9-10-2020
Theo Điều 74 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 thì thời điểm người bào chữa tham gia tố tụng trong một vụ án hình sự có 3 trường hợp:
1. Người bào chữa tham gia tố tụng từ khi khởi tố bị can.
2. Trường hợp bắt, tạm giữ người thì người bào chữa tham gia tố tụng từ khi người bị bắt có mặt tại trụ sở của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra hoặc từ khi có quyết định tạm giữ.
3. Trường hợp cần giữ bí mật điều tra đối với các tội xâm phạm an ninh quốc gia thì Viện trưởng Viện kiểm sát có thẩm quyền quyết định để người bào chữa tham gia tố tụng từ khi kết thúc điều tra.
Luật sư thường bị cản trở tác nghiệp trong trường hợp thứ 3 đối với các tội xâm phạm an ninh quốc gia quy định tại Chương 13 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), từ Điều 108 đến Điều 122.
Sau khi đăng ký bào chữa, các luật sư sẽ được automatic nhận một thông báo về việc “để người bào chữa tham gia tố tụng từ khi kết thúc điều tra” của chính Cơ quan An ninh điều tra. Lúc trước tôi còn nhận được thông báo của đích thân ngài Viện trưởng về việc “từ chối luật sư”, nhưng nay thì không còn.
Đọc kỹ điều luật số 74 thì văn thức của điều luật là “Trường hợp cần giữ bí mật điều tra” chứ không phải là “Đối với các tội xâm phạm an ninh quốc gia thì…” thì không cho luật sư tham gia trong giai đoạn điều tra.
Thực tế, sau khi bị “từ chối”, luật sư đôi khi vẫn bị “triệu tập” để tham gia một buổi hỏi cung với một bản cung “vớ vẩn”, sau này dùng để chứng minh trước tòa là “có luật sư tham gia”.
Hay như, để giữ bí mật điều tra, nhưng những thông tin về hành vi, lời khai nhận tội, xin khoan hồng cùng hình ảnh của bị can tràn ngập trên phương tiện thông tin đại chúng, vẫn không cho luật sư tham gia.
Có Cơ quan An ninh điều tra, sau khi kết thúc điều tra, gửi thông báo cho luật sư biết để luật sư liên hệ đăng ký bào chữa (lại) với Viện kiểm sát hay Tòa án. Nhưng phần đông họ cứ im ỉm, lờ tít, đến khi hồ sơ qua Tòa, luật sư mới biết.
Để bảo vệ nhân quyền, Điều 76 Bộ luật TTHS có quy định “cung cấp” luật sư miễn phí cho các “Bị can, bị cáo về tội mà Bộ luật hình sự quy định mức cao nhất của khung hình phạt là 20 năm tù, tù chung thân, tử hình”, không miễn trừ đối với các tội xâm phạm an ninh quốc gia. Nhưng thực tế, các tội xâm phạm an ninh quốc gia có mức án cao nhất, các bị can đã bị tước mất quyền có luật sư trong giai đoạn điều tra.
Đã có hàng loạt các quy định dành cho luật sư về việc giữ “bí mật quốc gia”, có cần thiết phải tước quyền có luật sư bào chữa đối với các bị can có hành vi vi phạm các tội xâm phạm an ninh quốc gia nữa hay không?
Trong bài này tôi có sử dụng các hình ảnh của cô Phạm Thị Đoan Trang được đăng công khai trên trang Việt Nam Thời Luận sau khi cô ấy bị bắt.
Une Prisonnière de Conscience appelée “L’Icône Pure de Liberté et Démocratie”
***********************************************
https://www.youtube.com/watch?v=aZXDdZ0KrpI&t=92s
LIBERTE
Hier Elle s’en alla
Elle prit ses affaires et se mit à naviguer
De la plus grande prison, Vietnam aujourd’hui
A sa cellule de la plus petite prison :
Hỏa Lò, l’Enfer sur Terre à Hanoi
Une chemise, un jean et son petit sac
Comme une jeune dame de Hanoi aujourd’hui
Et bien sûre, sans son guitare comme l’autre fois !
Où ira-t-elle, notre chère Prisonnière de Conscience ?
Où ira-t-elle, notre chère Prisonnière de Conscience ?
Phạm Đoan Trang , Elle partit
Et décida de se battre
En duel avec la dictature Rouge pro-chine
De parcourir sa plus petite prison :
Hỏa Lò, l’Enfer sur Terre de Hanoi
Et bien sûre, sans son guitare cette fois !
