29-4-2018
Dân VN tị nạn qua Mỹ, nhứt là những người xuất phát từ VNCH, trên lý thuyết họ không thể bị trục xuất về VN. Có hai điều cần nói.
Thứ nhứt, theo quan điểm pháp lý của người Mỹ, những người dân này mang quốc tịch Việt Nam Cộng Hòa, quốc gia khác biệt với quốc gia cộng hòa xã hội chủ nghĩa VN.
Thực tế cũng như lịch sử cho thấy, các chính quyền Mỹ từ năm 1954, đã nỗ lực giúp đỡ các chính phủ đệ nhứt và đệ nhị VNCH để lãnh thổ này trở thành một quốc gia độc lập có chủ quyền. Quốc gia đó có tên gọi là South Vietnam. Dân miền Nam thời đó có quốc tịch “South Vietnam”.
Nỗ lực của Mỹ cho thấy thất bại. Năm 1973 Mỹ phải ký kết Hiệp định Paris 1973 nhìn nhận hiệu lực Hiệp định Genève 1954, khẳng định hai bên miền nam và miền bắc VN đều thuộc về “một quốc gia duy nhứt, thống nhứt ba miền bắc trung nam, độc lập và có chủ quyền”.
Nhưng điều này không làm thay đổi một thực tế pháp lý đã được áp dụng liên tục cho mọi chính phủ Mỹ, từ tháng tư 1975 cho tới khi ông Trump lên làm tổng thống.
Thứ hai, sau khi VNCH sụp đổ, những người Việt bỏ nước ra đi đều trở thành người “vô tổ quốc”. Tư cách pháp nhân của những người này được qui định theo Công ước Genève về quyền tị nạn. Những người này được Ủy hội quốc tế về tị nạn của LHQ bảo vệ.
Chính quyền ông Trump vi phạm luật quốc tế, vì người ta không thể trục xuất những người “vô tổ quốc” trở về một quốc gia “thù nghịch” mà từ đó họ đã bỏ trốn để thoát thân.
Trước nay, các quốc gia có nhận người tị nạn VN, không có trường hợp người Việt tị nạn nào bị trục xuất trở lại VN hết cả.
Thỏa thuận 2008 giữa tổng thống Bush và thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng về việc VN nhận lại những người Việt phạm tội trên nước Mỹ, chỉ áp dụng cho công dân nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa VN mà thôi. Mỹ nhìn nhận và thiết lập bang giao với CHXHCNVN vào năm 1995.
Các điều ước trong thỏa thuận này chỉ có thể áp dụng cho những di dân đến từ CHXHCNVN, chớ nó không thể áp dụng cho những người Việt có danh nghĩa “tị nạn”.
