Cập nhật chiến tranh ở Ukraina lúc 8h sáng, ngày 22-4-2022

Cù Tuấn

22-4-2022

Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết, ông sẽ phong tỏa thay vì tấn công nhà máy Mariupol, nơi các lực lượng Ukraina đang trấn giữ, nhưng một người lính trong nhà máy cho biết các cuộc pháo kích vẫn tiếp tục. Tổng thống Mỹ Biden cho biết, Hoa Kỳ đang gửi thêm vũ khí để giúp Kyiv.

Cuộc chiến giành Mariupol mang ý nghĩa vô cùng to lớn đối với cả hai bên. Đây là ổ kháng cự nghiêm trọng cuối cùng trong cầu nối trên đất liền mà Điện Kremlin đã tạo ra giữa lãnh thổ mà họ đã nắm giữ ở khu vực Donbas ở phía đông và bán đảo Crimea ở phía nam. Đây cũng là nơi đóng quân của phần lớn Tiểu đoàn Azov của Ukraina, với hàng loạt chiến binh cực hữu, mà ông Putin cho là phát xít.

Nga đang chuyển trọng tâm của cuộc chiến sang giành lãnh thổ và tiêu diệt các lực lượng Ukraina ở Donbas, nơi quân ly khai được Matxcơva hậu thuẫn đã chiến đấu với Ukraina kể từ năm 2014. Bộ Quốc phòng Anh hôm 21/4 cho biết trong một đánh giá tình báo rằng, Điện Kremlin mong muốn đạt được thắng lợi nhanh chóng để có thể tổ chức mừng chiến thắng vào ngày 9 tháng 5, tại lễ kỷ niệm chiến thắng phát xít Đức năm 1945 hàng năm.

Tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Biden cho biết, cuộc chiến giành Donbas “sẽ hạn chế hơn về mặt địa lý, nhưng không [hạn chế] về mức độ tàn khốc”, so với giai đoạn đầu của cuộc chiến. Tuy nhiên, ông nói thêm, Nga sẽ “không bao giờ thành công trong việc thống trị và chiếm đóng toàn bộ Ukraina”.

Ông Biden đã công bố một gói vũ khí trị giá 800 triệu USD khác cho Ukraina, bao gồm hàng chục pháo hạng nặng, 144.000 quả đạn pháo kèm theo và drone chiến thuật, nâng tổng viện trợ quân sự trong năm nay lên hơn 3 tỷ USD.

Các loại vũ khí do các quốc gia NATO cung cấp ngày càng trở nên nặng nề và tinh vi, phản ánh sự thay đổi dự kiến về bản chất chiến đấu khi cuộc chiến xoay trục sang Donbas, nhưng tổng thống Mỹ cho biết, một số vũ khí sẽ được giữ bí mật.

Phó Thủ tướng Ukraina, Iryna Vereshchuk yêu cầu Nga cho sơ tán dân thường và binh lính bị thương ra khỏi nhà máy Azovstal ở Mariupol thông qua hành lang nhân đạo. “Có khoảng 1.000 dân thường và 500 binh sĩ bị thương. Tất cả cần được ra khỏi Azovstal ngay hôm nay“, bà Vereshchuk nói.

Trong cuộc họp ngày 21-4, Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu nói với Tổng thống Putin rằng: “Đã giải phóng Mariupol“, chỉ còn lại khoảng 2.000 binh sĩ Ukraina trú ẩn bên trong nhà máy thép Azovstal nhờ vào hệ thống đường hầm. Ông Putin nói, việc “giải phóng” Mariupol là một thành công đối với lực lượng Nga, nhưng ra lệnh cho ông Shoigu không tấn công vào Azovstal vì “không thực tế”. Thay vào đó, Nga sẽ tiếp tục vây hãm nhà máy để “không một con ruồi nào lọt qua”, theo Sputnik và AFP.

Ngày 21-4, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói, thông tin Nga kiểm soát Mariupol “vẫn còn là nghi vấn” và “chưa có bằng chứng” cho thấy thành phố này hoàn toàn thất thủ, theo Hãng tin AFP. Còn Ned Price, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh: “Chúng tôi biết rằng các lực lượng của Ukraina tiếp tục giữ vững chiến địa của họ“.

Hãng tin Reuters dẫn thông tin từ Bộ Quốc phòng Nga cho biết, tên lửa và pháo binh nước này đã tấn công 1.001 mục tiêu quân sự ở Ukraina. Lực lượng Nga và phe ly khai do Nga hậu thuẫn cũng đã kiểm soát hoàn toàn thành phố Kreminna ở tỉnh Luhansk, miền đông Ukraina.

Hãng tin Reuters đưa tin, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez và Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen đã tới thủ đô Kyiv của Ukraina để ủng hộ Tổng thống Zelensky. Các nhà lãnh đạo sẽ thảo luận về hỗ trợ cho người dân Ukraina và các hành vi của Nga.

Hãng tin AFP dẫn lời Phó Thủ tướng Ukraina Iryna Vereshchuk cho biết, 4 xe buýt chở người sơ tán đã rời thành phố Mariupol thông qua hành lang nhân đạo vào ngày 20-4. Trong hôm nay, thành phố sẽ tiếp tục sơ tán phụ nữ, trẻ em và người cao tuổi.

