Những điều “Đan” giãi bày hay giữ kín khi chia tay

Đinh Hoàng Thắng

16-4-2021

Dan và tác giả. Người chụp: Nguyễn X Nguyên (TLS)

Tôi muốn gọi Đại sứ Hoa Kỳ ở Việt Nam Daniel Kritenbrink một cách thân mật như người Mỹ “ới nhau” khi đã quen nhau lâu ngày. Hy vọng “Đan” không phản đối. Nhiều câu chuyện Đại sứ không kể ra, theo tôi, quan trọng không kém những điều ông phát biểu. Vấn đề là sở tại có bắt được “sóng” hay không…

Những câu có cánh của Đại sứ Kritenbrink tràn ngập truyền thông Việt Nam mấy tháng qua. Liệu có cần nhắc lại ở đây tất cả những lời “có cánh” ấy? Bài dưới đây được viết theo một thể loại khác – một ít “xe cán người”, còn chủ yếu là “người cán xe”. Và những điều dù “Đan” thổ lộ hay giữ kín trước khi rời Hà Nội, phần lớn đều mang âm hưởng chung: Khuyến khích bản sắc và sức đề kháng của người Việt trước “bóng đè” bành trướng của ngoại bang.

Chỉ có bầu trời là giới hạn

Hà Nội có thể hài lòng với tuyên bố tối 13/4 của Đại sứ Kritenbrink tại buổi tiếp tân chia tay do Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ – ASEAN tổ chức, rằng, chỉ có bầu trời là giới hạn cho mối quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ. “Đan” cũng cho biết, dưới thời Tổng thống Biden, Mỹ coi trọng việc tăng cường quan hệ với các đồng minh và đối tác. “Đan” khẳng định, Việt Nam là một trong những người bạn tốt nhất của nước Mỹ, nhấn mạnh quan hệ hợp tác quốc phòng được thắt chặt với chuyến thăm đầu tiên của tàu sân bay Hoa Kỳ tới Việt Nam sau chiến tranh và năm ngoái đã có hai chuyến thăm như vậy.

Mỹ và Việt Nam đã ký kết các thỏa thuận thương mại trị giá 45 tỷ USD cho đến nay và con số này có thể sẽ cao hơn nhiều trong năm nay. Thương mại là khía cạnh nổi bật trong quan hệ song phương. Việt Nam là thị trường xuất khẩu tăng nhanh nhất của Hoa Kỳ và Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam: Xuất khẩu của Mỹ sang Việt Nam là 10 tỷ USD vào năm 2020 và nhập khẩu của Mỹ vào năm 2020 là 79,6 tỷ USD. Năm 2019, đầu tư của Hoa Kỳ vào Việt Nam là 2,6 tỷ USD.

Nhưng Báo cáo về quan hệ Việt – Mỹ của Cơ quan Nghiên cứu của Quốc hội Mỹ (CRS), một cơ quan lưỡng đảng phục vụ ngành lập pháp, lại xác nhận tình hình đàn áp nhân quyền tại Việt Nam gia tăng trong thời gian vừa qua. Dù rằng, trong trả lời phỏng vấn trên báo Zing cuối năm ngoái, ông Daniel Kritenbrink đã không nhắc gì đến các vụ vi phạm nhân quyền được cho là đang diễn ra ở Việt Nam từ trước tới nay khi trả lời rất nhiều các câu hỏi của truyền thông “lề phải”.

Tuy Tổng thống Biden từng cam kết khôi phục vai trò của Mỹ với tư cách là người bảo vệ dân chủ và nhân quyền trên toàn thế giới, đánh giá các quốc gia dựa trên hồ sơ về các vấn đề nhân quyền của họ. Nhưng ông Biden vẫn phải cân nhắc giữa việc đấu tranh cho các vấn đề nhân quyền ở các nước và đối trọng với sự gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc.

