Triết gia, triết Việt ở đâu?

Tạ Dzu

20-4-2020

Tâm sự với các anh chị trong diễn đàn Việt 2000

Thiên hạ có người cho rằng dân Việt không có triết, vì có bao giờ nghe tên tuổi của ‘triết gia Việt’ nào đâu.

Vậy người Việt có triết không? Theo hiểu biết cá nhân, người Việt không có triết theo nghĩa viết sách thành văn, vì họ đã ‘sống triết’ trong đời sống hàng ngày rồi.

Lý Đông A tiên sinh là người tập đại thành (đại tổng hợp) văn minh kim cổ đông tây, cộng với đạo thống Tiên Rồng – theo chân hai triều đại rực rỡ Lý-Trần thời 1000 – thành một hệ thống, như học thuật Tây phương để dễ nghiên cứu và học hỏi. Vì nhiều lý do, ông viết quá cô đọng và phải sử dụng rất nhiều từ ngữ mới cho triết thuyết của ông nên không dễ hiểu, với ngay cả những người có học vị tiến sĩ Âu Mỹ.

Các anh chị lập ra Việt 2000 cũng là để nối cái chí lớn ấy (nối tiếp Đại Việt Lý-Trần 1000).

Vậy triết Việt nằm ở đâu? Đại đa số nằm trong ca dao tục ngữ, được cha ông đúc kết, làm thành những câu đơn giản, có vần có điệu dễ nhớ để con cháu khỏi quên. Do đó, ca dao tục ngữ và những câu chuyện kể trong dân gian có thể xem đấy chính là túi khôn của dân Việt vậy. Nhiều trí thức Việt ngày nay thường quên điều này, cho rằng ba câu tục ngữ, ca dao thật vớ vẩn?

Tôi chỉ đưa ra ví dụ nhỏ: Từ ngàn xưa, cha ông ta đã biết đến sự trung dung trong đời sống, không nên có tư tưởng hay hành động thái quá hoặc bất cập, qua truyện Gậy thần Sách ước – nội dung của truyện là con người cầm nắm ngay chính giữa gậy thần, điều khiển hai đầu sống chết (tả hữu) của gậy. Trong khi ngày nay ta theo Tây học, thấy họ hay quá, chia phe tả-hữu tranh chấp nhau, và gọi đó là… dân chủ.

Một dân tộc với 5 ngàn năm lăn lộn (đúng ra cả chục ngàn năm hay hơn nữa), kinh nghiệm sống chắc phải khá hơn một dân tộc mới có một ngàn năm, thậm chí mới 300 năm như Mỹ. Tuy nhiên, Tây phương họ biết cách tổ chức công việc khoa học, cộng với các cuộc cách mạng kỹ thuật nên khoa học họ tiến quá nhanh, đời sống vật chất vì thế tăng theo, làm cả thiên hạ lóa mắt, cho rằng cái gì phương Tây cũng nhất.

Phương Tây đúng là có nhiều điều để ta phải học. Nhưng ta cũng khoan vội chê tiền nhân. Nếu tiền nhân ta dở, tại sao cả thế giới phải phủ phục dưới gót giầy và vó ngựa Mông Cổ, trong khi tiền nhân ta chiến thắng tới 3 lần lận. Và Đức Hưng Đạo Đại Vương được thế giới công nhận là một trong độ chục tướng tài ba nhất nhân loại.

Hệ thống chính trị đan quyền (tương tự hình thức liên bang của Mỹ, nhưng nội dung sâu dầy hơn) đặc thù của ta thời Lý – Trần cho phép vận động quần chúng nhanh chóng góp tay khi nước nhà có biến – giặc đến nhà đàn bà cũng đánh, trong tay có gì dùng cái đó làm vũ khí – như trường hợp chiến tranh với quân Nguyên – Mông.

Tự nhiên (vũ trụ) là đối tượng nghiên cứu của khoa học, không phải của triết học. Trời rất gần gũi với ông bà ta, họ xem trời là… cuộc sống của họ: Ông tơ bà nguyệt, ông xanh, có khi mỉa mai, hạ thấp nữa (con tạo) chứ không tuyệt đối hoá trời như một vị thần sáng tạo muôn loài của phương Tây. Nhà nào ở thôn quê cũng có bàn Thiên, họ cầu nguyện, trò chuyện trực tiếp với trời, không cần qua các vị đại điện.

