Nỗi sợ hãi và hoảng loạn bao trùm thành phố Trung Quốc được đồn đoán sẽ ngưng áp dụng chính sách Zero Covid

Bloomberg

Cù Tuấn, dịch

16-11-2022

Vào thứ Hai ngày 14/11, có tin đồn rằng Thạch Gia Trang, một thành phố cách Bắc Kinh 160 dặm, sẽ trở thành một nơi thử nghiệm cho việc Trung Quốc mở cửa trở lại, với việc tháo dỡ các bộ phận quan trọng của chính sách Covid Zero.

Nhưng thay vì vui mừng vì việc xét nghiệm Covid không ngừng và các đợt phong tỏa đột ngột sẽ kết thúc, nhiều người trong thành phố 11 triệu dân này đang lo ngại và sợ hãi. Các bậc cha mẹ cho con học tại nhà, mọi người mua sắm tích trữ thuốc y học cổ truyền Trung Quốc, và người trên tàu điện ngầm giảm hẳn và cách xa nhau.

Phản ứng này làm nổi bật một trong những rào cản chính khiến Trung Quốc khó có thể sống chung với phần còn lại của thế giới chung sống với Covid: đó là nỗi sợ hãi kinh hoàng đối với corona virus. Trong ba năm qua, chính phủ nói với người dân rằng Covid-19 nguy hiểm đến mức quốc gia đông dân nhất thế giới này cần phải được phong tỏa chặt chẽ để chống lại nó.

Việc điều chỉnh tư duy sẽ đòi hỏi nhiều hơn là chỉ một sự thay đổi rõ ràng về mặt ngôn từ.

“Nếu không xét nghiệm, tôi sẽ không thể biết được ai là người nhiễm virus,” Linda, một quản lý trung niên của một tổ chức tài chính nhà nước, người đã yêu cầu giấu họ của mình để có thể thoải mái phát biểu. “Tôi sẽ rất sợ,” cô nói. “Sẽ không có cảm giác an toàn.”

1. Sóng thần Covid

Đó không chỉ là mối quan tâm cho sự an toàn của chính cô ấy. Linda cho biết cô cũng sẽ cảm thấy tội lỗi nếu nhiễm Covid và vô tình lây cho những người xung quanh. Và nguy cơ đó là có thật. Một nghiên cứu từ Đại học Phúc Đán của Thượng Hải được công bố vào đầu năm nay cho thấy Trung Quốc có nguy cơ hứng chịu một “cơn sóng thần” dịch Covid nếu chính sách này bị tạm dừng, mà đã dẫn đến 1,6 triệu người chết trên toàn cầu.

Sự lo lắng trên mạng xã hội đã gây ra phản ứng từ các quan chức chính quyền địa phương, những người phủ nhận tin đồn và nói rằng thành phố này không “nằm yên”, một thuật ngữ mang tính miệt thị, có nghĩa là về cơ bản không làm gì cả. Zhang Chaochao, Bí thư Đảng ủy thành phố này, cho biết Thạch Gia Trang đang thực hiện các biện pháp kiểm soát Covid có mục tiêu và khoa học hơn để phù hợp với cách tiếp cận của chính quyền trung ương.

Vài ngày trước đó, Bắc Kinh đã công bố danh sách 20 biện pháp để tinh chỉnh chính sách Covid của Trung Quốc, đưa ra những thay đổi mà nhiều người hiểu là nới lỏng các quy tắc của nước này. Những người khác suy đoán rằng đất nước này sẽ không mất cảnh giác ngay lập tức, thay vào đó chọn những địa điểm chính xác để thử nghiệm bất kỳ thay đổi quan trọng nào.

Linda không phải là người duy nhất cảm thấy sợ hãi. Nhiều cư dân Trung Quốc phản đối ý tưởng nới lỏng chính sách nghiêm ngặt không khoan nhượng, vốn đã giữ cho đất nước này phần lớn không có vi-rút kể từ khi đợt bùng phát ban đầu xảy ra ở Vũ Hán. Chỉ có dưới 20.000 ca nhiễm Covid cục bộ mới trên khắp đất nước 1,4 tỷ người này được báo cáo vào thứ Tư 16/11.

Chính trong môi trường đó, người dân Thạch Gia Trang bắt đầu hoang mang khi thành phố đóng cửa các trung tâm xét nghiệm, mở lại trường học và cho phép mọi người vào các địa điểm công cộng mà không cần xét nghiệm âm tính, ngay cả khi số ca nhiễm bệnh tại đây tiếp tục tăng lên hơn 300 ca mỗi ngày.