Đề cập quan hệ song phương, ngày 24/12/2020, ông Kritenbrink giãi bày: “Chúng ta tập trung vào nội dung và mức độ hợp tác giữa hai nước. Tính chất chiến lược trong mối quan hệ Việt – Mỹ được phản ánh qua cách chúng ta tiếp cận thế giới và quá trình cộng tác cùng nhau. Do đó, tôi không quá câu nệ về vấn đề tên gọi. Nhiều người Mỹ hẳn cũng nghĩ như vậy”.

Câu chuyện “Đan” không kể ra đây là tại sao bang giao Việt – Mỹ quan trọng nhường ấy, mà trải qua bao đời các đại sứ Mỹ từ trước tới nay đã không thành tựu nổi một “đứa con tinh thần” của các chiến lược gia từ các cơ quan hoạch định chính sách ở cả hai nước. “Đối tác Chiến lược Mỹ –  Việt” rốt cuộc vẫn còn “treo” đấy. Vâng, có thể “Đan” không quá câu nệ về tên gọi, nhưng người Việt lại nghĩ “danh có chính thì ngôn mới thuận”.

Tại sao “danh chưa chính?” thì bản Báo cáo ngày 16/2/2021 do Viện Nghiên cứu Chính sách công của Quốc hội Mỹ đã cho biết, đáng ra quan hệ sẽ còn phát triển hơn thế nữa nhưng hai nước còn bị hạn chế bởi: Thứ nhất là do sức ép từ Trung Quốc. Lãnh đạo Việt Nam vẫn nghĩ rằng không nên “thân thiện” Hoa Kỳ nhiều quá, vì đơn giản là Trung Quốc không muốn vậy.

Thứ hai – mà điều này mới quan trọng – vẫn còn nhiều lãnh đạo Việt Nam “nghi ngờ mục tiêu lâu dài của Hoa Kỳ là muốn thấy sự chấm dứt quyền lực độc tôn của Đảng Cộng sản Việt Nam thông qua ‘diễn biến hoà bình’.” Não trạng về “diễn biến hoà bình” là tư duy lỗi thời từ Trung Quốc, nhằm phủ nhận các giá trị quan trọng của nhân loại như tự do và dân chủ.

Hiểu nhầm “nho nhỏ”

Người viết bài này không khỏi giật mình khi một YouTube (không rõ nguồn gốc) đã “bẻ cong” nhận xét của “Đan”. Nguyên văn câu của “Đan” được status ấy trích dẫn: Tình huống nghiêm trọng nhất trong quan hệ quốc tế là khi chân lý thuộc kẻ mạnh, không có luật pháp, người mạnh nhất, hung hăng nhất sẽ luôn thắng. Thực tế chúng ta có trật tự quốc tế dựa trên luật pháp, nơi các quốc gia phải chơi đúng luật…

Dẫn đoạn trích xong, nhân vật xưng tên là Sơn Ngọc St. giải thích luôn, sỡ dĩ ông Kritenbrink phát biểu như vậy là vì, trước đây Mỹ đã sử dụng thế mạnh của kẻ mạnh, “nuôi” chế độ Việt Nam Cộng Hoà, nhưng cuối cùng Mỹ vẫn thất bại ở Việt Nam. Phải thừa nhận bình luận viên này có tiến bộ, không gọi Việt Nam Cộng Hoà là “nguỵ”. Nhưng hỡi ôi, câu trích dẫn nói trên không phải “Đan” phê phán chính phủ Mỹ.

Thông điệp ấy là “Đan” muốn dành cho các đồng chí “nước lạ” trong cách đối xử với Việt Nam hiện nay. Từ năm ngoái, tại buổi tiếp báo chí ở Hà Nội ngày 2/7/2020, Đại sứ Kritenbrink từng khẳng định rằng, Mỹ không muốn ASEAN hay bất kỳ quốc gia nào khác phải chọn phe.

Điều chúng tôi mong mỏi là các nước sớm nhận ra rằng họ muốn có trật tự ổn định và đạt được những lợi ích trong tuân thủ luật pháp quốc tế. Chúng tôi phản đối các quốc gia lớn bắt nạt các quốc gia khác, và kỳ vọng vào sự hợp tác để thúc đẩy hòa bình và thượng tôn pháp luật. Chúng tôi chào đón Trung Quốc tham gia vào các nỗ lực đảm bảo trật tự thế giới”.

