Tình hình Ukraine 487

Phan Châu Thành

26-6-2023

1. Viện Nghiên cứu Chiến tranh ISW đã có hẳn một phân tích chi tiết về cuộc nổi dậy một ngày của Prigozhin và lực lượng Wagner, trong đó có những điểm chính:

– Sự căng thẳng giữa Prigozhin và Bộ Quốc phòng Nga đã có từ rất lâu, nhưng đỉnh điểm là ngày 10-06-2023, khi Bộ Quốc phòng Nga ra mệnh lệnh bắt tất cả những binh lính chiến đấu trên chiến trường, kể cả trong các lực lượng trực thuộc các công ty tư nhân như Wagner, sẽ đều phải ký hợp đồng quân ngũ trực tiếp với Bộ Quốc phòng, qua đó, chịu sự chỉ huy gián tiếp hoặc trực tiếp từ họ. Prigozhin cho rằng đó là âm mưu chiếm đoạt lực lượng Wagner từ tay ông ta và quyết định sẽ tiến hành những hành động kiên quyết chống lại mệnh lệnh này như sử dụng sức mạnh để thay đổi toàn bộ Bộ Quốc phòng Nga chứ không thể để mất kiểm soát nhóm Wagner, hoặc ít nhất bắt họ phải thay đổi quyết định.

Tình báo Mỹ đã biết trước sự chuẩn bị của hành sự của Prigozhin từ giữa tháng 6-2023 và đã báo cáo lên Quốc hội Mỹ, nhưng cũng không ngờ sự việc lại diễn ra nhanh tới vậy. Phía Mỹ theo dõi sự chuẩn bị này rất sát sao bởi lo sợ kho vũ khí hạt nhân của Nga không biết sẽ rơi vào tay ai nếu nội chiến xảy ra ở nước Nga.

– Prigozhin thực hiện cuộc nổi dậy chủ yếu với mục đích để chống lại Bộ Quốc phòng Nga, nhưng không ngờ được rằng Putin lại quyết định công khai ủng hộ Bộ Quốc phòng, dù trước đó đã tỏ thái độ coi thường, bất mãn với Shoigu – chứ không ủng hộ các lực lượng không chính quy như Wagner:

– Cuộc nội dậy cho thấy những điểm yếu khủng khiếp của chính quyền Nga: Putin trên thực tế đã không còn đủ thực lực để kiểm soát các lực lượng của chính mình, cũng như không đủ sức để đập tan các âm mưu chống đối và sức mạnh quân sự không còn là thứ mà chỉ duy nhất ông ta có ở Nga. Việc quân Wagner trong chưa đầy một ngày đã có thể tiến được 800km về hướng thủ đô Moscow còn làm nhục phần lớn quân đội Nga, khi không đơn vị nào đủ khả năng, không dám ngăn cản hoặc không muốn ngăn cản lực lượng này trên con đường tiến quân, Bộ chỉ huy Quân sự không có kế hoạch phòng vệ trong các tình huống khẩn cấp, hoặc chỉ làm hời hợt, không hiểu quả. Việc này còn cho thấy sự thật về những thiệt hại của quân đội Nga trong cuộc xâm lược tại Ukraina và mọi sức lực còn lại cũng đang tập trung tại đó.

– Việc tổng thống Balerus Lukashenko đóng vai trò quyết định trong quá trình đàm phán với Prigozhin cũng làm xấu đi nhiều hình ảnh “một tổng thống hùng mạnh, cương quyết và cứng rắn” mà tổng thống Nga Putin đã cố gắng xây dựng trong nhiều năm qua, và còn cho thấy Lukashenko có nhiều ảnh hưởng trực tiếp tới Prigozhin – thậm chí là các mối quan hệ gắn kết ngầm – qua đó cho thấy, nhóm Wagner cũng không phải độc lập như trước nữa.

– Mọi thỏa thuận của chính phủ Nga với Prigozhin được đánh giá là chỉ mang tính tạm thời và ngắn hạn, tuy nhiên, ISW không cho rằng chính phủ Nga có thể sụp đổ dễ dàng trong thời gian tới, nhưng đang ở trong giai đoạn “khủng hoảng nghiêm trọng”. Do đó, cuộc nổi dậy của Prigozhin sẽ làm ảnh hưởng xấu tới chính quyền của Putin và cuộc xâm lược vào Ukraina.

Thiệt hại của phía Nga trong cuộc nổi loạn một ngày của Wagner là rất lớn: có tới ít nhất 7 máy bay cùng trực thăng chiến đấu của Nga bị bắn hạ bao gồm cả Il-22VPU và Ka-52, khiến khoảng từ 13 tới 20 phi công Nga tử nạn. Kho dầu ở Voronezh bị bốc cháy cùng nhiều con đường bị phá hủy – tài sản quốc gia bị hủy hoại lên tới hàng chục triệu usd:

2. Nhà xã hội học Nga Vladislav Inozemcev trong buổi trả lời phỏng vấn của Novaya Gazeta đã cho rằng: Putin đang phải trả giá cho những sai lầm của mình, trong khi bực bội trước sự bất lực của Quân đội Chính quy Nga trên chiến trường Ukraina, ông ta đã trang bị vũ khí hàng loạt cho nhóm Wagner và thậm chí cho phép họ tiến hành chiêu mộ lính trong các nhà tù, khiến chỉ trong vòng có một năm, lực lượng Wagner lên tới 60.000 người, trong đó khoảng 20.000 đã chết tại Ukraina, khiến họ trở thành một lực lượng đáng kể và rất khó kiểm soát.