Tổng thống Serbia, Aleksandar Vucic, cho biết, họ sẽ không cùng với phương Tây trừng phạt Nga vì hành động như vậy gây nguy hiểm cho lợi ích của chính Serbia. Serbia từ lâu đã có quan hệ chính trị, kinh tế và an ninh chặt chẽ với Nga, nước từng ủng hộ Serbia mua hệ thống tên lửa của Trung Quốc, bất chấp sự phản đối của EU.

Ngày 21-4, Hãng thông tấn TASS đưa tin, Liên đoàn các cuộc thi âm nhạc quốc tế thế giới (WFIMC) đã loại Cuộc thi âm nhạc quốc tế Tchaikovsky ra khỏi danh sách thành viên. Trước đây, WFIMC từng tuyên bố “phi chính trị”, phản đối các biện pháp trừng phạt đối với người Nga và chống phân biệt đối xử các nghệ sĩ dựa trên quốc tịch.

Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky tuyên bố, lực lượng Nga đang kiểm soát phần lớn thành phố Mariupol nhưng lực lượng Ukraina vẫn giữ được một phần thành phố này. Ông cho biết, có khoảng 120.000 dân thường đang mắc kẹt tại đây.

Theo Hãng tin AP ngày 21-4, lãnh đạo Serhiy Haidai của khu vực Lugansk thuộc vùng Donbass, miền đông Ukraina, cho biết, hiện lực lượng Nga đã kiểm soát 80% khu vực Lugansk. Ông thúc giục người dân địa phương sơ tán ngay lập tức và cho biết, sau khi chiếm Kreminna, giờ đây lực lượng Nga đang đe dọa các thành phố Rubizhne và Popasna trong khu vực.

Tổng thống Ukraina, Zelensky nói, vẫn hy vọng vào hòa bình dù phía Nga đã bác bỏ đề xuất đình chiến. Tuy nhiên ông Zelensky bác bỏ việc đến Matxcơva để đàm phán trực tiếp với các nhà lãnh đạo Nga. “Vì đất nước, tôi sẵn sàng đến bất cứ nơi đâu trên hành tinh này nhưng chắc chắn không phải Nga, không phải lúc này“, Hãng tin Reuters dẫn lời tổng thống Ukraina.

Điện Kremlin cho biết, Nga vẫn đang chờ phản hồi của Kyiv về đề xuất đàm phán mới nhất và khẳng định, đã gửi đề xuất này đến đoàn đàm phán của Ukraina. Tổng thống Ukraina, Zelensky nói, ông không thấy, hay nghe về đề xuất này.

Phát biểu tại hội nghị của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB), Tổng thống Zelensky cho biết, nước này cần hỗ trợ 7 tỉ USD mỗi tháng để giữ vững kinh tế do ảnh hưởng từ cuộc chiến với Nga. Ông Zelensky cáo buộc quân đội Nga muốn tiêu diệt tất cả các cơ sở kinh tế của Ukraina như các ga đường sắt, kho lương thực, kho dầu mỏ, nhà máy lọc dầu. Theo IMF, kinh tế Ukraina dự kiến giảm 35% trong năm nay, trong khi kinh tế Nga giảm 8,5%.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen thông báo, Mỹ sẽ hỗ trợ 500 triệu USD để giúp chính quyền Ukraina chi trả lương, lương hưu và các dịch vụ khác. Khoản hỗ trợ kinh tế bổ sung này sẽ đưa tổng số tiền Mỹ đóng góp cho nền kinh tế Ukraina trong hai tháng qua lên tới hơn 1 tỉ USD.

Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederikse thông báo, nước này sẽ cung cấp gói viện trợ quân sự mới cho Ukraina trị giá 90 triệu USD. Phát biểu tại cuộc họp báo trong chuyến thăm Kiev, bà Frederiksen cho biết, tổng hỗ trợ quân sự của Đan Mạch cho Ukraina lên tới khoảng 146 triệu USD.

Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez cho biết, nước này đã gửi một lô hàng mới gồm 200 tấn đạn dược và vật tư quân sự cho Ukraina, nhiều hơn gấp đôi số lượng hàng viện trợ quân sự mà nước này đã gửi tới Kyiv trước đó.

Ngày 21-4, Nga thông báo áp đặt cấm đi lại (cấm tới Nga) đối với Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris, chủ tịch Facebook Mark Zuckerberg và 27 nhân vật nổi tiếng khác người Mỹ, nhằm trả đũa các lệnh trừng phạt chống Nga. Bộ Ngoại giao Nga cho biết, lệnh cấm đi lại cũng áp dụng với các quan chức Lầu Năm Góc, các lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ và các nhà báo Mỹ. Lệnh này sẽ có hiệu lực “vô thời hạn”.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ nói, lệnh cấm của Nga là một “vinh dự”. “Tôi phải nói rằng đó không gì khác hơn là một sự khen ngợi từ chính phủ (Nga)... Thật vinh dự khi được chia sẻ điều đó với những người nói lên sự thật khác“, Hãng tin AFP dẫn lời ông Ned Price.