Hồi cuối tháng 10/2020, một nhà báo khác muốn “diễn” lập trường cũng đã “đá xoáy” vị Đại sứ, khi đòi hỏi “Đan” phải bình luận về quan điểm cho rằng: “Khi cần bạn bè đồng minh để đảm bảo lợi ích và duy trì vai trò số một trên thế giới, nước Mỹ luôn sẵn sàng chìa tay ra. Nhưng khi không cần nữa thì nước Mỹ sẵn sàng thỏa thuận trên lưng đồng minh khiến những nước nhỏ phải trả giá đắt”.

“Đan” đã “lướt sóng” khá ngoạn mục khi gạt mũi giáo sang một bên để trả lời một cách tự tin: “Điều cốt lõi trong chính sách ngoại giao của chúng tôi, đó là chúng tôi có lợi ích trong việc có thêm những đồng minh, đối tác và bạn bè tự chủ, thịnh vượng. Có lẽ trên thế giới không có quốc gia nào có sự đầu tư và đem tới sự thịnh vượng tới nhiều vùng khác nhau trên thế giới như nước Mỹ”.

“Nhân bất học bất tri lý”

Đích thân “Đan” đề tặng dòng chữ trên đây trong chuyến thăm Văn Miếu – Quốc Tử Giám trước dịp 20/11 năm ngoái mang nhiều biểu tượng. Đại sứ Mỹ đã mượn bài học quý giá rút ra từ cách nhìn nhận con người (để hiểu về đất nước) được lưu truyền qua hàng ngàn năm lịch sử, thể hiện sự trân trọng đối với truyền thống văn hoá Việt Nam nói riêng và Đông Á nói chung.

Truyền thống văn hoá ấy cũng như sự giao lưu giữa các tộc người ấy chính là cội nguồn của ý thức quốc gia Việt Nam. Phải chăng Đại sứ Kritenbrink đã đặt niềm tin vào những giá trị trường tồn của chủ nghĩa quốc gia xuyên suốt không – thời gian. Do chủ động thích ứng nên chủ nghĩa quốc gia ấy đã được bồi đắp và lớn mạnh qua các triều đại, và “Đan” hy vọng nước Việt nhờ đó mà ngày càng tự trưởng thành, tự cường và thịnh vượng hơn.

Cũng năm ngoái, Đại sứ Kritenbrink đã làm một việc chưa từng có tiền lệ là tới thăm Nghĩa trang Trường Sơn ở tỉnh Quảng Trị và Nghĩa trang Liệt sỹ ở tp Hồ Chí Minh. Và ông cũng đến thắp hương tại Nghĩa trang Quân đội Sài Gòn. Trang Facebook của Tòa Đại sứ Mỹ ở Việt Nam đưa bản tin ngắn kèm theo bốn tấm hình “Đan” ở Nghĩa trang Biên Hoà.

Thăm cả hai nghĩa trang Sài Gòn và Biên Hoà cùng một ngày (21/6) là để “bày tỏ lòng tôn kính” đối với tất cả những người lính đã hy sinh từ cả hai phía. FB Đại sứ quán Mỹ viết: “Khi cùng nhau hàn gắn vết thương chiến tranh thì lòng tin và tình bạn chúng ta sẽ ngày càng vững mạnh hơn. Là một phần trong quá trình hàn gắn cùng tinh thần hòa giải và tôn trọng lẫn nhau, chúng tôi thể hiện sự kính trọng đối với tất cả những người đã hy sinh, bất kể họ đứng về phía nào”.

Trong tất cả những lời giải bày, không thấy ông Kritenbrink nói gì về công việc sắp tới ở Washington DC, với tư cách là một Trợ lý Ngoại trưởng phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương. Trước đến giờ, cương vị này thường được Tổng thống Mỹ dành cho các Đại sứ Hoa Kỳ từ Tokyo hoặc Bắc Kinh.

Với các kinh nghiệm được tích luỹ ở Việt Nam, lại nói thông thạo tiếng Trung Quốc và tiếng Nhật Bản, nay Đại sứ Kritenbrink được đề cử lên một cương vị ngoại giao cao nhất của Mỹ tại khu vực, chưa rõ hồ sơ Việt Nam rồi đây sẽ có vị trí nào trong bộn bề công việc liên quan đến “Chiến lược Ấn Thái Dương” (IPS) của “Bộ tứ”? Trong khi “Quad” đang rất muốn Việt Nam sẽ trở thành một “thành viên theo sát” (shadow member).

Hãy chờ đấy, xem “hồi sau” sẽ rõ!

_____

Tham khảo:

Sơn Ngọc St.: Đại sứ Mỹ Daniel J. Kritenbrink chia tay Việt Nam:

Đại sứ Mỹ không nhắc đến “vi phạm nhân quyền” trước khi rời Việt Nam: https://www.nguoi-viet.com/viet-nam/dai-su-my-khong-nhac-den-vi-pham-nhan-quyen-truoc-khi-roi-viet-nam/

U.S.-Vietnam Relations: https://crsreports.congress.gov/product/pdf/IF/IF10209

Đại sứ Mỹ thăm Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa để “bày tỏ lòng tôn kính”: https://www.nguoi-viet.com/viet-nam/dai-su-my-tham-nghia-trang-quan-doi-bien-hoa-bay-to-long-ton-kinh/

Bình Luận từ Facebook

5 BÌNH LUẬN


  1. Now, we must take immediately this Great Chance at the International History’s Inflection, else it will be too late…
    ********************************

    https://www.youtube.com/watch?v=O0Umq_ajh7I
    André Rieu – Once Upon A Time In The West -TOSKANA

    The Time is coming !
    And millions of Free Vietnamese
    Inside the Homeland and outside the Motherland
    We will learn to recon the same Historic Lesson of the Past
    The series of the International Events at the moment
    In the East Sea and the East China Sea
    Everyday, these events are whistling
    As intercontinental ballistic nuclear missiles over the Vietnamese People

    The moments of our Life between War and Peace
    Are splitting into the microcosmic Quantums of Time
    And will been pounded into this 21st Century’s Third Bạch Đằng Victory
    In our Fatherland’s beloved East Sea

    It’s Time ! Oh it’s Time now !
    We must take immediately this rarely Great Chance
    And Opportunity between the Last darkest Moment
    And the First brightest Moment
    In the Vietnamese History

    And even myself now, perhaps I don’t understand :
    Which is it in my Homeland’s Modern History
    The brightest First moment ?
    Or the darkest Last one ??? …
    And every Quantum of Time has a relative reason
    History’s own Bells are ringing and marking
    Both the best and the worst moments do hand out
    To all of us, millions of Free Vietnamese
    Inside the Homeland and outside the Motherland

    Now, we must take immediately this Great Chance
    At the best Moment of the International History’s Inflection
    Else it will be too late for us to take that airplane
    For the best rendez-vous with the History
    Between Vietnam and the Modern Free World

    https://www.youtube.com/watch?v=3GPeK6Qo4dk
    Georges Bizet – The Pearl Fishers

    This Great Chance is certainly disgrace
    To minority of the pro-china red dictators and traitors
    But to majority of millions of Honest and Free Vietnamese
    This Great Chance must be the Glory and the Immortality
    For a completely New Vietnam will be born
    From the microcosmic Quantums of Time that will interfere and knit
    In the Sunlight over millions of Sunflower fields
    In our beloved Motherland and Fatherland
    With an Immortal and Eternal Vietnam Spring
    With Freedom and Democracy everywhere in our dear Homeland
    As the Vietnamese People have been waiting
    And spending for more than 4000 years
    Just standing by still waiting for this Great Moment to unchain
    And this Big Chance is going to come
    To all of us, millions of Free Vietnamese
    As awesome as a breath of fresh air

