Tờ lệnh lính Hoàng Sa và những con dân Quảng Ngãi vì nghĩa lớn

Đoàn Kiên Giang

15-6-2020

Quảng Ngãi có Đội Hoàng Sa, là đội quân thiện chiến vì nghĩa lớn, tụ hợp “tinh hoa” của bao làng chài ven biển xứ này…

Ngày 31/3/2009, Phó Bí thư Quảng Ngãi Nguyễn Hòa Bình đến viếng Âm Linh tự, nơi thờ những anh linh Lý Sơn hy sinh khi làm nhiệm vụ ngoài quần đảo Hoàng Sa từ hàng trăm năm trước.

Lúc hàn huyên, người giữ đền có khoe với ông về tư liệu liên quan đến Đội Hoàng Sa do Vua Minh Mạng ban năm 1834…

Báo chí, cơ quan hữu trách đã vào tìm hiểu sâu hơn về tài liệu vốn được tộc họ Đặng thôn Đồng Hộ, xã An Hải cất giữ nhiều đời, viết bằng mực tàu trên giấy dó, đặt trong tráp gỗ, nhờ đó mà gần 200 năm qua vẫn còn như mới.

Mỗi năm, dịp Lễ Khao lề tế lính Hoàng Sa, tộc họ Đặng mới mở ra kiểm tra, không biết đó là “tờ lệnh” điều động lính ra Hoàng Sa.

Tờ lệnh đã được tộc họ Đặng giao tặng cho Nhà nước, thành vật báu quốc gia, một phần của Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa lịch sử – được tổ chức nhằm khao quân, tế sống và làm nghi lễ thế mạng cho những người sắp xuống thuyền thực thi nhiệm vụ triều đình giao, tưởng nhớ những người lính Hoàng Sa đã khuất…

Đội Hoàng Sa là đội quân thiện chiến vì nghĩa lớn, tụ hợp “tinh hoa” của bao làng chài ven biển Quảng Ngãi.

Chánh án Nguyễn Hòa Bình là người Quảng Ngãi. Ông quê xã Hành Đức, huyện Nghĩa Hành.

Năm 1992, hoàn thành nghiên cứu sinh tại Liên Xô, ông về Cục Cảnh sát kinh tế, làm tới Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát. 2008, ông về Quảng Ngãi làm Phó Bí thư, Bí thư Tỉnh ủy. Sau đó, ông trở ra Hà Nội làm Viện trưởng VKSND Tối cao, Chánh án TAND Tối cao…

Trong vụ án Bưu điện Cầu Voi, tên ông được nhắc đến bởi khi là Viện trưởng VKSND Tối cao, tháng 10/2011, ông đã quyết định không kháng nghị vụ án.

Hồ Duy Hải và gia đình thống thiết kêu oan, các lãnh đạo Nhà nước chỉ đạo rà soát,… thì tháng 11/2019, VKSND Tối cao đã kháng nghị giám đốc thẩm, nêu các sai phạm trong điều tra, truy tố, xét xử và đề nghị hủy các bản án để điều tra lại.

Thế nhưng, tháng 5/2020, tại phiên Giám đốc thẩm, Chánh án Nguyễn Hòa Bình đã cho biểu quyết bác toàn bộ kháng nghị trên (kết quả 17/17), một việc làm chưa từng có tiền lệ, mất đi sự uy nghiêm của một phiên tòa.

Để rồi từ đó, những sai sót, vi phạm tố tụng trong vụ án mãi chất chứa, làm người dân hoang mang, lo sợ, kể cả những người tử tế nhất, lương thiện nhất.

***

Tôi đã viết những lời tốt đẹp về Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí, và cũng chuẩn bị những lời tốt đẹp về Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình.

Viết ra, để sòng phẳng rằng khi vụ án diễn ra, ông Bình đang trên đường về Quảng Ngãi. Và viết ra, như bạn đọc nhắn gửi, rằng ông Chánh án vẫn là một con người, có thể sẵn “thiên kiến xác nhận”.

Nhưng tới lúc này, khi các luật sư, ĐBQH, báo chí,… đã dốc tâm sức chỉ ra các sai phạm nghiêm trọng trong điều tra truy tố xét xử, thì việc ông Nguyễn Hòa Bình cố bảo lưu quan điểm kết tội bị án Hồ Duy Hải là quá khó hiểu.

Ngoài sai sót về tố tụng, thực tế diễn tiến vụ án (với nhiều tài liệu mới, chứng cớ mới,…) thì chỉ có hủy án, điều tra lại bởi các điều tra viên giỏi của BCA mới có hi vọng tìm và chứng minh hung thủ thực sự, thỏa mãn được công lý.

Thế nên, ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng mới hoảng hốt: “Chưa bao giờ niềm tin với ngành Tư pháp thấp như bây giờ”.