20-12-2017
Dictionary.com đã chọn từ vựng trong năm (Word of the Year) cho năm 2017 là “complicit” (đồng lõa). Từ vựng trong năm của Merriam-Webster là “feminism”, nhằm nhấn mạnh sự lên tiếng của phụ nữ khi tố cáo các vụ quấy rối tình dục. Từ vựng trong năm của Oxford Dictionaries là “youthquake”, ám chỉ những ảnh hưởng mang lại thay đổi trong văn hóa, chính trị và xã hội từ hành động và sự biểu đạt của giới trẻ.
Từ vựng trong năm của Việt Nam là gì? Có ít nhất ba từ “nổi bật” trong năm: Giết người; bạo hành trẻ em và bắt bớ. Đây không phải là những từ “mới lạ” nhưng tần suất xuất hiện của chúng trong năm 2017 thật sự là rất khủng khiếp. Nó cho thấy xã hội đang tan vỡ như thế nào.
Sự bạo lực kinh khủng trong xã hội cho thấy nó lấn át gần như tất cả vấn đề khác và nó đáng chú ý hơn tất cả những “từ trong năm” khác chẳng hạn từ “đốt lò”, vốn dĩ bản chất chỉ là cuộc tranh trừng nội bộ hơn là mang dấu chỉ một cuộc cải cách chính trị. Không có cuộc cải cách chính trị hay thay đổi chính sách cai trị nào cả, khi mà 2017 là năm mà các cuộc bắt bớ được tăng cường mạnh tay nhất trong vài năm gần đây, và cũng chẳng có dấu hiệu gì cho một sự nhân nhượng của chính quyền đối với người dân. Bản án cho Như Quỳnh là một ví dụ. Cách xử lý Đồng Tâm là một ví dụ nữa. Nhân nhượng một sự việc sẽ tạo ra tiền lệ và điều tối kỵ đối với chế độ cộng sản cầm quyền là tạo ra tiền lệ. Gần như không có tiền lệ nào tốt cho người dân mà có thể “tốt” cho chính quyền.
“Giết người”; “bạo hành trẻ em”; và “bắt bớ”, cùng nhiều từ khác, như “ô nhiễm môi trường”, “thực phẩm nhiễm độc”, “ngập úng”, “kẹt xe”… thật ra đã được in đi in lại nhiều lần trong “từ điển sinh hoạt” của người dân. Chỉ khác ở chỗ mức độ tăng dần của chúng. Mỗi năm lại trôi qua, mức độ lại nặng nề và tồi tệ hơn.
Chính quyền, ngoài việc củng cố sức mạnh cai trị của nó, đã hoàn toàn bất tài và bất lực trong việc xây dựng một xã hội văn minh. Tất nhiên không phải tất cả đổ nát xã hội đều do chính quyền nhưng chính quyền hiển nhiên phải có một phần trách nhiệm khi không thể có một giải pháp gì để ngăn chặn hoặc giảm thiểu. Các viên chức chính quyền, thay vì nghĩ ra và thực hiện những giải pháp chấn chỉnh đạo đức xã hội, lại chỉ biết khoe tiếng Anh hoặc có những phát biểu hoàn toàn vô nghĩa.
Đến bao giờ thì người ta mới hiểu rằng bạo hành trong xã hội là biểu lộ của tâm lý bế tắc và ức chế gây ra một phần bởi môi trường chính trị? Và đến bao giờ người ta mới hiểu rằng từ bạo hành xã hội đến bạo động chính trị là một con đường không hẳn là rất gần nhưng không hẳn là không có khả năng nổ ra.
Theo tôi, từ ngữ mới trong tự điển cho năm 2017 của người Việt Nam chính là chữ “côn an”, vì nó bao hàm cả mấy chữ “giết người, bạo hành trẻ em và bắt bớ”, nó lại nằm ở trên diện rộng khắp cả nước, và nó có vẻ như đang trở thành bản chất tiêu biểu của chế độ này mà không ai dám làm gì để thay đổi.
Nghĩ cũng thấy lạ, rất lạ, là trong lúc càng ngày càng có nhiều người nước ngoài -một cách cụ thể- là người Việt hải ngoại thì cho con em học hỏi “tiếng nước ta, con cái nhà đều phải học” và phải gìn giữ truyền thống, văn hoá của người Việt Nam, thì người ở trong nước, nhất là những người có điều kiện làm điều ấy, và buồn thay khi đọc bài này, những “viên chức chính quyền” lại lấy mớ tiếng Anh ba rọi của mình làm thước đo đẳng cấp hay giá trị sao? Thật đáng buồn và đáng xấu hổ.
Những người mà tư tưởng chưa vượt luỹ tre làng về ý thức hệ văn hoá đó có biết rằng đó chính là mầm mống dẫn đến nạn ngoại lai và diệt vong văn hoá hay không? Văn hoá Việt Nam có rất nhiều điều tốt đẹp, cần phải được duy trì và xiển dương, sao lại không biết bảo tồn và phô trương mà lại đi hội nhập những cái mà mình biết trước chỉ là thứ ăn nhặt (second hand) chưa chắc đã làm người khác phải nể mặt mình?
Hãy nhìn người Nhật và cách họ gìn giữ văn hoá của họ thế nào trong khi vẫn tiến bộ vượt bực về những mặt công nghệ và kỹ thuật?
Thấy mà buồn, đám trẻ con VN trong nước bây giờ mở mồm ra là nói tiếng Anh, tự đặt cho mình những cái tên Tây vớ va vớ vẩn. Có đứa còn đòi cha mẹ phải mua quần áo, thức ăn từ bên Mỹ, Pháp về cho nó dùng hàng ngày. Thế gọi là thời thượng hay điên khùng? Con nít đã vậy, giờ lại lây lan sang người lớn thì thật là bó tay. Mất nước là phải! Thật đáng kiếp!