7-10-2017
Cách đây mấy hôm, bà thẩm phán chủ toạ xử vụ Châu Thị Thu Nga đã chặn họng luật sư của bị cáo CTTN và chính bị cáo, không cho hỏi và khai về số tiền bằng 1,5 triệu USD “chạy đại biểu Quốc hội”. Bà chủ toạ nói, hiện cơ quan điều tra đã tách vụ này (trong cùng vụ chi 157 tỷ của bà Nga không có chứng từ) nên không thuộc phạm vi của toà xử lần này. Nhiều luật sư, cựu thẩm phán, chuyên gia luật đã có ý kiến bà thẩm phán này đã làm trái luật và thực tiễn xét xử, có thể nêu mội số điểm sai sau:
1/ Bà chủ toạ nói cơ quan điều tra đã tách điều tra vụ việc này ra. Nếu đúng thế, phải có khởi tố vụ án hình sự về việc đưa và nhận hối lộ, nhưng chưa thấy có thông báo nào từ cơ quan điều tra về việc này. Vì vậy, toà vẫn phải thẩm vấn để quyết định khởi tố vụ án hình sự hay không nếu lời khai của bà Nga (cùng việc thầm vấn những người bị tố nhận tiền) có cơ sở.
2/ Việc thẩm vấn những khoản tiền bà Nga chiếm đoạt (nếu kết tội bà Nga) đi đâu, về đâu là cần thiết để có hướng thu hồi khoản tiền này cho những người bị hại. Cố tình lờ đi việc xác định này, là ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của những người bị hại. Trong khi chính trong việc vụ này, toà án lại triệu tập đại diện hãng Phim truyện về mối quan hệ đầu tư hợp tác làm phim vài tỷ đồng, dù quan hệ này rõ ràng là quan hệ dân sự, kinh tế đơn thuần.
3/ Không cho bị cáo khai thành khẩn trước toà và giúp các cơ quan pháp luật phát hiện tội phạm khác là tước đi những tình tiết giảm nhẹ cùa bị cáo, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền cùa bị cáo khi lượng hình.
4/ Ngoài ra, việc bà Nga khai chạy dự án (cùng việc chạy ghế bà nghị) cũng liên quan mật thiết đến vụ án này, để xác định nguyên nhân, sự thật của vụ án. Những người bị hại khẳng định là dự án có vẻ có thật (có hàng rào, có khoan nhồi, có nhiều công an, quan chức bán suất ngoại giao), các cơ quan và quan chức Hà nội phải biết. Bà Nga đã làm thủ tục gì, đã bôi trơn những ai, tại sao dự án chưa được phê duyệt, (có phải bị làm khó, chưa chồng đủ tiền không) cần chính bà khai và đối chứng trước toà. Những quan chức và đại diện các cơ quan phải được triệu tập để xác định những lời khai nào của bà Nga đúng, lời khai nào không đúng và tại sao? Nếu khả năng dự án của bà Nga được phê duyệt, rõ ràng sẽ khắc phục hậu quả cho những người bị hại, và là tình tiết có lợi cho bà Nga.
5/ Đảng và Nhà nước đang kêu gào chống tham nhũng, đặc biệt trong chạy chức, chạy dự án. Những lời khai của bà Nga về chạy ghế bà Nghị và chạy dự án, cùng những thẩm định từ những cá nhân, cơ quan liên quan sẽ giúp cho nhà nước thấy những lỗ hổng, nguyên nhân tham nhũng. Toà án có thể kiến nghị việc loại trừ những nguyên nhân đó, trong bản án, như bản án vụ Hà Văn Thắm, cũng kiến nghị việc xem xét lại chính sách mua ngân hàng o đồng của Ngân hàng Nhà nước.
Bà chủ toạ đã làm sai, ảnh hưởng đến uy tín và sự trang nghiêm của hệ thống toà án, khiến dư luận hiểu nhầm về quyết tâm chống tham nhũng của Đảng và Nhà nước. Tuy nhiên, bà vẫn còn cơ hội sửa sai. Hy vọng tuần sau, bà sẽ cho phép luật sư và bị cáo CTTN hỏi và khai về việc chi tiền thu từ người bị hại để chạy ghế đại biểu quốc hội và chạy dự án. Và Toà cũng dùng quyền của mình để triệu tập những người bị tố nhận tiền, các quan chức và đại diện các cơ quan duyệt dự án, cũng như những người liên quan khác.
Bà chủ toạ hay ai đó đừng lo sợ, một số người bị bà Nga vu oan nhận tiền. Nếu không nhận tiền như bà Nga khai, những quan chức với kinh nghiệm đầy mình có đủ khả năng đưa ra bằng chứng, lập luận bác bỏ. Họ cũng đủ “uy tín” để nhân dân tin, họ vẫn là những ông quan liêm khiết, không gây khó hay lợi dụng làm tiền doanh nghiệp.
Chúng ta chờ bà chủ toạ sửa sai!
_____
Mời đọc thêm: Tòa không cho khai tiền ‘chạy’ đại biểu Quốc hội là sai luật (TT). – Tòa không cho khai việc ‘chạy’ ĐBQH là sai luật (PLTP).