Ngày 21-4, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida cho biết, chuyến bay viện trợ của nước này dành cho những người tị nạn Ukraina đã bị hoãn sau khi Ấn Độ từ chối cho phép máy bay của Nhật nhập cảnh [để lấy hàng cứu trợ]. Báo SCMP cho biết, theo lịch trình ban đầu, máy bay của Lực lượng phòng vệ trên không Nhật Bản (JGSDF) sẽ nhận các mặt hàng cứu trợ của Văn phòng Liên Hiệp Quốc tại Ấn Độ và Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE). Sau đó, họ sẽ di chuyển chúng đến Ba Lan và Romania, nơi có đường biên giới gần với Ukraina.

Tuy nhiên, trong buổi họp sáng 21-4 của Hội đồng nghiên cứu chính sách Đảng Dân chủ tự do Nhật Bản (LDP), Bộ trưởng Bộ Nội vụ và truyền thông Sanae Takaichi cho biết: “Kế hoạch vận chuyển viện trợ của máy bay JGSDF đã bị Chính phủ Ấn Độ từ chối và Nhật Bản không thể nhận đồ tiếp tế“. Bà Takaichi cho biết thêm việc Ấn Độ từ chối cho máy bay Nhật nhập cảnh sẽ dẫn đến kế hoạch điều động máy bay của Nhật vào cuối tháng 4 bị chậm trễ.

Văn phòng Thủ tướng Đức đã gạt một số loại vũ khí hạng nặng ra khỏi danh sách các khí tài quân sự mà Đức sẽ cung cấp cho Ukraina. Thông tin mới này trên truyền thông Đức gây ra sự hoài nghi về tuyên bố trước đó của Thủ tướng Đức Olaf Scholz, rằng đã đồng ý việc mua vũ khí với Kyiv. Trước đó, Thủ tướng Scholz cho biết, ông đã yêu cầu các nhà thầu vũ khí đưa ra danh sách các hệ thống vũ khí mà họ có thể nhanh chóng cung cấp cho Ukraina để tăng cường nỗ lực phòng thủ. “Ukraina hiện đã đưa ra lựa chọn từ danh sách này và chúng tôi sẽ cung cấp cho họ số tiền cần thiết để mua hàng“, ông Scholz nói.

Theo thông tin trên tờ Bild của Đức hôm 21-4, lời đề nghị hồi giữa tháng 3 vẫn bao gồm một số vũ khí hạng nặng mà Kyiv cho là cần thiết để phải chống chọi lại cuộc tấn công của Nga ở phía đông đất nước này. Bao gồm cả phương tiện vận tải bọc thép Boxer, pháo tự hành Panzerhaubitze (PzH) 2000 và xe tăng chiến đấu Leopard 2 do Công ty quốc phòng Krauss-Maffei Wegmann có trụ sở tại Munich sản xuất. Nhưng đến cuối tháng 3, danh sách được đệ trình lên Chính phủ Ukraina đã giảm từ 48 xuống 24 trang và chỉ bao gồm 3 trong số 15 loại vũ khí mà Kyiv yêu cầu. Hai yêu cầu tiếp theo của Chính phủ Ukraina vào ngày 9-4 và 16-4 đã bị phía Đức phớt lờ, theo tờ báo Đức.

“Ngân hàng Trung ương Nga dự định lấy lại dự trữ ngoại tệ của đất nước và sẽ khởi kiện với những người đã đóng băng chúng“, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga, bà Elvira Nabiullina cho biết. Thông tấn xã TASS của Nga dẫn lời bà Nabiullina: “Đây là điều xảy ra chưa từng có trên quy mô toàn cầu đối với dự trữ ngoại tệ của một quốc gia lớn như vậy lại bị đóng băng“.

Lấy ý kiến của các luật sư về việc khởi kiện này, Thông tấn xã TASS ghi nhận: Theo luật sư Igor Dubov thuộc Công ty luật Lontsev, Lyakhovsky and Partners, hồ sơ các vụ kiện rất có thể sẽ được nộp tại địa điểm của các cơ quan ở EU, Mỹ…, nơi đưa ra quyết định phong tỏa các nguồn dự trữ của Nga. Luật sư Igor Dubov cũng không loại trừ các vụ kiện có thể được nộp ở Nga. Tuy nhiên, các quyết định của tòa án Nga sẽ không được thi hành ở nước ngoài.

Kinh nghiệm lâu năm cho thấy, nếu tiền bị đóng băng ở Mỹ thì cần phải sử dụng hệ thống tư pháp của nước này. Tuy nhiên, vẫn chưa có ai thành công, luật sư Sergey Glandin của Công ty luật Pen & Paper ở Matxcơva phân tích. Theo luật sư Alexander Pavlovsky của Công ty luật a.t.Legal Law Firm, triển vọng về một kết quả tích cực trong tình huống này là hết sức mờ mịt, trước hết là do các vấn đề chính trị.

_________

Một số hình ảnh chính tranh ở Ukraine: