Tác giả: Samantha Schmidt và Serhii Korolchuk
Cù Tuấn, dịch
6-12-2022
KHERSON, Ukraine – Hàng chục người đã gọi điện cho Dmytro Fomin trong vài tuần qua, cầu xin ông đưa họ qua sông Dnepr.
Fomin, một chủ thuyền máy 54 tuổi và là người chở khách vượt sông không chính thức, đã nỗ lực giúp người Ukraine chạy trốn khỏi bờ đông do Nga chiếm đóng. Các giao lộ đường bộ chính đã bị phá hủy.
Khách của Fomin là những người đã xa cách người thân trong nhiều tháng, những người già mong được trở về với gia đình và một phụ nữ, đang mang thai 9 tháng, đang cố gắng đến bệnh viện để sinh con. Họ bị tách khỏi Kherson, thành phố mà họ từng có thể đến thăm mà không cần đến một giây suy nghĩ, bởi vì dòng sông Dniepr hiện tại đã trở thành tiền tuyến của một cuộc chiến khốc liệt.
Vào thứ Bảy 3/11, hơn ba tuần sau khi Ukraine giành lại quyền kiểm soát thành phố Kherson, các quan chức Ukraine tuyên bố họ sẽ dỡ bỏ lệnh cấm băng qua sông, khuyến khích cư dân ở bờ đông bị Nga chiếm đóng chạy trốn đến Kherson, bất chấp nguy hiểm. Điều này có thể có dấu hiệu cảnh báo rằng cuộc tấn công của Ukraine có thể tiếp tục tiến về phía đông. Nhưng những người hy vọng băng qua hướng ngược lại về phía vùng Nga chiếm đóng, để giải cứu hoặc đoàn tụ với gia đình, sẽ vẫn bị cấm.
Rất ít người đã có thể chạy từ phía vùng Nga chiếm đóng sang vùng Ukraine quản lý. Nhiều người không có cách nào để băng qua sông, và những người ở phía Ukraine của dòng sông – bao gồm cả những người lái thuyền máy như Fomin – không có cách nào giúp đỡ. Theo một tuyên bố của Hội đồng thành phố Kherson, những người sẵn sàng mạo hiểm đã phải đối mặt với nguy hiểm nghiêm trọng: Một phụ nữ 65 tuổi, cố gắng vượt sông bằng thuyền cùng chồng, đã chết dưới làn đạn hôm 4/11. Chồng của phụ nữ này đã sống sót. Các quan chức địa phương đã không trả lời ngay lập tức các yêu cầu cung cấp thêm thông tin và không cho biết đó là quân Nga hay quân Ukraine đã nổ súng.
“Các bạn, tôi sẽ lên thuyền và đến chỗ các bạn,” Fomin nói với ai đó qua điện thoại vào ngày 4/11, khi đứng trước con sông ở phía thành phố Kherson. Nhưng “tôi không thể đi ngay bây giờ”.
Ngay cả sau khi có thông báo cho phép tàu băng qua một chiều từ đông sang tây, sông Dnepr thực tế không có thuyền nào đi lại.
Người phát ngôn của chính quyền khu vực cho biết các quan chức Ukraine đã đưa ra quyết định của họ sau khi nhận được yêu cầu từ những người Ukraine sống ở bờ đông của con sông. Các quan chức nói với cư dân Kherson rằng họ sẽ được phép vào thành phố tại một địa điểm duy nhất, đó là một bến phà.
“Chúng tôi đang chờ đợi tất cả những ai có cơ hội và muốn quay trở lại lãnh thổ do Ukraine kiểm soát!” thông báo trên Telegram nêu rõ.
Nhưng việc vượt qua sông là không dễ dàng – và chính quyền Ukraine không đưa ra sự trợ giúp nào.
Từ các vị trí bắn ở phía đông của dòng sông, các lực lượng Nga đã tấn công thành phố bằng pháo kích trong những ngày gần đây. Trong khi đó, các lực lượng Ukraine được cho là đã vượt sông Dnepr tới bờ phía đông. Một video được đăng trên trang Telegram của một đội tình nguyện lực lượng đặc biệt Ukraine cho thấy một lá cờ Ukraine được buộc vào một cần cẩu gần bờ sông, mà các chiến binh mô tả là “bàn đạp để giải phóng vùng tả ngạn của vùng Kherson.”
Nhưng một số người vẫn sống trong các khu vực bị chiếm đóng bên kia sông, đang sợ phải vượt sông. Một phụ nữ sống ở bờ đông, người đã nhờ Fomin giúp đỡ, cho biết cô và bốn người khác đang cố gắng quay trở lại Kherson, nhưng lo lắng thuyền của họ sẽ bị bắn – tương tự số phận của người phụ nữ bị bắn hôm 4/11.
