14-5-2020
Đã 7 tháng không có mưa, có những nơi 8 tháng chưa có mưa. Một số nơi mưa rào cục bộ được vài cơn rồi tịt hẳn để lại nỗi trông chờ của người nông dân trong vô vọng.
Tình cảnh này lặp lại đợt hạn lịch sử năm 2006, rồi đợt hạn lịch sử gần đây năm 2016. Sự khác biệt của những đợt hạn gần đây so với trước là nó kéo dài hơn, trên phạm vi rộng hơn và tất nhiên là thiệt hại kinh tế khốc liệt hơn. Nếu năm 2006 hạn chỉ xảy ra ở phạm vi hẹp ở Nam Trung Bộ thì 2016 hạn hán đã lan khắp 18 tỉnh thành. Còn năm nay thì vùng hạn lan khắp từ các tỉnh Trung Bộ, Nam Trung Bộ, Tây Nguyên và Mekong delta.
Tối hôm kia tôi có một buổi trao đổi học thuật với một nhóm NGOs và có người đặt câu hỏi nôm na là Khi nào hết hạn hán, nó có lặp lại nữa không?
Tôi trả lời thế này: Việt Nam sẽ tiếp tục bị hạn và lụt xen kẽ nhau bởi hình thái mưa bây giờ đã khác xưa rất nhiều. Nguyên nhân là sự phát triển của gió Tây Nam hầu như quanh năm thổi từ Cambodia và Lào sang. Trước đây gió Tây Nam này thổi theo mùa và thường vào đầu hè hoặc giữa hè nhưng bây giờ nó quất nguyên năm.
Gió Tây Nam là một loại gió khô nóng vì hơi nước bị giữ lại ở mạn Tây của dãy Trường Sơn. Đến giai đoạn gần đây thì thậm chí gió Tây Nam không còn hơi nước ở mạn Tây Trường Sơn nữa vì thảm thực vật rừng nhiệt đới không còn. Nguyên tắc bốc hơi nước khi gặp nhiệt cao là tất yếu nhưng phải có nước thì mới có bốc hơi chứ. Toàn bộ dãy Trường Sơn cả Tây và Đông đều bị cạo trọc rồi thì hơi nước đâu ra nữa.
Chúng ta đã mất đi lớp vỏ thực bì quan trọng của trái đất ở khu vực này và chính điều này khiến lượng mưa giảm hẳn. Việc mất đi lớp thực bì, phần nhiều do phá rừng nguyên sinh và sự thay thế cây rừng bằng cây công nghiệp. Nên nhớ rằng cây rừng sẽ có vai trò giữ nước còn cây công nghiệp chỉ ngốn nước mà thôi.
Hãy cân nhắc khi phê duyệt mở rộng diện tích cây công nghiệp nếu không sẽ thiệt hại kép. Tôi nghe phong thanh có những vườn nho triệu đô /ha ở Pháp mà người ta không mở rộng diện tích trồng nho gần cánh rừng. Đơn giản vì cánh rừng có vai trò điều hòa tiểu khí hậu cho vườn nho. Vậy nên đừng tham quá mà phá mất hũ rượu, ly cafe ngon của mình.
Từ nay đến cuối tháng sẽ có vài đợt mưa rào rải rác vào các ngày 18, 23, 26 và 30/5 (mức độ chính xác tương đối). Tuy nhiên đây chỉ là mưa rào cục bộ theo cơn. Mưa đâu nước tụt mất đến đấy. Chúng ta phải đợi đến mùa bão về thì mới có mưa đều hơn chút. Nhưng có ai dám đợi bão về đâu.
Hình: Nắng hạn ở Tây Nguyên của anh Thọ Ngô
My Letter from this faraway corner of the World
**************************
https://www.youtube.com/watch?v=XP4gSdyWXAA
Dòng Sông Quê Hương – Ngọc Lan
Lovely Homeland of those who are now afar
I do hear Your voice, Mother Vietnam !
That the Vietnamese monochord is crying in my heart
Let Mama know that .. ..
Although I am so far away from the Motherland
In this very far corner of the Northern Hemisphere
I will remember Her !.. ..
I’m like a bohemian that travels around the world
Without Home and even Apatride as a political refugee
I’m as a white cloud who has been roaming in the sky
Who sometimes goes crying
Without the vigor of Bouddha and Jesus
Where are You, Homeland of mine ?
It is only and only that I am weeping silently
The Hometown’s Red River just overflows in my memory
Where are You ? My beloved Father !
I have been only a lonely passenger for 42 years
Since that saddest date when You died in my hands
The Land of my thoughts and actions
With me, your son You accompany, my beloved Father !
I have been only a lonely passenger for 42 years
The Land of my thoughts and actions
With me, your son You accompany, my beloved Father !
With me You go as the most faithful comrade-in-arms
With me You accompany, my beloved Father !
https://www.youtube.com/watch?v=9t1UNzr_F2Q
MƠ BẾN HÀN GIANG – Tùng Nguyên – Paul Việt – Thụy Khanh
I’m like a bohemian that travels around the world
Without Home and even Apatride as a political refugee
I’m as a white cloud who has been roaming in the sky
Who sometimes goes crying
Without the vigor of Bouddha and Jesus
Where are You, Homeland of mine ?
It is only and only that I am weeping silently
The second Hometown’s Cold River just overflows in my memory
Where are You ? My dear Mother !
I have been only a lonely passenger for 17 years
Since that second saddest date when You passed away
Like an old Yeloow Crane towards Paradise
The Land of my Love and Liberty
With me, your son You accompany, my dear Mother !
I have been only a lonely passenger for 17 years
The Land of my Love and Liberty
With me, your son You accompany, my dear Mother !