    A breath of the purest oxygen
    In the hell of the pro-china Red dictatorship
    Since 1932 and 1945
    But let’s remember the next Duty will be tougher and tougher
    Those moments will tell us what that Responsibility shall be
    Obliging to remember that Noble Duty in any way.
    When the History’s moment crashes
    And burns into a breath of fresh air
    Let’s never underestimate the traditional
    And patriotic value at the best Moment of the International History’s Inflection
    Is crystallizing into the Immortal Quantums of Time
    That will interfere and knit
    In the Sunlight over millions of Sunflower fields
    In our beloved Motherland and Fatherland

    https://www.youtube.com/watch?v=r8JKOgD9nMo
    Долгая дорога в дюнах – Long road in the dunes

    With an Immortal and Eternal Vietnam Spring
    With Freedom and Democracy everywhere in our dear Homeland
    As the Vietnamese People have been waiting
    And spending for more than 4000 years
    Just standing by still waiting for this Great Moment to unchain
    And this Big Chance is going to come
    To all of us, millions of Free Vietnamese

    Far away from my dearly weary Paris,
    Capital of Love and Exile
    Deep Homesickness and keen heartache
    All my Youth’s dreams to forsake
    Bear me high into Paris’ blue sky in Black April 2021
    Taking the White Dove’s wings to my beloved Hometown
    My dear Hanoi who has been waiting for me there
    Since that National Season of the Great Separation
    In the Autumn 1954 after the Geneva Peace Accords

    From this Colombes City to the Hometown, Hanoi’s Old Town
    Who has been waiting for me…
    For 67 Autumns since that First faraway Autumn 1954

    https://www.youtube.com/watch?v=LJKIJpWUNHE
    Je crois entendre encore Alain Vanzo
    Les pêcheurs de perles Georges Bizet

    Somewhere far away, very far away,
    Hanoi’s light raindrops have been falling on the Blood banners
    The Sword Lake’s face has been sadder and sadder
    Since that terrible day, September 2nd 1945
    In the the Contemporary Vietnamese History
    Where millions of dreams are betrayed, destroyed
    And bent to the ground.
    Somewhere far away from my Paris in exile
    In my best memory : now and there
    As in boyhood, I observed all
    Though the Sword Lake and the West Lake like rooftops
    With the coldest last Winter 2021 in Paris
    Although tsunami is rising from the North
    On the troubled East Sea
    Let my tears baptise millions of the deads
    In the Second Civil War in the First Cold War
    In the Second Half of the 20th Century
    Today Dawn, I shall lift my gaze
    To Paris’s wide blue beyond
    And from Her Zenith
    I will certainly seek for the optimal Answer…

    http://universite-digitale1.com/wp-content/uploads/2018/05/MeVietNam.jpg
    MILLIONS OF VIETNAMESE HONEST PEOPLE = TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT

  2. “Cũng năm ngoái, Đại sứ Kritenbrink đã làm một việc chưa từng có tiền lệ là tới thăm Nghĩa trang Trường Sơn ở tỉnh Quảng Trị và Nghĩa trang Liệt sỹ ở tp Hồ Chí Minh. Và ông cũng đến thắp hương tại Nghĩa trang Quân đội Sài Gòn. Trang Facebook của Tòa Đại sứ Mỹ ở Việt Nam đưa bản tin ngắn kèm theo bốn tấm hình “Đan” ở Nghĩa trang Biên Hoà.”

    Động thái đi thăm nghĩa trang của cả 2 bên, cựu thù và cựu đồng minh, trước khi từ giả VN, trước hết là cử chỉ ngoại giao cho phải lễ,
    là chút rung cảm thường tình với nợ máu xương ngày xưa của mối quan hệ oái oăm cay đắng đã qua.
    Không có gì đặc biệt.
    Làm sao đọc được tình cảm thật của Daniel nếu tác giả không nói rõ Daniel có thắp nhang không, khi đến thăm nghĩa trang quân VC, nhưng lại nói rõ có thắp nhang cho quân đồng minh.
    Với người Á đông, khói nhang là kết nối tâm tình giữa 2 chủ thể âm dương, mới là tấm lòng đích thực, không phải ngoại giao.