Người Việt sống với tình nghĩa, gần gũi đất trời, do đó triết Việt ít có cảnh máu đổ xương rơi giữa con người với nhau vì niềm tin; trong khi triết Tây đi tới đâu gây chết chóc, tang thương tới đó, vì đầu óc họ vẫn chưa thoát được tranh chấp tả-hữu, tinh thần-vật chất, hoặc bất cập, hoặc thái quá, chưa biết đi về trung đạo như trong cuộc Chiến tranh Lạnh giữa tư bản và cộng sản vừa qua, kéo dài từ tranh chấp duy tâm-duy vật, làm nước ta tan nát.

Vậy ta hay Tây thâm thuý, cao sâu hơn?

Tổ tiên Việt sống triết như thế đấy, cần phải có triết gia vẽ vời, chỉ bảo không?

Chúc anh chị một ngày vui, nhiều người không phải đi làm để… tư duy về đạo Trung, không tả không hữu, không quốc gia-cộng sản, chỉ thuần dân tộc của tổ tiên.

Dân là dân. Thế thôi. Không phân chia. Như câu nói bất hủ của Phan Bội Châu: dân chẳng duy tâm, chẳng duy vật; dân chỉ duy dân.

Chúc các anh chị một ngày vui.

Bình Luận từ Facebook

7 BÌNH LUẬN

  1. Tướng Lưu Á Châu nói về niềm tin và đạo đức
    http://nghiencuuquocte.org/2019/04/01/tuong-luu-a-chau-noi-ve-niem-tin-va-dao-duc/

    Lược dịch và ghi chú: Nguyễn Hải Hoành

    NGAY Trung C..uốc vĩ đại thế kia CÒN KHÔNG CÓ !!!
    Huống gì Việt Nam ta phần chiến tranh đói kém độc tài từ phong kiến (KIẾN VÀNG) đến cộng sản (KIẾN ĐỎ) … cuối Thế kỷ 20 mới chạy vượt biển tị nạn MAY RA vài thế hệ nữa có TRIẾT GIA còn thế hệ 1, 2 còn lo học MÁY TÍNH lắp con bọ CHIP … còn trong nước các ĐẠI CÁN NHỚN ĐỎ Người nào tử tế thì khổ cực tiếp hoặc thiêu chột bởi các đồng chí CHƯA KỂ là nhiệt tình trách nhiệm và nghĩa vụ thì đã NẰM XUỐNG từ lâu rồi !!! LÀM SAO CÓ TRIẾT GIA

    May có Chí sĩ LÝ ĐÔNG A từ ấy đến nay đã tổng kết Triết Đông-Tây trên nền tảng Chủ ngĩa Dân tộc YÊU NƯỚC CHÂN CHÍNH ….

    Trung Quốc không có nhà tư tưởng, chỉ có nhà mưu lược. Hegel từng nói: “Trung Quốc không có triết học.” Tôi cho rằng mấy nghìn năm nay Trung Quốc chưa sản sinh được nhà tư tưởng nào. Nhà tư tưởng tôi nói là những người như Hegel, Socrates, Plato, những nhà tư tưởng ấy có cống hiến to lớn đối với tiến trình văn minh nhân loại. Lão Đan [tức Lão Tử – ND], bạn nói ông ấy là nhà tư tưởng phải không?

    Chỉ dựa vào “Đạo đức kinh” 5.000 chữ mà có thể làm nhà tư tưởng ư? Đấy là chưa nói “Đạo đức kinh” của ông có vấn đề.

    Khổng Tử có thể coi là nhà tư tưởng chăng? Thế hệ chúng ta xem xét ông thế nào? Tác phẩm của ông bị xem xét ra sao? Tác phẩm của ông chưa từng cung cấp cho nội tâm người Trung Quốc một hệ thống giá trị có thể đối kháng quyền lực thế tục. Cái mà ông cung cấp là tất cả xoay xung quanh quyền lực.
    Tướng Lưu Á Châu nói về niềm tin và đạo đức
    http://nghiencuuquocte.org/2019/04/01/tuong-luu-a-chau-noi-ve-niem-tin-va-dao-duc/

