29-12-2023
Làm báo mấy chục năm ở xứ này, tôi biết chắc chắn rằng mỗi bài được xuất bản đều bị đám kiểm duyệt soi rất kỹ, tơ lơ mơ là phạt, thậm chí đình bản. Tôi nói từ thực tế khách quan, đừng cãi tôi.
Góp ý với các nhà báo: Hoạn lộ hay quan lộ?
18-12-2023
Sau khi thằng đầu đảng ở Bến Tre là Lê Đức Thọ (nghe cái tên rất kinh, rất “Sáu búa”) bị bắt, có những tờ báo mậu dịch nhìn ra ngay nội dung thời sự nóng sốt, câu được bạn đọc, kiếm viu (view) dễ, liền khai thác mở rộng, kể chuyện đời tư, chuyện y làm quan.
Tờ Tiền Phong đăng bài “Đường quan lộ của ông Lê Đức Thọ”, còn tờ Người Lao Động thì “Quan lộ của ông Lê Đức Thọ”… Tiền Phong sau đó thấy chối tỉ quá, giật tít lại, bỏ chữ “đường”, giống như Người Lao Động, cứ nghĩ thế là ổn.
Báo đểu
18-12-2023
Hôm kia, nhiều tờ báo mậu dịch xúm xít đưa tin nóng, rút tít na ná nhau “Một thành viên quốc hội Ukraine cho nổ lựu đạn tại cuộc họp, 26 người bị thương”.
Phu nhân
13-12-2023
Hai hôm nay, trên mặt báo mậu dịch, từ “phu nhân” xuất hiện hơi bị nhiều.
Xin giữ vững lòng trung
Phạm Đình Trọng
28-11-2023
“Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình. Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định”. Nội hàm cốt lõi của điều 25 Hiến pháp 2013 hiện hành là công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do hội họp, tự do lập hội và tự do biểu tình.
Thực hiện điều 25 Hiến pháp hiện hành, tiến sĩ kinh tế Phạm Chí Dũng đứng ra lập Hội Nhà Báo Việt Nam Độc Lập, nói tiếng nói tự do ngôn luận của quyền con người, của trách nhiệm công dân. Hội Nhà Báo Việt Nam Độc Lập có mặt trong đời sống xã hội Việt Nam từ ngày 4.7.2014.
Góp ý với các nhà báo: Giảm thiểu tối đa
27-11-2023
Hiện trên mặt báo quốc doanh, người đọc thường xuyên nhai phải cục sạn “giảm thiểu tối đa”. Mà không chỉ nhà báo (phóng viên, biên tập viên) dùng sai, ngay cả nhiều ông bà lãnh đạo, làm tới chức bộ trưởng, phó thủ tướng, thủ tướng, ủy viên trung ương cũng cứ “giảm thiểu tối đa”. Họ nói, họ viết như mê ngủ, hoàn toàn không hiểu nghĩa của cụm từ này. Càng dịp cuối năm, sơ kết, tổng kết nhiều, càng nhan nhản “giảm thiểu tối đa”.
Nói “chưa chuẩn mực” với hiện tượng chưa chuẩn mực là chưa chuẩn mực
12-10-2023
Chưa bao giờ tôi phải dùng cái tựa đề dài lê thê như vậy. Nhưng đây là vấn đề. Trước tới nay anh chị em đã phải nghe đến … quen tai cụm từ “đúng quy trình” cho những sai phạm hai năm rõ mười rồi bên sai cãi chày cãi cối, đổ cho hai ba chữ “ đúng quy trình” là … xong.
Sự tráo trở của ngôn ngữ
3-10-2023
“Kinh tế thị trường” là sản phẩm của chủ nghĩa Tư bản. Suốt cả thời học trò, đây là cụm từ bị miệt thị nhiều nhất. Nhưng rồi không thể nào thoát được Nó, trừ phi cứ định nghèo đói mãi. Tuy vậy, cần có Nó nhưng không được phép vinh danh Nó! Cụm từ “Kinh tế thị trường (tư bản) định hướng XHCN” giải quyết được yêu cầu đó. Vẫn là Tư bản một trăm phần trăm, nhưng đa số người dân sẽ không nghĩ đó là Tư bản. Thậm chí người ta đang chứng minh Nó là sản phẩm có từ thời Cộng sản nguyên thủy!
Truyền thông tiếng Việt hải ngoại, kẻ ăn không hết người lần không ra!
Yên Khê
1-10-2023
Đóng cửa vì hết tiền…
Hôm 27-9-2023, ông Nguyễn Hùng có bài viết đăng trên trang Thời Báo: “BBC Tiếng Việt sẽ về đâu sau khi rời London”. Bài viết bàn về việc văn phòng BBC Việt ngữ tại Luân Đôn sắp đóng cửa, toàn bộ hoạt động của Ban tiếng Việt sẽ dựa trên văn phòng ở Bangkok, Thái Lan.
Góp ý với các nhà báo: Lọt, bao gồm, mạnh thường quân, tối đa (Phần 1)
12-9-2023
Người làm báo, giỏi cái gì (nghề chẳng hạn) chưa cần bàn, nhưng trước hết phải giỏi, thạo về ngôn ngữ. Ngôn ngữ là công cụ chuyển tải những điều họ chứng kiến, suy nghĩ, bày tỏ thái độ. Cũng như người nông dân phải thạo dùng cái cày mới có đường cày, sá cày thẳng thớm vậy. Nhà báo kém về ngôn ngữ, không chỉ đẻ ra tác phẩm báo chí tệ, mà nguy hại nhất là làm hỏng ngôn ngữ – thứ sản phẩm tinh túy của con người.
Trung ương không thiếu người, chỉ không có người rành tiếng Việt
11-9-2023
Hầu hết các báo, đài mậu dịch đều giấy trắng mực đen đưa tin “Tổng thống Hoa Kỳ thăm cấp nhà nước tới Việt Nam”, “Tổng thống Hoa Kỳ đến Hà Nội, bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước tới Việt Nam”, “Lễ đón chính thức Tổng thống Joe Biden thăm cấp nhà nước tới Việt Nam”…, đại loại đều lủng củng như vậy.
Không thể xử phạt người im lặng
9-9-2023
Gần đây tôi rời mạng internet nhiều hơn và trong khi “offline”, nghĩa là gặp gỡ, giao du trực tiếp với bạn hữu ngoài đời, thì biết một sự thể.
Tin đồn ‘hot news’ cỡ nào thì loan được?
8-9-2023
Thời làm báo, như hầu hết các nhà báo khác, rất nhiều lần tôi được người này người nọ tuồn cho một tin mật gì đó “tui chỉ nói cho mỗi mình bác thôi”. Thời nay thì ngoài phóng viên báo chí ra, các KOLs trên Facebook, YouTube,… chắc chắn sẽ được tuồn những tin kiểu như vậy.
Này công dân ơi!
Đông Sa
6-9-2023
Xin chớ vội cho rằng tôi đang “lĩnh xướng” mở đầu cho một bài ca. Không, đây chỉ là một cách đột khởi… hơi dở để biểu tỏ sự đồng cảm với một bài báo; và có thể, nhân đây, nhấn nhá thêm những điều dẫu chẳng mới mẻ gì, nhưng gióng giả lên mãi nữa chắc là vẫn còn cần.
Báo chí cách mạng ngày càng hèn
18-8-2023
Hai ngày liên tiếp vừa qua cho thấy, báo chí cách mạng ngày càng mất uy tín. Hôm trước thì vụ bắt cóc trẻ con, đăng tin như một đàn vẹt, phủ nhận chuyện nghi can là CSGT. Hôm sau thì vài báo còn quay xe, sau khi công an chính thức công nhận chú kia là công an.
Và không chỉ có VnExpress
17-8-2023
Cho đến nay, VnExpress.net vẫn chưa có tuyên bố chính thức nào về cáo buộc của nhóm tác giả Bảo Uyên và Nhung Nguyễn liên quan đến loạt bài Mekong nổi tiếng mấy ngày qua.
Bớt nói dối đi
12-8-2023
Trước năm 1945, chúng ta du nhập phương pháp tuyên truyền dối trá của Liên Xô về. Hồi đó thông tin hạn chế, dân chúng ít học nên phương pháp đó đem lại hiệu quả, giúp miền Bắc chiến thắng trong cuộc nội chiến, càng làm người ta lầm tưởng vào sức mạnh của “tuyên truyền” và việc kiểm soát thông tin, nên mới lập ra “tuyên giáo” để “định hướng”.