  3. Chính phủ Mỹ chọn Daniel làm đại sứ xhcnvn và bây giờ chọn ông phụ trách Đông Á thật đúng vì con người ông không thẳng thắng như người Mỹ mà có tính chất quanh co lắt léo như cọng sản!

  4. Lề phải? lề trái? rối rắm quá tác giả ơi. Tôi chỉ biết có lề đảng và lề dân mà thôi. Mong tác giả lưu ý để người đọc khỏi tốn sức tìm tòi!


  5. Too Dark is Tonight ! So bright Tomorrow Morning !
    ***************

    https://www.youtube.com/watch?v=O0Umq_ajh7I
    André Rieu – Once Upon A Time In The West -TOSKANA

    Too Dark is Tonight !
    Only Pandemics that is destroying everywhere in the World
    Except China mainland
    Who is responsible for the origine
    And the contagion on the large scale

    Although Paris has been entering the Spring 2021
    Just only the Winter’s wind that is Humming
    Everywhere in France and Europe
    Looking at the Northern Star
    Who is twinkling so dimly.
    On this darkest Tonight, my dear Hometown Hanoi
    I do know that my beloved Hanoi Capital can never sleep
    When our dear East Sea is troubled by the pirate state
    Red Chinazy is rising with War
    Not with Peace as it has been declaring

    On hundreds of military platforms
    As lost in the troubled East Sea
    Thousands of Vietnam’s warriors and naval soldiers
    Are holding firmly their guns
    And defending our East Sea and the Spratley Islands
    On the platforms with the lamplights so homely.

    How I adore the deep and profound Love
    For your Motherland and Fatherland

    With your eyes fixing on the movement of Chinese aircraft carrier Liaoning
    Too Dark is Tonight !
    Oh my beloved Hanoi Capital and my dear Hometown
    But I do still hold back the Golden Sunrises before
    Although it is too dark Tonight, that holds
    But I do trust in You, in my Vietnamese People
    My most generous Mother Vietnam
    So bright Tomorrow Morning !

    Gladly, for me, in this optimism
    Even I never daunt a deadly war
    For preparing a durable and stable Peace
    If it is a just War
    For Humanity against the new Red Chinazy
    I do know I can rely on Mother Vietnam’s Great Love
    No matter what happens.

    Oh, how I do love Hanoi’s Sword Lake and West Lake
    As lovely black eyes from the Milky Way
    Oh, how I do want just to feel my lips pressed
    Against those two faraway Lakes

    The Darkest of the 67 years’ nights is dividing us,
    Hanoi and myself, right now
    The alarming black darkness of the Esat Sea
    Coming now straight between us
    Perhaps another Era of the Second Cold War

    Oh my beloved Hanoi Capital and my dear Hometown
    But I do still hold back the Golden Sunrises before
    Although it is too dark Tonight
    But I do trust in You, in my Vietnamese People
    In my most generous Mother Vietnam
    So bright Tomorrow Morning !

    Gladly, for me, in this optimism
    Even I never daunt a deadly war
    For preparing a durable and stable Peace
    If it is a just War
    For Humanity against the new Red Chinazy
    I do know I can rely on Mother Vietnam’s Great Love
    No matter what happens.

    I do believe, I believe in You, our beloved Mother Vietnam
    In Paris’ dark night, this determined Belief and full Hope
    Can save me from a nervous depression
    And so I am overjoyed
    Pandemics and International Crisis are deadly
    But I’m still staying calm
    I do know Mother Vietnam,
    You will still greet me with Love .. ..
    That is why although it is too dark Tonight
    But I do trust in You, in my Vietnamese People
    In my most generous Mother Vietnam
    So bright Tomorrow Morning !

    http://universite-digitale1.com/wp-content/uploads/2018/05/MeVietNam.jpg
    MILLIONS OF VIETNAMESE HONEST PEOPLE = TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT

Leave a Reply to Ai Trái?! Ai Phải?! Hủy trả lời

Xin bình luận ở đây
Xin nhập tên của bạn ở đây