31-7-2022
Tôi không hiểu ý đồ của những người thiết kế hộ chiếu mới không có mục nơi sinh nên không có ý kiến. Nhưng, Bộ Công an nên thiết kế lại Căn cước Công dân (ID) cũng như Chứng Minh thư (CMT) để thay thế mục “Quê quán/Nguyên quán” thành “Nơi sinh”.
Quê quán, tất nhiên là rất quan trọng, xác lập “cội rễ” của một con người. Nhưng, quê quán ghi trong ID hay CMT hiện nay của ta chỉ là “quê cha”. Không phải ai sinh ra có quê cha cũng đồng thời là quê mẹ. Và, cho dù được sinh ra trên quê mẹ, ID hoặc CMT cũng chỉ thể hiện quê cha. Cứ thế, nếu một nhà nhiều đời có con trai nối dõi “quê quán” chỉ còn giá trị của 1/2, 1/4, 1/8… “dòng máu” mà thôi.
Cuối thập niên 1970s, rất nhiều người Việt gốc Hoa đã chịu áp lực phải rời bỏ Việt Nam vì CMT của họ vẫn ghi “quê quán: Quảng Đông hoặc Quảng Tây…”, dù họ chưa một lần về quê và từ thời ông cha đã không còn biết tiếng Quảng Đông hay Quan Thoại nữa. Phần lớn những “Nạn Kiều” này không vượt biên sang Trung Quốc và, về sau, khi “về” từ một nước thứ ba đã không tìm tới “quê cha đất tổ” mà về Việt Nam – nơi sinh và nơi ghi những dấu ấn tuổi thơ.
Nhu cầu “quê quán” là nhu cầu của các dòng họ, gia đình. Trên ID, CMT, nên ghi “nơi thường trú” và “nơi sinh” hoặc chỉ cần “nơi sinh” – những thông tin cần thiết cho nhu cầu quản lý. Trong hồ sơ cá nhân nên ghi thêm: nơi sinh của bố, nơi sinh của mẹ. Cứ thế, lần ngược lên từng đời là biết rõ tổ tiên của cả hai bên nội, ngoại.
Cách ghi “nguyên quán” chỉ là quê nội hiện nay vừa không bình đẳng nam – nữ, điều mà nhà nước đang kêu gọi, vừa không có ý nghĩa gì với “quản lý hành chánh về trật tự xã hội”. Vì, có những người tuy quê quán vẫn được ghi Thanh Hóa, Nghệ An… nhân thân của họ từ nhiều đời đã không còn liên quan gì với những vùng đất ấy.
Có những việc tưởng như rất nhỏ và thể hiện trong các thủ tục chỉ có vài từ nhưng ảnh hưởng của nó lên mỗi con người là rất lớn.
Chiều bát phố Paris: thầm gọi Hà Nội trong Trái tim – thầm gọi Sài Gòn trong khối óc
****************************
Từ căn hộ khu phố Lauriston, Quận 16 – Paris
Mỗi sáng đi làm ngang qua
Trung tâm Hội nghị Quốc tế một thời nóng bỏng
Hoà đàm Ba Lê về Chiến tranh Việt Nam
Mới đó đã đúng Mười năm trôi qua
Mỗi sáng đi làm ngang qua
Con đường mang tên Sài Gòn, Quận 16 – Paris
Trên mỗi con phố này
Trái tim Anh dường như không bao giờ bình yên
Ngoài tiếng xe quanh Quảng trường Khải Hoàn Môn
Ngoài thanh âm âm thanh
Anh dường như nghe thấy nhịp tim mình phập phồng
Tưởng như cảm nhận điện não đồ chấn động bập bồng
Giữa Trái tim Nước Pháp
Cái nôi Dân chủ – Tự do
Nơi đây Anh đang cười với Nhân quyền
Nơi đây Anh đang khóc lưu đày mưu sinh
Nơi đây Anh đang sống lưu vong lưu sinh
Nơi đây Anh đang cầu nguyện
Cùng với hồi chuông nguyện
Như thằng gù Nhà thờ Đức Bà Paris
Cầu mong gặp lại Em
Nơi đây Anh đang cảm thấy mất mát
Nhiều điều vô cùng quý giá
Tỷ như Hoài hương Tha phương
Nơi đây Anh đang tìm kiếm lại
Và biết đâu chính nơi đây Anh sẽ mất đi
Đi giữa lòng Paris: thầm gọi Hà Nội trong Trái tim
Hà Nội ! Sài Gòn !
Đi giữa lòng Paris: thầm gọi Sài Gòn trong khối óc
Hà Nội ! Sài Gòn !