Trong khi giao thông công cộng không bị gián đoạn, rất ít người dám sử dụng nó. Thay vào đó, họ mua thuốc y học cổ truyền Trung Quốc được cho là có thể xua đuổi Covid hoặc làm dịu các triệu chứng của nó.

2. Tàng trữ thuốc y học cổ truyền

Henry, một cư dân 26 tuổi ở Thạch Gia Trang cho biết: “Tất cả những người thân của tôi đều mua hàng đống viên nang Lianhua Qingwen vì họ không biết điều gì sẽ xảy ra và sợ bị nhiễm bệnh. Anh nói, một trong những thành viên trong gia đình anh đã yêu cầu cho con họ nghỉ học vì sợ chúng sẽ nhiễm Covid ở trường.

Sự thận trọng tương tự cũng diễn ra ở những nơi khác. Ở phía tây nam Trùng Khánh, thành phố đông dân nhất Trung Quốc với 32 triệu dân, việc sử dụng phương tiện giao thông công cộng đã giảm sút mặc dù không có lệnh phong tỏa hàng loạt trên toàn thành phố này. Mặc dù bình thường có 2,75 triệu lượt đi tàu điện ngầm mỗi ngày, nhưng chỉ có 61.000 lượt đi vào thứ Ba, theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp.

Người dân được yêu cầu không rời khỏi thành phố trừ khi việc rời khỏi là cần thiết, vì số ca nhiễm đã lên tới gần 3.000 ca vào thứ Ba.

Sự lo lắng được thấy ở Trung Quốc không phải là điều bất thường đối với một quốc gia vẫn chưa có một trong những đợt bùng phát lớn trên toàn quốc, mà đã tấn công mọi nơi khác trên thế giới. Mặc dù lần đầu tiên vượt qua thử thách tiếp xúc với Covid thật đáng sợ, nhưng việc nhiễm Covid diện rộng đã cho thấy rằng đại đa số mọi người sống sót mà không bị tổn thương và có được khả năng miễn dịch rộng rãi sau đó.

Một số người sẵn sàng chấp nhận rủi ro lớn hơn.

“Theo quan điểm của tôi, Covid không nghiêm trọng như ở Vũ Hán, nơi tỷ lệ tử vong khá cao và đáng sợ”, Wei Wei, một nữ bán hàng ở Thạch Gia Trang, cho biết. “Hầu hết mọi người đều không có triệu chứng và họ trở nên âm tính sau khi ở nhà từ ba đến năm ngày.”

Cô Wei vẫn có thái độ thận trọng ở một số khía cạnh, đặc biệt là đối với trẻ em.

“Đối với các trường học hiện nay, phụ huynh có thể chọn gửi con đến trường hoặc cho con tham gia các lớp học trực tuyến,” cô nói. “Một số đồng nghiệp của tôi đã đưa con họ đến văn phòng và cho chúng tham gia các lớp học trực tuyến từ đó. Trẻ em có sức đề kháng kém nên phụ huynh không yên tâm cho con đi học.”

3. Đứng top Weibo

Tin đồn rằng Thạch Gia Trang, nơi đã dỡ bỏ các điểm xét nghiệm trên toàn thành phố, có thể là nơi đầu tiên xóa bỏ Zero Covid đã lan truyền trên mạng xã hội. Các bài đăng về phản hồi của nó chiếm 3 trong số 11 chủ đề thịnh hành nhất trên Weibo vào đầu tuần, bao gồm cả mục số 1 thảo luận về các biện pháp kiểm soát Covid của nó.

Các chuyên gia đã tỏ ra thất vọng trước ý tưởng rằng, một sự thay đổi lớn như vậy có thể xảy ra mà không cần thông báo trước.

Huang Yanzhong, thành viên cấp cao về sức khỏe toàn cầu tại Hội đồng Quan hệ đối ngoại có trụ sở tại New York, cho biết: “Nếu Trung Quốc thực sự từ bỏ Zero Covid, họ cần chuẩn bị trước, bao gồm cả việc giáo dục người dân, nếu không mọi người sẽ hoảng sợ”.

Theo Linda, nhà quản lý của tổ chức tài chính nhà nước, chính sách này cuối cùng cũng sẽ kết thúc, nhưng nó phải diễn ra với tốc độ vừa phải đồng thời với việc tăng cường tiêm chủng, dự trữ thuốc và thiết bị y tế.

“Bạn chỉ có thể làm điều đó từ từ,” cô nói. “Bạn không thể mở cửa quốc gia như nâng cửa xả lũ.”