22-11-2019
1. Phẩm phục luật sư tranh tụng, đặc biệt là trong các vụ án hình sự, vốn đã có từ lâu đời và xem như được chuẩn hoá. Tuy rằng có một xu hướng đơn giản trang phục dành cho luật sư, song quả thật, luật sư trong phẩm phục đặc trưng khi thiết toà vẫn có sức hút và cần thiết.
2. Miền Nam với chính thể VNCH, ngành luật nói chung và đội ngũ luật sư nói riêng khá phát triển, gắn liền với trang phục luật sư tranh tụng đẹp mắt và phù hợp với trang phục luật sư các nước.
3. Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh cách nay 10 năm từng có sáng kiến thiết kế và sử dụng trang phục riêng cho luật sư tranh tụng, nhưng mẫu thiết kế được thông qua và sử dụng bị đánh giá là không đạt và sau đó “chết yểu”, mà theo LS Đặng Trọng Dũng là “giống đồng phục của công an Xô viết”.
4. Liên đoàn Luật sư Việt Nam, ngay trong nhiệm kỳ đầu tiên đã rầm rộ cho thiết kế và tổ chức lấy ý kiến góp ý của giới luật sư, kết quả “dự án đồng phục luật sư tranh tụng” cũng bị “phá sản”, mà theo ý kiến của nhiều luật sư là trang phục này giống như mượn mẫu áo của diễn viên Hà Gia Kính khi thủ vai Triển Chiêu vậy!
5. Trong khi đó, trên thế giới người ta đã chuẩn hoá trang phục luật sư tranh tụng với chiếc áo choàng đen dành chung cho nam – nữ luật sư, có cánh dơi, nhiều nếp xếp, không túi, thân trước của áo choàng có các nẹp vải dài, gắn liền với chiếc ca-bát (thay cho cà vạt) và bê-rê (tóc giả màu trắng). Các phiên toà hình sự ở nhiều nước, đặc biệt các phiên toà hình sự quốc tế đều sử dụng trang phục này!
6. Cách đây hơn 10 năm, tôi được một luật sư quốc tế tặng một bộ phẩm phục luật sư tranh tụng, trông rất đẹp, rất chuẩn, mọi chi tiết đều hoàn hảo, mặc vào rất trang trọng, oai vệ và tạo mỹ cảm thật tuyệt vời! Đáng tiếc, cái đẹp, cái chuẩn, cái tuyệt vời đó không có cơ hội để sử dụng, ngoài việc treo làm cảnh ở một góc văn phòng.
Vậy nên, có cần phải loay hoay tìm trang phục luật sư tranh tụng đâu cho mệt, giới luật sư Việt Nam chỉ cần tiếp thu và kế thừa cái sẵn có và ưu việt của thế giới là đã quá sang trọng rồi!
Tôi đồng ý quan tòa nên có đồng phục, với điều kiện: Họ độc lập, không đảng phái, thay mặt công lý (chứ không ngồi dưới cái huy hiệu Búa Liềm).
Họ chỉ tuân theo pháp luật (đã trưng cầu ý dân).
Họ không bao giờ mất chức, trừ khi phạm luật hoặc về hưu…
Đến mùng thất, ở VN mới được như vậy. Vì Bò Đỏ chưa chết hết.
Ở VN quan tòa, thư ký, công tố… đều là đảng viên trong một chi bộ hoặc đảng bộ.
Ở Mỹ, tôi không thấy luật sư mặc trang phục đặc biệt nào khi ra tòa, ngoài những bộ quần áo trang trọng. Trong phòng xử, đặc biệt có quan tòa mặc áo choàng.
Không thấy tác giả nói về tính tượng trưng của những phẩm phục tòa án, nhưng theo một số truyền thống tư pháp thì ý nghĩa của các bộ trang phục ở tòa án nói lên nhiều điều về tầm quan trọng của công lý đối với từng xã hội.
Chắc xã hội Việt Nam xem quan tòa chỉ như công chức quèn, còn bị công an giám sát ngay trong lúc xử án, do đó không cần phẩm phục gì cho rườm rà. (Xem link này hoặc cứ gú-gồ “quyền miễn tố/miễn trừ cho thẩm phán” sẽ thấy ròng rã suốt bao năm qua, ngành tòa án Việt Nam cứ “đề xuất” xin cho thẩm phán được miễn trừ trách nhiệm về những quan điểm đưa ra lúc xử án nhưng chưa bao giờ được đáp ứng: https://vnexpress.net/phap-luat/de-xuat-quyen-mien-tru-voi-tham-phan-3285071.html)