Đại lộ Champs-Elysées hoàng hôn
Nối giữa hai Quảng trường Khải Hoàn Môn – Quảng trường Hoà Giải
Quán cà phê yên bình Thủ đô Ánh sáng và Mặt trăng
Giữa những tiếng cười giữa những nụ hôn
Giữa Trái tim Nước Pháp
Cái nôi Dân chủ – Tự do
Nơi đây kiều bào Người Việt Tự do
Chúng ta đang cười với Nhân quyền
Nơi đây Chúng ta đang khóc lưu đày mưu sinh
Nơi đây Chúng ta đang sống lưu vong lưu sinh
Nơi đây Chúng ta đang cầu nguyện
Cùng với hồi chuông nguyện
Như thằng gù Nhà thờ Đức Bà Paris
Cầu mong ngày hồi hương gặp lại bao Người thân thương
Nơi đây Chúng ta đang cảm thấy mất mát
Nhiều điều vô cùng quý giá
Tỷ như Hoài hương Tha phương
Nơi đây Chúng tađang tìm kiếm lại
Và biết đâu cũng chính nơi đây Chúng ta sẽ mất đi
Đi giữa lòng Paris: thầm gọi Hà Nội trong Trái tim
Hà Nội ! Sài Gòn !
Đi giữa lòng Paris: thầm gọi Sài Gòn trong khối óc
Hà Nội ! Sài Gòn !
Giữa Trái tim Nước Pháp
Cái nôi Dân chủ – Tự do
Nơi đây Anh đang cười với Nhân quyền
Nơi đây Anh đang khóc lưu đày mưu sinh
Nơi đây Anh đang sống lưu vong lưu sinh
Nơi đây Anh đang cầu nguyện
Cùng với hồi chuông nguyện
Như thằng gù Nhà thờ Đức Bà Paris
Cầu mong gặp lại Em
Nơi đây Anh đang cảm thấy mất mát
Nhiều điều vô cùng quý giá
Tỷ như Hoài hương Tha phương
Nơi đây Anh đang tìm kiếm lại
Và nơi đây Anh biết đâu lỡ cuộc và sẽ thua
Và biết đâu chính nơi đây Anh sẽ mất đi
Đi giữa lòng Paris: thầm gọi Hà Nội trong Trái tim
Hà Nội ! Sài Gòn !
Đi giữa lòng Paris: thầm gọi Sài Gòn trong khối óc
Hà Nội ! Sài Gòn !
Nhỡ nếu có một ngày nào đó Anh phải rời đi mãi thật xa xăm
Anh chỉ hy vọng con Anh sẽ mang về Cát bụi
Rải trên Hồ Gươm + Hồ Tây
Chôn lại nắm tro tàn nơi ấy nơi dưới đấy
Vì trong Lòng đất Đông Đô – Thăng Long – Hà Nội
Chắc Anh sẽ có thể cảm nhận được
Sự hiện hữu cùng tồn tại của mình
Vì nơi ấy nơi dưới đấy
Có vô số vô tận nhiều điều thiêng liêng
Anh hằng trọn hơn Nửa đời lưu vong mong mỏi
Giữa Trái tim Nước Pháp
Cái nôi Dân chủ – Tự do
Nơi đây Anh đang cười với Nhân quyền
Nơi đây Anh đang khóc lưu đày mưu sinh
Nơi đây Anh đang sống lưu vong lưu sinh
Nơi đây Anh đang cầu nguyện
Cùng với hồi chuông nguyện
Như thằng gù Nhà thờ Đức Bà Paris
Cầu mong gặp lại Em: Cố nhân Phố cổ Tràng An
Nơi đây Anh đang cảm thấy mất mát
Nhiều điều vô cùng quý giá
Tỷ như Hoài hương Tha phương
Nơi đây Anh đang tìm kiếm lại
Và nơi đây Anh biết đâu lỡ cuộc và sẽ thua
Và biết đâu chính nơi đây Anh sẽ mất đi
Giữa cái nôi Tự do – Dân chủ
Lưu vong lưu sinh nơi đây Anh đang cười
Nơi Paris Anh đang khóc
Nơi đây tôi đang sống lưu sinh mưu sinh
Nơi đây Anh đang cầu nguyện
Cùng hồi chuông nguyện Nhà Thờ Đức Bà Paris
Nơi đây Anh đang cảm thấy mất mát cuối đời
Nơi đây Anh đang luôn luôn tìm kiếm
Và biết đâu nơi đây Anh sẽ mất đi mãi mãi
Như một kẻ lưu vong trọn đời giữ Hồn Việt – Việt tịch
Em ơi ! Hà Nội hỡi !
Và biết đâu nơi đây Anh sẽ mất đi mãi mãi
Như một kẻ lưu đày trọn đời giữ Việt tịch – Hồn Việt
Em ơi ! Đà Nẵng hỡi !
Và biết đâu nơi đây Anh sẽ mất đi mãi mãi
Như một kẻ lưu vong trọn đời giữ Việt tịch – Hồn Việt
Em ơi ! Sài Gòn hỡi !
http://universite-digitale1.com/wp-content/uploads/2018/05/MeVietNam.jpg
TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT
Căn nhà số 20, rue Lauriston 75016
Paris Xuân 1984 [bổ sung lại Hè 01/8/2022]