Phương thuốc Thủ Thiêm và chính trị Thủ Đức

Tâm Chánh

22-1-2021

Thật khó có thể tìm thấy điều gì mới mẻ về thể chế trong câu chuyện thành phố Thủ Đức.

Từ là huyện vùng ven, được cơi nới ra 3 quận đô thị hoá, thành phố Thủ Đức đang mắc kẹt trong hình dung về một cấp huyện thành thị.

Nhưng kẹt cứng chính là sự nhốt mình trong tư duy của một nhà nước cách mạng, tiếp quản cải tạo cái cũ, cai quản toàn diện xã hội.

Thành uỷ dường như đang bố trí một đội ngũ cách mạng, với phẩm chất chính trị ưu tú, để thực hiện công trình quản lí kinh tế xã hội đặc biệt này của đảng.

Thành phố mới Thủ Đức không có được chuẩn bị để có được điều tối thiết: một thị trưởng, chưa kể đến thị trưởng ấy phải được chính dân chúng lựa chọn.

Thôi thì phó cho đảng làm dân, nhưng quả khó giải thích thành uỷ vẫn bố trí song hành ở Thủ Đức cùng lúc cả bí thư và chủ tịch.

Suy cho cùng, mô hình “thành phố trong thành phố” trước hết là lợi ích cầm quyền của đảng, cho đảng. Đảng có cơ hội và không gian để nghiệm chứng tác nhân duy trì quá lâu tính chất của một nhà nước cách mạng, vốn có sứ mạng chuyển đổi xã hội từ cũ sang mới, để nó thành trở lực, rào cản phát triển.

TP.HCM có được cơ hội chính trị chưa từng có, giã từ thân phận xin cho, giã từ gánh khổ vì dân vì nước mà phải nguy hiểm xé rào, hoặc ngụp lặn hầu luỵ xin xỏ cấp trên, người trên.

Cơ hội ấy đang lở dở, có thể đã bị đánh rơi.

Nhìn thực tế cách thức tổ chức bộ máy và đặc biệt là bố trí cán bộ cho Thủ Đức thật khó bề yên lòng tin, rằng Thủ Đức không là Thủ Thiêm mở rộng.

Trở lại với lịch sử phát triển đô thị Sài Gòn từ sau 1975, có thể thấy thể chế là nguyên nhân thất bại của hầu hết các dự án phát triển đô thị. Hiện tình y hệt như thực tế chính quyền trực tiếp điều hành kinh doanh.

Sự nghiệp chính trị chết giấc của Tất Thành Cang là một phương vị thuốc ta hẳn hoi, đã được sao thổ, để cấp cứu các tai biến kiểu đang xảy ra với công ty Tân Thuận hay Saigon Coop.

Phương vị thuốc ta ấy cũng là đơn dược luyện ra từ nỗi oan khốc mang tên khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Quyền hạn vô độ của chính trị đã bốc ra từ lò ấp đội ngũ kế cận kiểu Anh Hai, Anh Ba, luân chuyển sự tham lam, xu nịnh qua hết thực tế này đến thực tế khác, đào luyện nên một lớp nhân sự toàn tài, toàn tập, leo trèo vào cỡ cấp cán bộ chiến lược. Chưa đến cuối cùng đã thật bể nghể. Mà cũng thật dây dưa.

Thủ Thiêm sẽ còn làm ê ẩm thành phố Thủ Đức không phải vì chỉ di dời tiếng oán thán của dân chúng vào thành phố biểu tượng cho tương lai này.

Mà chính là vì thành uỷ vẫn chưa uống đủ thuốc từ phương thuốc Thủ Thiêm.

Thủ Đức đang ách tắc trong các liên kết nội bộ thuần tuý đường sá, giao thông của nó. Nghe cựu bí thư Nguyễn Thiện Nhân mơ mộng về một đô thị 15 phút, bất giác người ta suy xét đến tự sự, ông ấy là “Người Nam nói tiếng Bắc”, hay “Người Bắc nói tiếng Nam”?

Đừng nói nữa ông Nhân ạ, thành phố mới Thủ Đức vừa được khai sinh đã mắc xương rồi: chưa có các công dân có trách nhiệm thì cán bộ đảng toàn tài, toàn tập tới đâu thì rồi làm bí thư, chủ tịch với ai?

Sự chờ đợi cái mới của thể chế chính là tha thiết ngóng trông sự xuất hiện tầng lớp công dân ấy đấy.

Chính trị còn trong hạn mặn nặng lắm thành uỷ ơi.