    From now any Pandemic will carry us away
    ***************************

    I’m never afraid of the ultimate journey and his road
    Anyone has to experiment that
    And it must be tested
    Although Fear is always in the liver
    However everything will be OK there
    Hell or Paradise
    Any Epidemic will carry you away
    Both Yesterday and Today
    And even Tomorrow
    Our ashes into another cycle of the Incarnation Wheel
    Our chromosomes and DNA in another Galaxy
    For other Genetical Process
    Any Pandemic will carry us away
    All will disappear but,
    Never Humanity
    Never Human Being
    The Pandemic will carry us away
    All will disappear
    The Epidemic will carry us
    This perfume of our happy years
    He can knock on your door
    Infinity of Fate and destiny
    While the Red tide rises
    And each one must count down his remords

    I’m never afraid of that last travel and his road
    We must see and have experience
    And there, we must taste and test
    Perhaps Fear in the small of the intestine
    But everything will be okay there
    Hell or Paradise
    Any Epidemic will carry us away
    Both Yesterday and Today
    And even Tomorrow
    Our ashes into another cycle of the Incarnation Wheel
    Our chromosomes and DNA in the Universe
    For other Genetical Process

    The Pandemic will carry us
    The Perfume of our living years
    The Epidemic can knock at your door
    An infinity of Fate and Destiny
    While the Red tsunami rises
    And everyone must count down his remords

    Any Pandemic will carry us away
    All will disappear but,
    Never Humanity
    Never Human Being
    The Pandemic will carry us away
    All will disappear but,
    Never Humanity
    And never Human Being

    BILLIONS OF HONEST PEOPLE – TỶ LƯƠNG DÂN

  2. Bác viết thật xàm!
    Nói thật chẳng biết sao bác có thể viết lên 1 bài dài thế mà nội dung thì rỗng tuếch và mắc nhiều lỗi ngụy biện, điển hình là việc “đánh quân mông cổ”. Bác bớt viết xàm lại đi, vì người Việt bị ngàn năm đô hộ, đến cái chữ viết còn không tự mình tạo ra được thì nói gì đến triết với chả lý.
    Bác già rồi, nên nghỉ ngơi đi và bớt viết xàm lại, đó cũng có thể coi là bớt tạo nghiệp. Chúc bác mạnh khỏe để minh mẫn mà bớt viết bậy bạ.

  3. Tác giả bài này (bác Tạ Dzu) viết rằng tuy VN không xuất hiện các vị Triết Gia nổi tiếng, nhưng dân ta có nền triết lý thâm sâu, thể hiện trong ca dao, tự ngữ…
    Thật đơn giản. Đọc qua, hiểu ngay ý chính. Chỉ cần trình độ phổ thông.
    – Nó đọc, không hiểu trình độ nhận thức ra sao, mà viết “bàn luận” như sau (nguyên văn): Chỉ có con cháu các vị Minh triết mới được dậy môn lịch sử nước Đảng. Vinh dự và tự hào nắm nắm (nguyên văn). Do gì?
    – Do ngu dốt (không nhận ra nội dung bài viết)?
    – Hoặc là do trong não có chất bẩn: Ai viết gì, thì nó vẫn chỉ “bàn luận” lạc đề.
    (chú thích: Lẽ ra tôi có thể châm biếm là thay “bàn luận” bằng “bàn nuận”. Nhưng như vậy thì khác gì trình độ Ruồi và Muỗi: hai đứa cố ý nói ngọng)

  4. Tôi dạy Lịch Sử bậc phổ thông, tự thấy rất ngượng khi nghiemnv đã qua bậc phổ thông mà cứ ngang nhiên nêu câu hỏi: Vì sao HCM (NAQ) thắng Phan Châu Trinh.
    Càng xấu hổ, khi nó xuất hiện ở tiengdan

  5. Nếu triết lý mà không được xây dựng trên nền tảng của kiến thức thì không có tính thuyết phục, không bền vững,không giúp được nhiều… và thành quả của nó chỉ là mấy “túi khôn vặt “…

  6. Một bài viết đậm chất “tự sướng”, nhiều đoạn thái quá đến mức lố bịch.
    Nhắn nhủ dân Việt rằng “không nên tự ti” là ý tốt, nhưng cách viết cẩu thả, gượng ép như thế này thì chỉ có dẫn đến phản tác dụng mà thôi.

  7. Chỉ có con cháu các vị Minh triết mới được dậy môn lịch sử nước Đảng. Vinh dự và tự hào nắm nắm

Leave a Reply to nghiemnv Hủy trả lời

Xin bình luận ở đây
Xin nhập tên của bạn ở đây