Phạm Đoan Trang , Elle partit
Et décida de se battre
En duel avec la dictature Rouge pro-chine
Et de naviguer, na na na, naviguer.
De la plus grande prison, Vietnam aujourd’hui
A sa cellule de la plus petite prison :
Hỏa Lò, l’Enfer sur Terre de Hanoi
Et Elle s’en alla depuis hier
Son Grand Coeur chercha une façon différente de vivre
Sans Indifférence mais Engagement
Dans son pays natal
Sous la dictature Rouge pro-chine depuis 75 ans !
Et la nuit de Hanoi lui cria à travers la petite fenêtre de sa cellule:
Où ton Imagination vas-elle, Phạm Đoan Trang ?
Et dans ses rêves, Elle dessina des Tournesols et des Hirondelles
Pour le Printemps Vietnam Immortel et Eternel
Et une voix la demanda: comment vas-tu, ma chère fille ?
Et en la regardant, Elle découvrit
Ses yeux, ah, ah, ah, noirs
Comme la Mer de l’Est troublée
C’est la Mère Vietnam !
Et Elle lui répond poliment
«Je vais bien, Maman même en prison ! »
MILLIONS DE GENS HONNËTES VIETNAMIENS
A Prisoner of Conscience called “The Pure Icon of Freedom and Democracy”
***********************************************
https://www.youtube.com/watch?v=EK2SxwQB7Ps
Mẹ Việt Nam Ơi Chúng Con Vẫn Còn Đây
Yesterday she went away with a flock of secret policers
She took her things and began to navigate
From the biggest prison, Vietnam today
To hercell in the smallest prison:
Hỏa Lò, Hell on Earth from Hanoi
A shirt, jeans and a small bag
Like a young lady from Hanoi today
And of course, without her guitar like the last time!
Where will she go, our dear Prisoner of Conscience?
Where will she go, our dear Prisoner of Conscience?
Phạm Đoan Trang , She left
And decided to fight
In a duel with the pro-china Red dictatorship
To walk through his smallest prison:
Hỏa Lò, Hell on Earth in Hanoi
And of course, without her guitar this time!
Phạm Đoan Trang , She left
And decided to fight
In a duel with the pro-china Red dictatorship
And to navigate, na na na, navigate.
From the biggest prison, Vietnam today
To her cell in the smallest prison:
Hỏa Lò, Hell on Earth in Hanoi
And she was gone since yesterday
Her Great Heart looks for a different way to live
Without Indifference but Commitment
In her Native Country
Under the pro-china Red dictatorship for 75 years!
And Hanoi night shouted to her
Through the little window of her cell:
Where are you going Imagination, Phạm Đoan Trang ?
And in her dreams, She drew Sunflowers and Swallows
For the Immortal and Eternal Vietnam Spring
And a voice asked her: «How are you, my dear daughter? »
And looking at her, she discovered
Her eyes, ah, ah, ah, black
Like the troubled East Sea
It’s our beloved Mother Vietnam!
And she answers her politely
“I’m fine, Mom even in prison!”
translated by MILLIONS OF VIETNAMESE HONEST PEOPLE
Tớ ủng hộ dùng Phạm Đoan Trang như 1 ví dụ để xây dựng lại niềm tin vào nền pháp chế xã hội chủ nghĩa, vào công lý & xây dựng lại niềm tin vào thể chế . Đây cũng là 1 trong những sáng kiến chị Trang vẫn ủng hộ & đấu tranh . Đồng sáng lập ra tạp chí luật khoa là 1 hành động như vậy .
Đây là 1 trong những cách đấu tranh được không ít người ủng hộ . Mai Quốc Ấn, Lê Nguyễn Duy Hậu, Phạm Lê Vương Các, các trí thức xã hội chủ nghĩa từ Nguyễn Huệ Chi cho tới Nguyễn Ngọc Chu Mộng Long Tiến Tường đều không nhiều thì ít đều chọn cách đấu tranh kiểu này . Hổng biết cách đấu tranh này có khôn ngoan không, nhưng thức thời thì chắc chắn . Và nhứt là nếu hổng bàn tới đạo đức, cách đấu tranh này rất ư là ô kê .
Trang, thì có .
Oh, BTW, theo như Tạ Duy Anh, chuyện này để cho lịch sử xử, kiểu trí thức nhà mình biện hộ cho cải cách ruộng đất đó .