With me You go as the most faithful nurse
With me You accompany, my beloved Mother !
https://www.youtube.com/watch?v=MhcnimoxtaA
Hồng Hà của tôi – Người Hồng Hà hát từ chính lòng mình
Where are You, Homeland of mine ?
It is only and only that I am weeping silently
And the Homeland’s Red River and Cold River just overflow in my memory
Lovely Homeland of those who are now afar
I do hear Your voice, Mother Vietnam !
That the Vietnamese monochord is crying in my heart
Let Mama know that .. ..
Although I am so far away from the Motherland
In this very far corner of the Northern Hemisphere
I will remember Her !.. ..
MILLIONS OF VIETNAMESE HONEST PEOPLE – TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT
Lý do sống lưu vong nơi Thủ đô Lưu đày
*************************************
Quyết định nếu tiếp tục sinh tồn
Mang Dòng máu Đỏ đến Vùng đất cái nôi Tự do – Dân chủ này
Trái tim và Khối óc ta đây
Chọn lựa Mặt trời và Bóng tối
Tiếp tục lữ hành dưới Ánh Mặt trời
Sau khi băng qua những Hoang mạc
Hầu nhấn mạnh rằng tôi vẫn sống còn
Trong số rất nhiều người đã chết
Quyết định
Tiếp tục lựa chọn
Để làm nổi bật và xem xét cùng trải nghiệm
Chỉ còn lại Thê hệ Trẻ Quê Nhà đang đấy tranh
Với Đôi mắt trong sáng Hy vọng và Niềm tin của Bạn trẻ
À ! Ngọn lửa Tự do và Tình yêu sẽ hướng dẫn Bạn
Lý do sống cuộc sống của tôi bốn Thập kỷ lưu vong
Hầu làm giảm nhẹ trọng lượng Thời gian nặng này
Trong những tháng năm của tôi
Nỗi Khát khao về Tân Đại Việt này
Là tất cả những gì chúng ta có chung với nhau
Mất định hướng Tương lai chung
Để loại bỏ cảm giác bi quan này
Dẫn đến mất Niềm tin là tất cả
Để phân tích đi về nơi đâu ? ?
Và chọn con đường
Dĩ nhiên vẫn mãi là
Con đường Cái quang Việt Nam muôn thuở
Quyết định
Tiếp tục lựa chọn
Để làm nổi bật và xem xét cùng trải nghiệm
Chỉ còn lại Thê hệ Trẻ Quê Nhà đang đấy tranh
Với Đôi mắt trong sáng Hy vọng và Niềm tin của Bạn trẻ
À ! Ngọn lửa Tự do và Tình yêu sẽ hướng dẫn Bạn
Lý do sống cuộc sống của tôi bốn Thập kỷ lưu vong
Hầu làm giảm nhẹ trọng lượng Thời gian nặng này
Trong những tháng năm của tôi
Nỗi Khát khao về Tân Đại Việt này
Là tất cả những gì chúng ta có chung với nhau
À ! Ngọn lửa Tự do và Dân chủ sẽ hướng dẫn ta
Lý do sống cuộc sống của tôi
Hầu kết hợp Vẻ đẹp Tự do và Ánh sáng Dân chủ
Không để mất khoảng cách giữa hai Thế hệ Trẻ-già
Bên Giới trẻ Quê Nhà mà không mất Thiên thần Tuổi trẻ
Của Niềm Tương tin cùng Khao khát chung không biên cương
Mà đòi hỏi chúng ta cần thông hiểu nhau bất cứ điều gì
Và để xem xét mọi điều từ hiện trạng xã hội hôm nay
Và đây rất cần nhiều nỗ lực chung cùng nhau
Quyết định
Tiếp tục lựa chọn
Để làm nổi bật và xem xét cùng trải nghiệm
Chỉ còn lại Thê hệ Trẻ Quê Nhà đang đấy tranh
Với Đôi mắt trong sáng Hy vọng và Niềm tin của Bạn trẻ
À ! Ngọn lửa Tự do và Tình yêu sẽ hướng dẫn Bạn
Lý do sống cuộc sống của tôi bốn Thập kỷ lưu vong
Hầu làm giảm nhẹ trọng lượng Thời gian nặng này
Trong những tháng năm của tôi
Nỗi Khát khao về Tân Đại Việt này
Là tất cả những gì chúng ta có chung với nhau
À ! Ngọn lửa Tự do và Dân chủ sẽ hướng dẫn ta
Lý do sống cuộc sống của tôi
Đó là cố để sống tiếp dai sức dài hơi
Tiếp tục cuộc lữ thứ lữ hành dưới Ánh Mặt trời
Để quyết định nếu tiếp tục đổ mồ hôi máu lệ này
Trên Mặt đất trầm trọng tang thương ngay cả nơi đây
Trái tim đang đập mạnh từng khác từng giây
Giữa hai cực điểm Mặt trời và Bóng tối
Quyết định
Tiếp tục lựa chọn
Để làm nổi bật và xem xét cùng trải nghiệm
Chỉ còn lại Thê hệ Trẻ Quê Nhà đang đấy tranh
Với Đôi mắt trong sáng Hy vọng và Niềm tin của Bạn trẻ
À ! Ngọn lửa Tự do và Tình yêu sẽ hướng dẫn Bạn
Lý do sống cuộc sống của tôi bốn Thập kỷ lưu vong
Hầu làm giảm nhẹ trọng lượng Thời gian nặng này
Trong những tháng năm của tôi
Nỗi Khát khao về Tân Đại Việt này
Là tất cả những gì chúng ta có chung với nhau
TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT