13-8-2018
Nước, không khí, thực phẩm nhiễm độc, thuốc giả… gây ung thư, đó là sự tương đồng của Trung Quốc và Việt Nam.
Theo RFI, mới đây, bộ phim “Tôi không phải là thần dược” của đạo diễn Trung Quốc Văn Mục (Wen Muye), ra rạp hôm 5/7/2018, đã trở thành một hiện tượng xã hội. Sau ba tuần công chiếu, “Tôi không phải là thần dược” đã mang lại cho nhà sản xuất hơn 360 triệu euro. Phim được coi là một trong 10 thành công thương mại lớn nhất của lịch sử điện ảnh Trung Quốc. Phim thu hút rất đông khán giả Trung Quốc, bởi nhằm đúng vào một vấn đề xã hội lớn của quốc gia được coi là nền kinh tế thứ hai thế giới. Đó là tình trạng khốn cùng của những người mắc bệnh ung thu và thân nhân họ!
“Tôi không phải là thần dược” lấy cảm hứng từ cuộc đời thực của Lục Dũng (Lu Yong) một người Trung Quốc bị ung thư máu. Câu chuyện xảy ra cách nay đã hơn một thập niên. Không có tiền mua thuốc tại Trung Quốc, ông đã phải đi sang Ấn Độ để tìm nguồn thuốc rẻ. Lục Dũng đã trở thành người chủ trì một đường dây bất hợp pháp, đưa thuốc giá rẻ từ Ấn Độ về Trung Quốc. Hơn 1.000 người bệnh ung thư được chăm sóc nhờ sự dũng cảm, quên mình của người đồng hương mắc bệnh hiểm nghèo.” (hết trích)
Việt Nam không khác gì TQ, nhưng liệu tại VN có đạo diễn nào dám làm một bộ phim như vây? Đó chính là sự khác biệt của 2 quốc gia.
Sự khác biệt này, nhìn sơ có thể nghĩ rằng do đạo diễn VN không có tài, chỉ chạy theo phim rẻ tiền để kiếm chút đỉnh tiền, nhưng nhìn sâu hơn thì không phải. Nguyên nhân chính là do lưỡi kéo kiểm duyệt đã làm nản lòng, thui chột mọi tài năng. Chắc chắn 100% nếu phim Việt đụng chạm đến Bộ trưởng Bộ Y tế chẳng hạn, thì phim sẽ không bao giờ ra rạp.
Sự kiểm duyệt là một trong những khác biệt giữa 2 nhà nước cộng sản này và nó có những điều khá vô lý: Nếu Trung Quốc kiểm duyệt gắt gao mạng xã hội, không chấp nhận cả Google và Facebook, thì VN lại thoáng hơn. TQ kiểm duyệt từng trạng thái trên mạng xã hội Sina Weibo, không chấp nhận các cá nhân sử dụng chửi hay lên án chính quyền trong khi trên Fb của VN, điều này khá thoải mái với các tài khoản “gan lỳ”, tài khoản không chính danh, hay chưa nổi tiếng.
Nhưng trong lĩnh vực xuất bản, phim ảnh, văn chương, TQ lại thoáng hơn VN gấp nhiều lần. Họ có nhiều tác phẩm lật lại thời Cách mạng văn hóa một cách khá chân thực. Nếu bị kiểm duyệt như tại VN, TQ khó có một Mạc Ngôn như đã có.
Nhắc Mạc Ngôn tôi lại nhớ trong tác phẩm Phong Nhũ Phì Đồn (Vú to đít bự) của ông, VN khi dịch bị kiểm duyệt nên đếch dám dùng tên như nguyên tác mà dịch một cách vô nghĩa là… Báu vật của đời (?); trong tác phẩm đó, có một nhân vật rất ngầu, từng nhắc một câu: “Đời tôi chơi gái nhiều, nhưng rất mong được đ… một nữ đảng viên đảng cộng sản” (mà mụ đó là chị vợ hay chị họ bên vợ gì đó tui quên rồi).
Tại VN, chắc chắn viết một câu như vậy, thì chỉ có thể in ở… nước ngoài!
