố tại quốc hội “90 triệu người sẽ dùng mạng xã hội Việt Nam vào năm 2020”.

Ông khoe: “Sau khi nhậm chức Bộ trưởng (24/10/2018, thay Trương Minh Tuấn bị cách chức vì tham nhũng) chưa đầy một tháng, tôi thành lập Tổ công tác hỗ trợ phát triển mạng xã hội Việt Nam – có nhiều Công ty CNTT đứng thứ 6 thế giới về software technology”.

Ngày 9/11/2020, cũng nghị trường quốc hội, Bộ trưởng Hùng tuyên bố: “Sàn giao dịch điện tử đã sẵn sàng để bà con bán nải chuối buồng cau với giá cao”. Đại biểu vỗ tay khen, còn tôi đâm lo: Mấy bà ở 18 thôn vườn trầu phải mua smartphone 5G để giao buồng cau cho shipper; bà con vùng sâu liệu sóng có đủ mạnh để giao từng nải chuối?

Hôm trước, tôi mới “sửa lưng” thứ trưởng Bộ Giao thông – Vận tải lầm lẫn “tải trọng” với “tỷ trọng”. Bây giờ, Bộ trưởng Hùng lại lầm lẫn nông sản là “hàng ship online”. Nếu thế giới học tập Bộ trưởng Hùng, thì siêu thị không phải đổ trái cây úng, héo do bán chậm.

Quốc hội phải chất vấn Bộ trưởng Hùng, vì hiện có 14 sàn TMĐT (Shopee, Lazada, Tiki, Sendo, TikTok, Alibaba, Amazon, Etsy, eBay, Aliexpress…) khuynh đảo ở Việt Nam, thêm Temu là 15, còn sàn TMĐT mà ông Hùng “dọa” quốc hội đã sẵn sàng từ 2020, giờ này đang ở đâu?

Mạng xã hội Việt Nam tên gì, có đủ 90 triệu người sử dụng chưa?

Lãnh đạo Bộ Công thương và Thông tin – Truyền thông miệng giỏi hơn tay, mà tay nhanh hơn não, thôi đành khóc cho phần số hẩm hiu của “hàng Việt Nam chất đống cao” vậy!