Ông Inozemcev cũng nhắc tới sự hèn nhát của toàn bộ Bộ chỉ huy Quân sự Nga mà đứng đầu là Shoigu và Patrusev, những người đã hoàn toàn mất tích trong mấy ngày qua, cũng không đưa ra được bất kỳ một chiến lược gì cụ thể để ngăn chặn lính Wagner, đồng thời cho rằng: Prigozhin đã có khoảng 10-15% cơ hội để đánh thẳng vào Moscow và cướp chính quyền, tuy khó có thể mà giữ được nó. Vậy nên đó cũng là lý do chính để Prigozhin chấp nhận đàm phán.

Một điều ông cũng đồng ý là chính quyền Putin đang gặp khủng hoảng dữ dội, nếu phía Ukraina mà chọc thủng được hệ thống phòng thủ của Nga trên chiến trường và ép quân Nga phải bỏ chạy trên diện rộng lúc này, thì cuộc xâm lược của Nga có thể kết thúc.

3. Để tiếp tục trấn an dư luận, tổng thống Nga Putin lại vừa có một bài phát biểu gửi tới truyền hình Russia-1, trong đó cho rằng: “Chiến dịch quân sự tại Ukraina là quan trọng nhất”, đồng thời cho biết đã làm việc với giám đốc các nhà máy quân sự quốc phòng để đẩy mạnh hơn nữa tốc độ sản xuất vũ khí cũng như đạn dược.

4. Lực lượng Wagner sẽ chuyển tới Belarus, đóng trại gần biên giới với Ukraina, cách Kyiv khoảng chừng 100 km, được cho là một điều kiện đã thỏa thuận để không phải chịu trách nhiệm hình sự cho cuộc nổi dậy hôm qua, 24-06-2023 – theo ISW

Nhận xét về việc này, các nhà quan sát cho rằng: việc thuyên chuyển này chỉ mang tính hình thức hòng dọa nạt phía Ukraina hơn là sẽ có những đe dọa trực tiếp, bởi nếu muốn tấn công trở lại Ukraina, lực lượng Wagner sẽ cần được bổ sung vũ khí và đạn dược, điều mà Bộ Quốc phòng Nga càng không thể làm sau sự kiện ngày hôm qua. Ngược lại, do hướng về Kyiv luôn được quân Ukraina bảo vệ nghiêm ngặt, việc tấn công – nếu xảy ra – chắc chắn sẽ đem nhiều thiệt hại cho lực lượng Wagner, điều mà Prigozhin cũng không muốn, bởi lúc đó có thể suy yếu đi và sẽ bị Bộ Quốc phòng Nga nuốt chửng. Do đó, Wagner sẽ lừng khừng ở đó trong một thời gian, chờ xem diễn biến trên các chiến trường khác, chỉ khi nào quân Nga sẽ thua tan tác thì may ra họ mới có cơ hội để quay lại trở thành “một thế lực đáng kể” như trước được, bởi “sự cần thiết của chiến trường”.

CNN thậm chí còn cho rằng Putin sẽ tìm cách giết Prigozhin ở Belarus, không chỉ bởi “không bao giờ tha thứ cho kẻ phản bội” mà còn nỗi sợ hãi trước việc dân chúng ở Rostov-on-Don hô hào ủng hộ lính Wagner, qua đó ảnh hưởng trực tiếp tới quyền lực của ông ta.

Phim tổng hợp lại toàn cảnh cuộc nổi dậy một ngày của Prigozhin.

5. Trong khi đó, quân Ukraina tiếp tục đánh mạnh ở Zaporizhzhia. Các nguồn Nga công nhận rằng hôm nay phía Nga đã mất khoảng 15km2 lãnh thổ tạm chiếm ở khu vực Velyka Novosilka, phía đông Zaporizhzhia:

…cũng như ảnh tại hiện trường:

7 xe Kamaz chở đạn tiếp tế của Nga bị phát hiện và tiêu diệt:

Ở phía đông, quân Ukraina ngày càng đánh rộng ra ở khu vực Lobkove:

Đánh nhau dữ dội quanh Robotyne, nơi hôm qua phía Ukraina tiến thêm được 1,5km vào phía Nga:

Các bằng chứng đã được công nhận bằng ảnh vệ tinh:

Toàn cảnh chiến trường phía đông Zaporizhzhia:

…cũng đã được phía Nga công nhận:

6. Ở phía nam Bakhmut, quân Ukraina tiến thêm được 1km, chiến sự đang diễn ra ở rìa làng Klishchiivka:

Phim trực tiếp từ chiến trường:

ISW cho rằng chiến sự cũng đã quay ngược lại khu vực nội đô Bakhmut:

Bản đồ toàn cảnh Bakhmut cho thấy từng ngày, từng ngày một, quân Nga đang dần dần bị đẩy lùi:

Cá nhân mình không cho rằng Putin với Prigozhin đang “diễn” như một số người Việt tuyên bố, bởi chi phí cũng như thiệt hại của việc “diễn” này quá lớn, mà cũng không đạt được bất kỳ một mục đích cụ thể gì – mà quan trọng hơn, còn tạo thêm hứng khởi cho quân Ukraina càng đánh dữ dội. Chưa kể, từ trước tới nay, phía Nga hay xếch mé chê bai tổng thống Ukraina Zelensky “là một thằng hề”, nhưng hai ngày qua, Putin, Prigozhin cùng toàn bộ phe Nga lại đang cùng nhau “diễn một vở hài kịch” mà chính họ cũng không cười nổi.

Viva Ukraina.

Bình Luận từ Facebook