Sống không hèn
12-8-2023
Hôm qua, nhà thơ Nguyễn Việt Chiến đã đăng tải bài thơ “Sống không hèn”, viết ca ngợi Dương Tự Trọng giữa lúc dư luận cả nước đang nín thở trước tính mạng Nguyễn Văn Chưởng ngàn cân treo sợi tóc.
Nhà báo không biết làm trong sáng, thì đừng bôi bẩn tiếng Việt
24-7-2023
Tựa bài là câu phức hợp với 2 mệnh đề phụ, tạo ra 3 ý: Việt Nam đón 70.000 tấn “vàng lỏng” – Việt Nam ghi dấu cột mốc lịch sử – Việt Nam chính thức tiến vào lĩnh vực (mà lĩnh vực đó) đang tạo “địa chấn” toàn cầu”.
Đàn gảy tai trâu
6-7-2023
Câu ngạn ngữ xưa ứng với nghĩa thật của từ này. Một Nghệ sỹ biểu diễn từ Nhạc viện Hà Nội đem theo chiếc đàn quý của anh ta đựng trong một hộp gỗ bọc da siêu lịch sự, vào cửa ra máy bay của hãng VietJet trở ra Hà Nội.
Cãi lấy được
1-7-2023
Đây là tôi nói một số ông bà (có nhẽ không phải dư luận viên mà là người có hiểu biết) chứ không phải nói tôi.
Lộ trình độ tiếng Việt
29-6-2023
Chưa bao giờ trình độ tiếng Việt (tiếng mẹ đẻ) của người Việt kém như bây giờ. Kém nhất lại chính là những người hằng ngày sử dụng tiếng Việt để làm phương tiện kiếm sống, trong đó có đám nhà báo.
Báo chí và nhà báo (Kỳ 3)
23-6-2023
Lại nói về báo chí chính thống, còn có tên báo chí cách mạng. Chúng được nuôi dưỡng, chỉ đạo, hà hơi tiếp sức, tồn tại nhưng chả mấy ai đọc, dư luận cười bảo, ma nó đọc; in ấn tốn bao nhiêu tiền bạc công sức rồi xếp xó, bán ve chai giấy lộn… thì đó chỉ là thứ chính thống ảo.
Báo chí và nhà báo (Kỳ 2)
23-6-2023
Tiếp theo Kỳ 1
Ở nước này, nhà cai trị tự đặt ra hai loại báo chí: Chính thống và không chính thống. Họ có quyền, gọi thế nào chả được. Dân gian nói ngắn gọn là lề phải và lề trái. Phải trái theo nghĩa phương hướng chứ không chỉ đúng sai.
Báo chí và nhà báo (Kỳ 1)
21-6-2023
Có nhẽ đã tới lúc, thậm chí khí muộn, nhà quản trị xứ này cần chính thức lên tiếng, coi mạng xã hội, phây búc (Facebook) chẳng hạn, là một loại hình báo chí, bởi nếu không coi vậy thì nó vẫn là báo chí rồi.
“Báo chí cách mạng” gần trăm tuổi mới xây văn hóa!
Gió Bấc
22-6-2023
Đọc các bài diễn văn long trọng loằng ngoằng từ trung ương đến địa phương trong đợt kỷ niệm 98 năm ngày “báo chí cách mạng” Việt Nam, dân đen chợt giật mình. Hóa ra cái ông cụ non 100 tuổi này không có hoặc đang thiếu cái gọi là văn hóa. Cái mồ ma ông Nguyễn Ái Quấc quả là thiếu sót, đẻ ra tờ Thanh Niên, khai tử nền báo chí không cách mạng để khai sinh nền “báo chí cách mạng” Việt Nam mà quên xây dựng văn hóa báo chí. Vậy mới hiểu vì sao hàng hàng lớp lớp thế hệ nhà báo cách mạng tiền bối như Trần Dân Tiên, CB, Hoàng Tùng, Thép Mới, Hữu Thọ… thiếu đến như thế!
Các quan chức tốt thì không tiến xa…
21-6-2023
Nghe tin nguyên PTT Vũ Khoan mất trùng Ngày Báo chí cách mạng, mình nhớ về một số kỷ niệm với ông và nghề báo.