Chết cháy đến bao giờ?

Tạ Duy Anh

24-5-2024

Cứ tưởng sau vụ cháy chung cư mini ở quận Thanh Xuân, việc kiểm soát nghề kinh doanh nhà trọ phải được siết chặt ở mức nghiêm ngặt? Nhưng qua vụ cháy làm 14 người chết rạng sáng nay ở Trung Kính, Hà Nội, cho thấy giữa nói và làm của các cơ quan quản lý luôn cách nhau quá xa.

Đừng để LỜI CHIA BUỒN thành lời dễ nói ra miệng nhất vì nó có sẵn.

Có những nghề kinh doanh chẳng gây chết ai, như kinh doanh sách báo, nhưng nhà chức trách vẫn tận tụy đặt ra vô số điều kiện, cùng với một đội ngũ hùng hậu những người chuyên làm công việc rình mò, dò la để ngăn chặn tối đa những cuốn sách mà người dân cần nhưng chính quyền không thích. Trong khi đó hầu như tháng nào, nếu tính cả nước thì khoảng cách chỉ còn là tuần, tức tuần nào cũng có người chết cháy, chủ yếu là khách thuê nhà trọ, nhưng việc quản lý nghề kinh doanh này vẫn rất à uôm.

Kinh doanh nhà trọ là một quyền kiếm sống hợp pháp, nhưng nó cần phải tuân thủ các điều kiện an toàn cực kỳ nghiêm ngặt, như bất cứ nghề gì liên quan đến tính mạng con người. Từ khâu thiết kế, phương pháp xây dựng, hệ thống điện, hệ thống thiết bị báo và chống cháy nổ, lối thoát hiểm trong điều kiện xảy ra hỏa hoạn, kể cả phải đảm bảo ở vị trí có thể dùng xe cứu hỏa, rồi chỗ để xe máy… đều phải được cơ quan chức năng thẩm định, phê duyệt từng hạng mục và phải có người giám sát việc tuân thủ các yêu cầu bắt buộc, lưu vào hồ sơ. Chúng đều phải căn cứ trên những giả định xấu nhất, xác suất xảy ra nhỏ nhất khi đặt các yêu cầu kĩ thuật.

Giả dụ một khu nhà trọ có từ 10 phòng trở lên, số người thuê tối đa có thể tới 30- 40 người. Hãy giả định mỗi người có một bếp từ cá nhân và họ cùng bật lên để nấu nướng, thì đường dây điện chôn trong tường công suất sẽ phải rất lớn mới không quá tải. Đừng đưa ra lý lẽ rằng trường hợp đó sẽ không xảy ra, xác suất rất nhỏ, để hạ chuẩn an toàn. Nếu chủ kinh doanh không đáp ứng các điều kiện an toàn cháy nổ, thì không cho phép họ xây dựng. Chỉ đơn giản vậy thôi mà sao khó thực hiện đến vậy.

Nhưng hiện tại, hàng trăm khu nhà trọ vẫn đang mọc lên và chỉ bằng quan sát thông thường cũng thấy các yêu cầu vừa nêu ở trên, với họ, giống như chuyện nói cho vui?

Không ai được phép vừa cho thuê trọ, vừa cho thuê kinh doanh nghề dễ gây cháy nổ, như trường hợp của khu nhà trọ vừa xảy ra hỏa hoạn?

Nhưng họ có vẻ chả gặp bất cứ sự ngăn cản, nghiêm cấm nào từ phía chính quyền?

***

Huy Đức: Lực lượng cứu hộ cứu nạn nên trực thuộc Chính phủ

Lực lượng cứu hộ cứu nạn nên là một cơ quan trực thuộc Chính phủ, bao gồm Cục Phòng cháy Chữa cháy [PCCC] của Bộ Công an và Cục Cứu hộ Cứu nạn của Quân đội. Tư duy tinh giản bộ máy bằng cách giảm đầu mối chỉ đạt kết quả về mặt hình thức, dẫn đến có bộ có hàng trăm cục, vụ, trong khi yêu cầu tinh, chuyên nghiệp thì không đạt được.

Lực lượng này không nên máy móc phân bố theo cấp hành chính mà tùy theo điều kiện thời tiết, khí hậu từng vùng mà tổ chức lực lượng thích hợp. Ví dụ như ở Đồng bằng sông Cửu Long thì cứu hộ sạt lở, ở vùng núi miền Bắc thì cứu hộ lũ quét, ở vùng mỏ thì cứu hộ sập hầm… Ở các thành phố thì nên bố trí theo đồn sao cho khi có tình huống khẩn cấp thì lực lượng có mặt ở hiện trường nhanh nhất.

Đặc biệt, PCCC không nên là cơ quan đề ra các tiêu chuẩn về PCCC và cũng không nên là cơ quan cấp phép hoàn công. PCCC chỉ là một phần nhỏ của công trình nó thuộc chức năng của các sở xây dựng.

PCCC nên giữ chức năng điều tra các vi phạm về PCCC. Ví dụ, nếu trong các vụ hỏa hoạn như vụ cháy làm chết 14 người đêm qua nếu các sở xây dựng là cơ quan cấp phép hoàn công thì họ đang run cầm cập vì có thể sẽ bị cơ quan điều tra các vi phạm về PCCC khởi tố.

Nắm từ A – Z, kể cả các sân sau cung cấp các thiết bị thì không những PCCC sẽ trở thành một gánh nặng chi phí của nền kinh tế mà những vi phạm dẫn đến tai họa là rất khó tránh khỏi.